Vitamin tổng hợp đã được nhiều người sử dụng như một chất bổ sung trong vài thập kỷ qua. Một số người tin rằng vitamin tổng hợp có thể cải thiện sức khỏe, bù đắp cho thói quen ăn uống không lành mạnh và thậm chí giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Nhưng liệu những lợi ích này có thực sự đúng không? Bài viết này sẽ phân tích các bằng chứng khoa học liên quan đến vitamin tổng hợp.
1. Khái niệm về Vitamin tổng hợp
Vitamin tổng hợp là loại chất bổ sung chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau. Do không có tiêu chuẩn cụ thể nào cho thành phần của một loại vitamin tổng hợp, nên thành phần dinh dưỡng của nó thay đổi tùy thuộc vào nhãn hiệu và loại sản phẩm. Vitamin tổng hợp còn được biết đến dưới các tên gọi như multiminemony, multis, bội hoặc đơn giản là vitamin. Chúng được sản xuất dưới nhiều dạng như viên nén, viên nang, bột và chất lỏng.
Phần lớn vitamin tổng hợp nên được uống một hoặc hai lần mỗi ngày. Chúng có sẵn tại các hiệu thuốc, cửa hàng và siêu thị.
2. Các thành phần trong Vitamin tổng hợp
Vitamin tổng hợp bao gồm 13 vitamin và ít nhất 16 khoáng chất rất cần thiết cho sức khỏe. Rất nhiều chất hỗ trợ các phản ứng enzyme trong cơ thể hoặc hoạt động như các phân tử tín hiệu hoặc các yếu tố cấu trúc. Cơ thể cần những chất dinh dưỡng này để sinh sản, duy trì, tăng trưởng và điều chỉnh các quá trình chuyển hóa.
Các loại vitamin tổng hợp có thể cung cấp một loạt các vitamin và khoáng chất khác nhau về dạng và số lượng. Thậm chí, chúng còn chứa các thành phần khác như thảo mộc, axit amin và axit béo. Vì các chất bổ sung không được kiểm soát bởi Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA), vitamin tổng hợp có thể có hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn hoặc thấp hơn so với ghi trên nhãn.
Trong một số trường hợp, vitamin tổng hợp có thể không cung cấp đầy đủ tất cả các chất dinh dưỡng như đã được liệt kê. Do đó, bạn nên mua vitamin từ các nhà sản xuất có uy tín. Hãy nhớ rằng các dưỡng chất trong vitamin tổng hợp có thể được lấy từ thực phẩm tự nhiên hoặc được sản xuất trong phòng thí nghiệm.
3. Vitamin tổng hợp và bệnh tim
Bệnh tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Nhiều người tin rằng sử dụng vitamin tổng hợp có thể phòng ngừa bệnh tim, tuy nhiên, các bằng chứng không hoàn toàn rõ ràng. Một số nghiên cứu chỉ ra vitamin tổng hợp liên quan đến việc giảm nguy cơ đau tim và tử vong, trong khi những nghiên cứu khác không thấy tác dụng này. Trong hơn mười năm, nghiên cứu Sức khỏe Bác sĩ II đã đánh giá tác động của việc sử dụng vitamin tổng hợp hàng ngày ở trên 14.000 bác sĩ nam, trung niên. Nó không tìm được mối liên hệ giữa việc uống vitamin bổ sung và giảm đau tim, đột quỵ hoặc tử vong. Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc phụ nữ uống vitamin tổng hợp ít nhất 3 năm có thể liên quan đến việc giảm 35% nguy cơ tử vong vì bệnh tim.
4. Vitamin tổng hợp và ung thư
Bằng chứng về việc sử dụng vitamin tổng hợp và nguy cơ ung thư cũng chưa rõ ràng. Một số nghiên cứu cho thấy vitamin tổng hợp không giảm nguy cơ ung thư, trong khi các nghiên cứu khác lại liên kết việc sử dụng vitamin tổng hợp với nguy cơ ung thư tăng cao.
Một đánh giá đã xem xét 5 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng trên 47.289 người. Nó nhận thấy rằng nguy cơ ung thư thấp hơn 31% ở nam giới dùng vitamin tổng hợp nhưng không có tác dụng này ở phụ nữ.
Hai nghiên cứu quan sát, bao gồm một nghiên cứu ở phụ nữ và một nghiên cứu kết hợp cả nam và nữ, đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng vitamin tổng hợp lâu dài và giảm nguy cơ ung thư ruột kết.
Nghiên cứu Sức khỏe Bác sĩ II cũng phát hiện việc sử dụng vitamin tổng hợp lâu dài hàng ngày giúp giảm nguy cơ ung thư ở nam giới không có tiền sử bị ung thư.thư. Tuy nghiên cứu không cho thấy tác dụng giảm nguy cơ tử vong trong thời gian này.
5. Các lợi ích sức khỏe khác của vitamin tổng hợp là gì?
Các nghiên cứu về vitamin tổng hợp đã được thực hiện cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm lợi ích cho chức năng não và sức khỏe mắt.
5.1 Tác động lên chức năng não
Một số cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin tổng hợp có thể giúp cải thiện trí nhớ ở người lớn tuổi. Ngoài ra, các chất bổ sung này còn có thể nâng cao tâm trạng. Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ không chỉ giữa tâm trạng kém và thiếu hụt chất dinh dưỡng, mà còn cho thấy rằng vitamin tổng hợp giúp cải thiện tâm trạng hoặc giảm các triệu chứng trầm cảm.
5.2 Lợi ích đối với sức khỏe mắt
Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác là nguyên nhân chính gây mù lòa trên toàn thế giới. Một nghiên cứu phát hiện rằng việc sử dụng vitamin và khoáng chất chống oxy hóa có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh này. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy những hợp chất này ngăn chặn bệnh ngay từ đầu. Một số bằng chứng nhỏ chỉ ra rằng vitamin tổng hợp có thể giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể, một bệnh mắt phổ biến khác.
6. Có trường hợp nào vitamin tổng hợp gây hại?
Khi sử dụng vitamin tổng hợp, liều lượng là một yếu tố rất quan trọng cần xem xét. Mặc dù liều cao của một số vitamin và khoáng chất có thể tốt, nhưng tiêu thụ một lượng lớn một số vitamin có thể gây hại nghiêm trọng. Liều lượng thích hợp thường phụ thuộc vào độ hòa tan của vitamin, có hai loại là:
- Hòa tan trong nước: Cơ thể sẽ loại bỏ lượng dư thừa của vitamin.
- Hòa tan trong chất béo: Vì cơ thể không có cách nào dễ dàng để loại bỏ những vitamin này, dư thừa có thể tích lũy trong thời gian dài. Nhóm vitamin tan trong chất béo bao gồm A, D, E và K. Trong khi vitamin E và K khá an toàn, vitamin A và D có thể gây hại nếu lạm dụng. Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần chú ý lượng vitamin A, vì lượng dư thừa có liên quan đến dị tật bẩm sinh.
Nếu bạn vừa dùng vitamin tổng hợp vừa ăn nhiều thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, bạn có thể dễ dàng tiêu thụ vượt quá liều lượng khuyến cáo hàng ngày của nhiều chất dinh dưỡng. Khoáng chất cũng có thể gây hại ở liều cao. Ví dụ, lượng chất sắt quá mức có thể gây nguy hiểm cho những ai không cần nó. Một rủi ro khác là do lỗi sản xuất, điều này có thể khiến vitamin tổng hợp chứa lượng chất dinh dưỡng được tăng cao một cách bất thường.
7. Ai nên sử dụng vitamin tổng hợp?
Vitamin tổng hợp không phù hợp với mọi người và có thể gây hại cho một số đối tượng. Tuy nhiên, một số nhóm đặc biệt có thể thu lợi từ việc dùng vitamin tổng hợp, bao gồm:
- Người cao tuổi; Khả năng hấp thụ vitamin B12 giảm dần theo tuổi tác. Người lớn tuổi cũng có thể cần nhiều canxi và vitamin D hơn.
- Người ăn chay; Bởi vì vitamin B12 chỉ có trong thực phẩm từ động vật, người ăn chay dễ thiếu loại vitamin này. Các vitamin và khoáng chất như canxi, kẽm, sắt, vitamin D và axit béo omega-3 cũng có thể bị thiếu hụt.
- Phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Những phụ nữ này nên tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe, vì một số chất dinh dưỡng có thể gây hại. Ví dụ, lượng vitamin A dư thừa có thể gây dị tật bẩm sinh.
Những người khác có thể hưởng lợi từ vitamin tổng hợp bao gồm những ai đã phẫu thuật giảm cân, ăn kiêng ít calo, ăn không đủ chất hoặc không nạp đủ dinh dưỡng từ thực đơn hàng ngày.
Vitamin tổng hợp không phải là giải pháp kỳ diệu cho sức khỏe tối ưu. Bằng chứng chưa rõ ràng cho thấy chúng cải thiện sức khỏe cho hầu hết mọi người. Đôi khi, chúng thậm chí có thể gây hại. Nếu thiếu dưỡng chất gì, tốt nhất bạn nên bổ sung dưỡng chất đó cụ thể. Và không nên dùng vitamin tổng hợp để bù đắp cho một chế độ ăn uống kém. Một chế độ ăn cân bằng với các thực phẩm tươi, nguyên chất sẽ đảm bảo sức khỏe lâu dài.
Nguồn tham khảo: healthline.com