Cách xử lý khi bị rết cắn và cách sơ cứu hiệu quả

Rết phân bố trên toàn cầu nhưng chủ yếu tập trung ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm nước ta. Rết (ngô công) là loài có nọc độc, chúng dùng nọc để tấn công con mồi và đôi khi chúng cũng tấn công con người. Dù nọc độc của rết hiếm khi đe dọa đến tính mạng, nó vẫn có thể gây ra nhiều triệu chứng cục bộ hoặc triệu chứng toàn thân với các mức độ khác nhau. Do đó, việc biết cách sơ cứu khi bị rết cắn và rết cắn bôi thuốc gì rất có ích.

Đọc nhanh nội dung

Toggle

Những triệu chứng khi bị rết cắn?

Các triệu chứng cục bộ và triệu chứng toàn thân có thể xuất hiện ngay sau vài phút hoặc sau vài giờ khi bị rết cắn. Những dấu hiệu thường gặp ở người bị rết cắn gồm có:

Triệu chứng tại chỗ

Khi cảm thấy bị đe dọa, rết sẽ dùng đầu nhọn của chân gần đầu để đâm xuyên qua da người và truyền nọc độc. Vết cắn của rết sẽ có màu đỏ và hình dạng như chữ V.

• Nạn nhân cảm thấy rất đau ngay sau khi bị rết cắn, cảm giác này ban đầu là đau nhói rồi chuyển sang đau nóng do sưng, đỏ tại vị trí vết cắn và khu vực xung quanh.
• Tại vết rết cắn có thể chảy máu nhưng lượng máu thường rất ít.
• Người bị cắn thường cảm thấy tê ngứa, đau nhức hoặc nóng rát.
• Vết thương này có thể nhiễm trùng cục bộ, thậm chí hoại tử.
• Sưng hạch bạch huyết gần vết rết cắn cũng có thể xảy ra.

Triệu chứng toàn thân khi bị rết cắn

Khi nọc độc rết xâm nhập ở mức độ trung bình đến nặng, triệu chứng toàn thân có thể xuất hiện. Sốc phản vệ là triệu chứng tiêu biểu, xảy ra chỉ vài phút sau khi bị cắn. Sốc phản vệ do rết cắn có thể chia thành các cấp độ:

• Cấp độ I: Bệnh nhân bị ngứa và nổi mề đay, phù mạch.
• Cấp độ II: Ngoài các triệu chứng ngứa, nổi mề đay và phù mạch, bệnh nhân còn khó thở, thở rít và tức ngực. Huyết áp không thấy biến đổi bất thường, nhưng bệnh nhân nôn nhiều và đau bụng.
• Cấp độ III: Nạn nhân rơi vào trạng thái rối loạn ý thức. Họ gặp triệu chứng thở rít thanh quản, khàn tiếng, rối loạn nhịp tim. Thân thể họ nhợt nhạt, tím tái, lạnh và huyết áp hạ đột ngột gây hôn mê.

Bạn nên tìm hiểu:  Khám phá thông tin đầy đủ về Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh

Triệu chứng thần kinh khi bị rết cắn

Nếu chất độc của rết ảnh hưởng đến hệ thần kinh, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng thần kinh. Nhẹ thì đau đầu, chóng mặt. Nặng hơn là hoảng sợ, mất ý thức, hưng cảm và rối loạn ý thức.

Bị rết cắn có nguy hiểm không?

Nhiều người quan tâm rết cắn bôi thuốc gì vì nọc độc của chúng có thể gây đau đớn và nhiều triệu chứng toàn thân, triệu chứng thần kinh nguy hiểm. Dù đa số các loài rết hiện tại có nọc độc không đe dọa tính mạng, một số loài chứa độc tố nguy hiểm như Histamine, serotonin và độc tố S có thể gây suy tim.

Các vết cắn của rắn có thể gây từ đau nhẹ đến đau dữ dội. Triệu chứng khi nhiễm nọc độc từ rết có thể chỉ là ngứa, đau và sưng nhẹ nhưng cũng có thể gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng toàn thân và hệ thần kinh. Nạn nhân sẽ cảm thấy đau hơn khi con rết có kích thước lớn với tuyến nọc độc và chân châm lớn mạnh. Khi nọc độc mạnh hơn, nạn nhân sẽ gặp nhiều triệu chứng và biến chứng.

Một số biến chứng nguy hiểm từ việc bị rết độc cắn được ghi nhận gồm nhồi máu cơ tim, suy gan và thận, hội chứng tiêu cơ vân cấp dẫn đến suy thận cấp, chảy máu dưới da, chảy máu tiêu hóa, và chảy máu liên tục khó cầm. Nếu vết rết cắn bị nhiễm trùng, người bệnh có thể gặp tình trạng hoại tử và sốc nhiễm khuẩn.

Nên bôi thuốc gì khi bị rết cắn?

Khi hỏi về việc bôi thuốc gì khi bị rết cắn, các bác sĩ giải thích rằng hiện không có thuốc đặc trị cho các trường hợp này. Các phương pháp điều trị hiện tại tập trung vào việc xử lý triệu chứng, xử lý sốc phản vệ và hoại tử nếu có.

Các bước sơ cứu khi bị rết cắn

Khi rắn cắn, cần làm các bước sơ cứu như sau:

• Ngay khi bị rết cắn, hãy rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước. Sử dụng dung dịch sát khuẩn, nước muối, cồn sát khuẩn hoặc bất kỳ loại nước sát khuẩn nào có sẵn để phòng ngừa nhiễm trùng.
• Tuyệt đối không tự ý đắp lá, bôi rượu thuốc, bôi dầu hỏa,… lên vết thương.
• Dùng đá lạnh bọc vào khăn vải và chườm lên vết cắn để giảm sưng đau, giảm phù nề và làm chậm sự lan tỏa của chất độc theo dòng máu.
• Nếu cơn đau nhiều, có thể bôi Lidocain để gây tê cục bộ tại vị trí vết cắn.

Điều trị toàn thân sau khi sơ cứu

Sau khi thực hiện sơ cứu, nạn nhân nên được đưa đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và tư vấn. Bệnh nhân sẽ được điều trị toàn thân bằng các phương pháp sau:

• Tiêm SAT để dự phòng bệnh uốn ván.
• Các triệu chứng thường sẽ tự hết trong vài giờ hoặc vài ngày. Tuy nhiên, nếu đau nhiều, bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm đau như Acetaminophen hoặc thuốc chống viêm như Ibuprofen. Bác sĩ thường chỉ định bôi kem Cortisone và thuốc kháng histamin để giảm triệu chứng dị ứng.
• Nếu triệu chứng nhiễm trùng xuất hiện, chảy dịch mủ hoặc hoại tử xảy ra, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh.
• Khi gặp biến chứng nặng như suy hô hấp, loạn nhịp, suy thận cấp, nhồi máu cơ tim,… bác sĩ sẽ có phương án điều trị phù hợp.

Hầu hết nạn nhân bị rết cắn có thể chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu triệu chứng diễn biến nặng lên trong 48 giờ, cần đưa nạn nhân đến bệnh viện ngay. Việc tự điều trị và tự tìm hiểu về thuốc bôi khi bị rết cắn có thể tăng nguy cơ biến chứng. Để phòng ngừa rết cắn, giữ vệ sinh sạch sẽ, thoáng khí, và phun thuốc diệt côn trùng định kỳ là cần thiết để loại bỏ rết trong nhà.

Xem thêm:

• Vết côn trùng cắn gây nguy hiểm như thế nào?
• Phác đồ điều trị rắn cắn theo hướng dẫn của Bộ Y tế