Bệnh cao huyết áp là một căn bệnh mãn tính, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có cả tử vong. Do đó, việc lập kế hoạch để chăm sóc bệnh nhân cao huyết áp là cần thiết, nhằm giúp người bệnh duy trì huyết áp ổn định và hạn chế sự phụ thuộc vào thuốc.
Vậy, khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân cao huyết áp, cần chú ý đến nguyên tắc nào? Hãy tham khảo bài viết sau để có giải đáp chi tiết hơn.
Tăng huyết áp là gì?

Bệnh cao huyết áp, còn được gọi là tăng huyết áp, là khi áp lực máu dồn lên thành mạch cao hơn mức bình thường. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng nên nhiều người có thể bị bệnh trong nhiều năm mà không biết. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, đau tim, liệt, và nhiều biến chứng khác.
Nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh cao huyết áp, bao gồm di truyền, hút thuốc lá, sử dụng các chất kích thích, rượu bia, béo phì, thừa cân, stress, ngồi lâu trong thời gian dài, chế độ ăn nhiều muối, thiếu hụt vitamin D, và lười vận động ở người già.
Các bước trong lập kế hoạch chăm sóc cho bệnh nhân cao huyết áp
Nguyên tắc cần tuân thủ
Khi lập kế hoạch chăm sóc cho bệnh nhân cao huyết áp, cần thông báo đầy đủ tình trạng bệnh của bệnh nhân với bác sĩ chuyên khoa để họ có thể nắm rõ và quản lý các biến chứng của bệnh. Đặc biệt, đảm bảo rằng bệnh nhân sống trong môi trường ổn định về cả tâm lý và thể chất, giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ và thoải mái là cách tốt nhất để hỗ trợ điều trị bệnh.
Mục tiêu của việc lập kế hoạch
Vì sao cần lập kế hoạch để chăm sóc bệnh nhân cao huyết áp? Dưới đây là các mục tiêu cần chú ý:
- Lập kế hoạch sao cho kiểm soát tốt huyết áp của bệnh nhân, duy trì nó trong giới hạn bình thường bền vững.
- Ngăn ngừa các biến chứng do bệnh cao huyết áp gây ra.
- Nếu xảy ra biến chứng, cần điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân.
- Phòng ngừa các cơn huyết áp tăng cao bất thường, khó kiểm soát, đòi hỏi cấp cứu.
- Giảm thiểu tình trạng huyết áp cao kháng thuốc điều trị.
- Tìm liều thuốc thấp nhất và hiệu quả nhất để duy trì huyết áp ổn định.
- Xây dựng và duy trì một lối sống lành mạnh, khoa học để ổn định huyết áp và hạn chế biến chứng.

Kế hoạch chăm sóc cho bệnh nhân cao huyết áp
Người chăm sóc cần tuần thủ các bước trong quy trình chăm sóc người bệnh cao huyết áp như sau:
Tái khám định kỳ và kiểm tra huyết áp tại nhà
Việc tái khám định kỳ là rất quan trọng để phát hiện các biến chứng của bệnh cao huyết áp.áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời cho các biến chứng như rối loạn nhịp tim, dày các buồng tim, suy tim, suy thận…
Hơn nữa, chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp tại nhà là điều đơn giản nhưng rất quan trọng, đặc biệt là việc kiểm tra huyết áp. Người bệnh có thể sử dụng máy đo huyết áp điện tử để tự đo huyết áp ít nhất hai lần mỗi ngày hoặc đo nhiều hơn khi thấy có những triệu chứng bất thường như đau đầu, nặng đầu, chóng mặt, tim đập nhanh…
Lập chế độ ăn uống cho bệnh nhân tăng huyết áp
Khi lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp, cần chú ý đến chế độ ăn uống. Ăn uống khoa học và lành mạnh giúp ổn định huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch. Có thể xây dựng thực đơn cho người tăng huyết áp như sau:
- Kiểm soát cân nặng để đảm bảo huyết áp ổn định do người thừa cân, béo phì dễ bị tăng huyết áp. Nên duy trì cân nặng với chỉ số BMI trong khoảng 18.5 đến 23.
- Nên ăn nhạt, hạn chế sử dụng quá nhiều muối vì có thể làm tăng huyết áp. Tốt nhất là không sử dụng quá 5 – 6 gram muối ăn mỗi ngày.
- Giảm tiêu thụ chất bột đường.
- Hạn chế dùng chất béo, đặc biệt là mỡ động vật.
- Uống ít rượu bia và hạn chế các thức uống có cồn hoặc chứa chất kích thích.
- Tránh ăn khuya hoặc dùng bữa tối sau 19 giờ.
- Áp dụng các phương pháp giảm cân tự nhiên như uống trà chanh, trà xanh, trà mật ong, trà khổ qua…

Thói quen tập luyện thường xuyên
Phần quan trọng trong kế hoạch chăm sóc bệnh nhân tăng huyết áp là duy trì thói quen tập luyện. Các chuyên gia khuyên bệnh nhân tăng huyết áp nên xây dựng và giữ vững thói quen tập luyện phù hợp. Tập trung vào việc tập vừa phải, không nên quá sức. Nên tập ít nhất 5 ngày mỗi tuần và tối thiểu 30 phút mỗi ngày.
Hạn chế chất kích thích và thuốc lá
Để giữ huyết áp ổn định, nên bỏ thuốc lá và hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thức uống có cồn, hoặc chứa chất cocain, caffein. Những chất kích thích này sẽ tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến nhịp tim và huyết áp tăng cao.
Giữ tinh thần thư thái
Cần thiết lập chế độ nghỉ ngơi hợp lý cho bệnh nhân tăng huyết áp bằng cách tránh làm việc quá sức và giữ tinh thần thư thái, ngủ đủ giấc. Vì căng thẳng tâm lý thường xuyên có thể dẫn đến huyết áp cao và các biến chứng tâm thần do tăng huyết áp như lo âu, mất ngủ, trầm cảm…
Quỳnh Trang
Nguồn tham khảo: Tổng hợp