Nhiều chị em nội trợ ưa thích sử dụng đậu đen xanh lòng để nấu ăn và pha chế thức uống trong gia đình. Không thể phủ nhận rằng đậu đen xanh lòng đem lại nhiều lợi ích lớn cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc quan trọng là bạn cần biết mình và người thân mình có phù hợp với loại thực phẩm này không, liều lượng thế nào là vừa đủ để việc bổ sung dưỡng chất từ thực phẩm mới thực sự có hiệu quả tích cực.
Đậu đen xanh lòng là gì? Có khác với đậu đen trắng lòng không?
Trước khi tìm hiểu những tác hại của đậu đen xanh lòng, chúng ta cần biết đậu đen xanh lòng là gì và xem nó có khác biệt ra sao so với đậu đen trắng lòng.
Đậu đen nói chung và đậu đen xanh lòng nói riêng thuộc nhóm cây lâu năm, thân có lông, lá kép gồm ba lá nhỏ mọc xen kẽ. Cây đậu đen có hoa màu tím nhạt, quả dài và tròn chứa từ 5 đến 10 hạt. Khi hạt trưởng thành, đậu đen có màu đen; trước đó, nó có màu xanh và tím.

Trong hạt đậu đen xanh lòng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng và khoáng chất, bao gồm gluxit, tro, protit tự nhiên, chất béo, canxi, phốt pho, vitamin C, PP, B1, và sắt… Đây là lý do vì sao đậu đen xanh lòng được coi là “siêu thực phẩm” nhờ cung cấp lượng dưỡng chất dồi dào cho sức khỏe.
Vậy sự khác nhau giữa đậu đen xanh lòng và trắng lòng là gì? Cả hai loại đậu này đều là đậu đen nhưng khi tách đôi hạt đậu ra mới thấy sự khác biệt: đậu đen xanh lòng có nhân bên trong màu xanh, trong khi đậu đen trắng lòng có nhân màu trắng.
Thực tế, cả hai loại đậu đen đều cung cấp nguồn dinh dưỡng lớn với vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, đậu đen xanh lòng có giá trị dinh dưỡng cao hơn so với đậu đen trắng lòng.
Những tác hại của đậu đen xanh lòng
Khi nói rằng đậu đen xanh lòng tốt cho sức khỏe, tại sao lại đề cập đến tác hại của nó? Điều này có hợp lý không? Câu trả lời là “Có” vì bất kỳ loại thực phẩm nào cũng cần được sử dụng đúng cách để phát huy lợi ích và ngăn ngừa tác hại có thể xảy ra.
Nếu bạn thuộc nhóm người sau đây, hạn chế sử dụng đậu đen xanh lòng để tránh các tác hại của loại thực phẩm này.
Những người đang dùng nhiều loại thuốc
Thành phần của đậu đen xanh lòng chứa chất giải độc, do đó, những ai đang dùng nhiều loại thuốc nên tránh sử dụng thực phẩm này.
Việc uống nước đậu đen trong thời gian dùng thuốc có thể gây phản ứng với các thành phần trong thuốc, làm giảm hiệu quả của liệu trình điều trị.

Người già, trẻ em
Phytate có trong đậu đen gây cản trở việc hấp thu các khoáng chất như sắt, kẽm, đồng, phốt pho… nên người già và trẻ em nên tránh dùng để ngừa nguy cơ thiếu máu, loãng xương và cản trở tiêu hóa.
Trẻ em hay đái dầm, đi phân lỏng, tiêu hóa kém cũng tuyệt đối không nên dùng nước đậu đen.
Người mắc bệnh viêm đại tràng, người tùy vị hư
Người bị viêm đại tràng hoặc những người có vấn đề về hệ tiêu hóa yếu nên tránh sử dụng đậu đen xanh lòng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Viêm đại tràng và tình trạng tỳ vị hư thường dẫn đến việc đi ngoài phân lỏng, tiêu chảy và tiêu hóa không tốt. Vì vậy, tuyệt đối không sử dụng đậu đen để không làm tình trạng bệnh nặng hơn. Nếu bạn muốn uống, cần phải rang đậu đen và dùng với số lượng ít.
Lạm dụng đậu đen xanh lòng
Việc lạm dụng đậu đen xanh lòng là không nên vì nếu uống quá nhiều sẽ dẫn đến việc đi tiểu rất nhiều lần, ảnh hưởng đến bàng quang.
Không nên cho trẻ thay nước lọc bằng nước đậu đen xanh lòng, bởi điều này sẽ hạn chế khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của trẻ em. Kết quả là về lâu dài, trẻ sẽ thiếu chất dinh dưỡng, dễ dẫn đến còi xương.
Thêm vào đó, nếu bạn đang mắc các bệnh về đường tiêu hóa, chắc chắn không nên sử dụng quá nhiều đậu đen xanh lòng để tránh làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Uống đậu đen bao nhiêu để tốt cho sức khỏe?
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, người khỏe mạnh chỉ nên uống 1 ly nước đậu đen xanh lòng mỗi ngày, còn người có bệnh lý chỉ nên dùng từ 1 đến 2 ly mỗi tuần.
Có nhiều cách chế biến đậu đen khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu để làm đa dạng hương vị. Dưới đây là một số gợi ý cách chế biến:
Trà đậu đen
- Chuẩn bị 100g đậu đen xanh lòng, rửa sạch, để ráo, sau đó sao vàng cho đến khi có mùi thơm và vỏ hạt đậu tách nhẹ. Khi sao cần chú ý đảo đều tay để đậu chín đều, không bị cháy.
- Đổ đậu đã rang chín ra, đun sôi 1 lít nước, sau đó cho đậu vào.
- Giữ lửa thêm 10 – 15 phút rồi tắt bếp, ngâm đậu trong nước nóng thêm một chút thời gian rồi lọc lấy nước uống.

Chè đậu đen
Chè đậu đen từ lâu đã trở thành một món ăn vặt và giải khát được nhiều người ưa thích. Bạn có thể nấu chè đậu đen truyền thống, nấu cùng nước cốt dừa, thạch rau câu hoặc bí đỏ…
Cách nấu chè đậu đen với nước cốt dừa:
- Nguyên liệu cần có gồm đậu đen loại ngon, đường kính, nước cốt dừa, vani, dừa khô hoặc lạc khô.
- Ngâm đậu đen trong nước khoảng một giờ đồng hồ, bớt đi những hạt nổi trên mặt.
- Cho đậu vào nồi ninh, thêm nước và ninh với lửa lớn. Khi nước sôi, hớt bọt thường xuyên, sau 10 – 20 phút thì thêm đường kính, nước cốt dừa, vani, nêm nếm vừa miệng.
- Khi ăn, có thể thêm chút dừa khô hoặc lạc khô nếu thích để tăng thêm hương vị.
Chế biến món ăn
Không chỉ dùng để nấu nước uống và chè, bạn còn có thể chế biến đậu đen thành những món ăn khác như đậu đen nấu xôi, hầm gà ác, nấu cháo…
Như vậy, qua bài viết này bạn đã nắm vững hơn về vai trò của đậu đen trong cuộc sống hàng ngày. Đậu đen nói chung và đậu đen xanh lòng nói riêng đều rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên việc có bị ảnh hưởng bởi tác hại của đậu đen xanh lòng hay không sẽ phụ thuộc vào cách bạn sử dụng thực phẩm này.
Phúc Khang
Nguồn tham khảo: Tổng hợp