Bishop là gì? Nó là một chỉ số trong lâm sàng dùng để dự đoán tiến trình sinh nở hoặc hỗ trợ quyết định trong quá trình sinh. Cùng Tin tức Sức khỏe khám phá chi tiết về chỉ số Bishop qua bài viết dưới đây nhé!
Chỉ số Bishop là gì? Nó đánh giá các yếu tố như sự mở cổ tử cung, độ mềm, vị trí của đầu thai, màng và độ cao của đầu thai trong tử cung. Các yếu tố này được chấm dựa trên một hệ thống điểm số đã được quy định sẵn.
Tìm hiểu về chỉ số Bishop
Dr. Edward Bishop đặt tên cho chỉ số này trong sản khoa. Năm 1964, ông giới thiệu bảng đánh giá từ 0 – 13 điểm để đo độ sẵn sàng của cổ tử cung trước khi bắt đầu chuyển dạ.
Trước khi sinh, cổ tử cung chín muồi, trở nên mềm, mỏng và mở rộng dần. Bác sĩ dùng bảng chỉ số Bishop kết hợp với các thông số khác như tình trạng ngả âm đạo, chiều dài, độ săn chắc, đường kính và vị trí của cổ tử cung để đánh giá. Nếu chỉ số Bishop dưới 6, cơ thể chưa sẵn sàng chuyển dạ. Chỉ số cao hơn thể hiện khả năng sinh thường cao.
Tuy nhiên, trong một số tình huống như khối u trước cổ tử cung hoặc vỡ ối non, chỉ số Bishop có thể không phản ánh chính xác tình trạng sẵn sàng chuyển dạ.
Làm thế nào để tính chỉ số Bishop?
Để tính chỉ số Bishop một cách chính xác, bác sĩ sản khoa xem xét những tiêu chí dưới đây:
Đánh giá độ mở của cổ tử cung
Bác sĩ sẽ đưa hai ngón tay vào âm đạo để đo độ mở cổ tử cung, thường thực hiện vài tuần trước ngày dự kiến sinh. Chỉ số Bishop từ 0 – 3 điểm phụ thuộc vào mức giãn nở. Phần lớn phụ nữ sẽ có cổ mở từ 1 – 2cm hai ba tuần trước chuyển dạ, song cũng có trường hợp không có giãn nở trước khi chuyển dạ.
Đánh giá độ xoá của cổ tử cung
Độ dài bình thường của cổ tử cung là 3,5cm. Khi gần đến lúc sinh, nó mỏng hơn và ngắn lại. Độ xoá cổ tử cung được tính bằng % sự thay đổi chiều dài.
Ví dụ, nếu độ xoá là 0%, nghĩa là không thay đổi chiều dài, 50% là giảm một nửa, và 100% là rất mỏng. Chỉ số Bishop từ 0 – 3 điểm dựa trên độ xoá.
Đánh giá vị trí đầu thai
Tiêu chí này xem xét vị trí đầu thai so với mặt phẳng ngang xương chậu. Thường trong hai tuần trước ngày sinh, đầu thai rơi vào ống sinh, hạ từ vị trí -3 đến 0, sau đó trong ống sinh nó lên từ 0 – 3. Điểm từ 0 – 3 trong chỉ số Bishop dựa vào vị trí đầu thai.
Đánh giá vị trí của cổ tử cung trong âm đạo
Vị trí cổ tử cung giúp bác sĩ đánh giá sự sẵn sàng cho chuyển dạ. Cổ tử cung sẽ dần hạ thấp và đánh giá từ 0 – 2 điểm.
Đánh giá độ cứng của cổ tử cung
Để xác định độ cứng hay mềm của cổ tử cung, cần tiến hành đánh giá mật độ cổ tử cung. Thông thường, trước khi chuyển dạ, cổ tử cung sẽ mềm hơn để sẵn sàng cho quá trình sinh. Chỉ số Bishop từ 0-2 điểm sẽ được áp dụng cho việc đánh giá mật độ cổ tử cung.
Dựa trên thông tin này, bác sĩ sản khoa sử dụng chỉ số Bishop để kiểm tra mức độ sẵn sàng chuyển dạ của thai phụ.
Tầm quan trọng của chỉ số Bishop trong sản khoa
Sau khi bác sĩ thực hiện các đánh giá và kiểm tra theo những tiêu chí khác nhau, chỉ số Bishop được tính dựa trên tổng số điểm và đối chiếu với thang điểm Bishop. Điểm cao hơn cho thấy khả năng sinh thường của thai phụ cao hơn khi có kích thích chuyển dạ. Ý nghĩa của từng mốc điểm như sau:
- Điểm > 8: Khả năng bắt đầu chuyển dạ tự nhiên cao, có thể sinh thường hoặc sử dụng kích thích để thúc đẩy quá trình chuyển dạ.
- Điểm 6 – 7: Khả năng sinh thường chưa rõ khi có kích thích chuyển dạ.
- Điểm < 5: Khả năng sinh thường khó khăn ngay cả khi có kích thích chuyển dạ. Các bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật lấy thai nếu đã đến kỳ sinh hoặc có thể sử dụng thuốc để thúc đẩy tử cung chín muồi, hỗ trợ quá trình sinh.
Một số thuật ngữ trong quá trình chuyển dạ
Bên cạnh chỉ số Bishop, trong quá trình chuyển dạ còn có nhiều thuật ngữ khác như:
Khởi phát chuyển dạ: Phương pháp mà bác sĩ lựa chọn giúp sản phụ sử dụng thuốc hoặc thủ thuật khác để kích thích tử cung co bóp nhằm thúc đẩy quá trình chuyển dạ, bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.
Cổ tử cung chín muồi: Giai đoạn cổ tử cung trở nên mềm và mỏng để chuẩn bị cho quá trình sinh. Nếu không diễn ra tự nhiên, có thể sử dụng prostaglandin hoặc các phương pháp khác để làm mềm cổ tử cung.
Lóc ối: Sử dụng ngón tay để tách màng mỏng nối túi ối với thành tử cung để kích thích sản sinh prostaglandin giúp cổ tử cung mềm và gây co thắt.
Tia ối: Tạo một lỗ nhỏ ở túi ối để vỡ túi ối, kích thích co tử cung thúc đẩy chuyển dạ. Thực hiện khi cổ tử cung mềm và mở, đầu thai nhi đã xuống xương chậu. Thường sau vài giờ, sản phụ chuyển dạ thành công.
Các nguy cơ khi khởi phát chuyển dạ: Không thể sinh tự nhiên sau kích thích chuyển dạ có thể dẫn đến nguy cơ như thay đổi nhịp tim thai, vấn đề dây rốn, hoặc vỡ tử cung, nhiễm trùng cho cả mẹ và thai nhi. Có nguy cơ cần sinh mổ hoặc tử vong thai nhi.
Kết luận, chỉ số Bishop là gì? Chỉ số này được kiểm tra sát thời gian sinh dự kiến để bác sĩ nhận định tình trạng sẵn sàng của cổ tử cung đối với chuyển dạ. Từ đó, bác sĩ đưa ra quyết định phương pháp sinh thường hay sinh mổ, bảo đảm sức khỏe mẹ và bé.