Bí mật về biểu hiện bạo lực học đường, nguyên nhân và giải pháp

Theo báo Pháp luật Việt Nam điện tử, từ tháng 9/2021 đến tháng 11/2023, cả nước đã ghi nhận 699 vụ bạo lực học đường. Các hình thức của bạo lực học đường ngày càng đa dạng và nghiêm trọng hơn. Hiểu rõ về biểu hiện bạo lực học đường, nguyên nhân và cách xử lý là điều rất quan trọng đối với mỗi chúng ta.

Bạo lực học đường là gì?

Theo Khoản 5, Điều 2, Nghị định 80/2017/NĐ-CP, bạo lực học đường xảy ra trong các tổ chức và cơ sở giáo dục và bao gồm:

• Các hành vi ngược đãi, đánh đập, bạo hành gây hại thân thể và sức khỏe.
• Hành vi lăng mạ, sỉ nhục gây ảnh hưởng đến nhân phẩm và danh dự.
• Hành vi cô lập, tẩy chay và ruồng rẫy gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

Bạo lực học đường bao gồm hai yếu tố chính là bạo lực và học đường. Một cách đơn giản, bạo lực học đường là hành vi thô bạo, đánh đập và xúc phạm quy tắc đạo đức xã hội, gây tổn thương thể chất và tinh thần cho người khác trong môi trường giáo dục.

Các hình thức và biểu hiện của bạo lực học đường

Bạo lực học đường diễn ra với nhiều hình thức khác nhau, tất cả đều ảnh hưởng đến sự an toàn và phát triển toàn diện của học sinh. Một số hình thức bạo lực học đường phổ biến cùng với biểu hiện của chúng bao gồm:

Bạo lực học đường có vũ khí

Đây là hình thức nghiêm trọng nhất trong các loại bạo lực học đường. Học sinh có thể sử dụng vũ khí như gậy, dao, vật cứng hay vật sắc nhọn để tấn công, đe dọa và gây thương tổn cho học sinh khác.

Bạo lực tinh thần

Biểu hiện của bạo lực học đường trong hình thức này là học sinh hoặc nhóm học sinh sử dụng lời lẽ xúc phạm, lăng mạ, quy chụp để làm tổn thương người khác. Nếu xúc phạm trực diện bằng lời lẽ tiêu cực sẽ được gọi là bạo lực lời nói.

Ngoài ra, các hành vi này có thể diễn ra trên diễn đàn, hội nhóm hoặc mạng xã hội. Dù diễn ra trực tiếp hay qua mạng, bạo lực tinh thần đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tinh thần, tâm lý và tình cảm của học sinh.

Bạo lực tình dục – Hình thức cực nghiêm trọng trong học đường

Bạo lực tình dục trong môi trường học đường biểu hiện qua các hành vi quấy rối tình dục, hiếp dâm hoặc tấn công tình dục nhằm đe dọa học sinh. Đây là một hình thức bạo lực cực kỳ nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng lớn đến thể xác, tinh thần và tâm lý của các nạn nhân.

Bạo lực lạnh trong môi trường học đường

Bạo lực lạnh là dạng bạo lực tinh thần, biểu hiện qua việc một nhóm học sinh hoặc một học sinh giữ im lặng, không giao tiếp và cô lập học sinh khác như một hình thức trừng phạt. Hình thức bạo lực lạnh này cũng gây tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho học sinh bị cô lập.

Tâm lý và tinh thần của học sinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi loại bạo lực lạnh này.

Ngoài ra, cũng có một số dạng bạo lực học đường khác như: cướp tài sản, trấn lột, phân biệt đối xử,…

Những nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường là gì?

Sau khi đã nắm được các hình thức và biểu hiện bạo lực học đường, bạn có thể tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Trẻ không được định hình nhân cách đúng đắn do thiếu sự quan tâm và giáo dục từ gia đình.
• Những hành vi bạo lực bị sao chép từ môi trường gia đình.
• Phương pháp quản lý học sinh của nhà trường chưa hiệu quả.
• Một số trường học vì thành tích hay danh dự mà có biểu hiện bao che hành vi bạo lực học đường.
• Môi trường sống không lành mạnh ảnh hưởng đến học sinh trong giai đoạn hình thành và phát triển nhân cách.
• Ảnh hưởng từ các ấn phẩm văn hóa mang tính bạo lực như phim ảnh, sách báo, trò chơi điện tử, truyện,…
• Mạng xã hội trở nên phổ biến và phụ huynh cùng nhà trường kiểm soát không chặt chẽ, dẫn đến tình trạng bắt nạt trực tuyến ngày càng gia tăng. Đây là một dạng bạo lực tinh thần trong môi trường học đường.

Nên làm gì khi bị bạo lực học đường?

Mỗi học sinh cần nắm rõ biểu hiện của những hình thức bạo lực học đường và biết cách xử lý nếu chẳng may trở thành nạn nhân. Dưới đây là một số cách giải quyết nên biết:

• Không im lặng dù bị đe dọa hay uy hiếp dưới bất kỳ hình thức nào. Hãy thông báo với gia đình và nhà trường để nhận được sự giúp đỡ.
• Cố gắng tránh xa những học sinh có xu hướng bạo lực hoặc có ý định bắt nạt. Nếu cảm thấy nguy cơ bị bắt nạt, hãy thông báo sớm cho giáo viên, gia đình để phòng ngừa bạo lực ngay từ đầu.
• Rèn luyện thể chất, học cách tự vệ và kỹ năng phản kháng để bảo vệ bản thân khi cần thiết.
• Rèn luyện tinh thần kiên định, vững vàng và tỉnh táo để xử lý đúng đắn nếu trở thành nạn nhân bạo lực.
• Nếu bạo lực học đường xảy ra ở mức độ nghiêm trọng và cần sự can thiệp của cơ quan chức năng, học sinh cần cung cấp thông tin đầy đủ và trung thực để hỗ trợ điều tra.

Biểu hiện của bạo lực học đường khác nhau theo từng hình thức. Mỗi học sinh cần được trang bị kỹ năng sống để phát hiện sớm dấu hiệu bạo lực, biết cách phòng tránh và biết phải làm gì nếu chẳng may trở thành nạn nhân.

Xem thêm:

• Bệnh về tâm lý là gì? Tìm hiểu các bệnh về tâm lý thường gặp
• Mẹo hay giúp bạn tự tin bước ra khỏi vùng an toàn
• Rối loạn định dạng giới là gì? Lời khuyên dành cho cha mẹ