Dấu hiệu và cách điều trị bệnh khi bị buồn nôn sau khi ăn

Hàng loạt nguyên nhân có thể dẫn tới tình trạng buồn nôn sau khi ăn, từ việc mang thai, thói quen ăn uống không đều đến các vấn đề sức khỏe khác. Để chính xác xác định nguyên nhân gây khó chịu này, cần phải chú ý kỹ càng đến các triệu chứng của cơ thể.

Ăn xong buồn nôn có thể là triệu chứng của bệnh gì?

Tình trạng buồn nôn sau bữa ăn làm cơ thể cảm thấy khó chịu, tác động tiêu cực tới cuộc sống và công việc. Nếu triệu chứng này kéo dài liên tục, có thể đây là dấu hiệu của nhiều căn bệnh nghiêm trọng. Vậy ăn xong buồn nôn là dấu hiệu của bệnh gì? Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể:

Thói quen ăn uống

Buồn nôn sau khi ăn có thể do thói quen ăn uống không đúng giờ hoặc bỏ bữa. Dạ dày tiết ra tính axit thừa khi các bữa ăn cách nhau quá xa, dẫn đến việc trào ngược và các triệu chứng như buồn nôn, chướng bụng và đầy hơi.

Không dung nạp thực phẩm

Người ăn không dung nạp được thực phẩm có thể thấy buồn nôn sau khoảng vài tiếng. Một số nguyên nhân có thể bao gồm:

• Không dung nạp lactose, tồn tại trong các sản phẩm từ sữa.
• Không dung nạp gluten, ví dụ các loại ngũ cốc.
• Ăn quá nhiều thực phẩm dễ gây đầy hơi như bắp cải hoặc đậu.
• Dị ứng thức ăn, cơ thể phản ứng mạnh với một số protein và gây buồn nôn nhanh chóng sau khi ăn, kèm theo các triệu chứng khác như sưng môi, khó thở, tiêu chảy, và nổi mẩn.

Cúm dạ dày và ngộ độc thực phẩm

Tiêu thụ thực phẩm không bảo quản đúng hoặc nấu chín kỹ có thể dẫn đến nhiễm vi sinh vật gây buồn nôn. Ngoài ra, triệu chứng này cũng có thể liên quan đến viêm gan A, một loại bệnh viêm dạ dày do virus.

Triệu chứng buồn nôn này thường kéo dài vài giờ đồng thời có các biểu hiện như đau bụng, tiêu chảy và sốt nhẹ.

Bệnh lý về tiêu hóa

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Cơ vòng thực quản gặp trục trặc làm axit dạ dày tràn vào thực quản, gây ợ chua và cảm giác nóng rát trong ngực.

Các bệnh về túi mật: Túi mật có chức năng tiết mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo. Bị viêm hoặc tắc nghẽn khiến túi mật hoạt động không bình thường, dẫn đến buồn nôn và đau bụng trên bên phải, đặc biệt sau những bữa ăn chứa nhiều chất béo.

Viêm tụy: Tụy đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa thức ăn. Khi tụy bị viêm hoặc tổn thương, có thể gây buồn nôn kèm theo đau giữa bụng hoặc phía trên bên trái, có thể lan ra sau lưng, và sốt.

Hội chứng ruột kích thích (IBS): Buồn nôn là một trong những triệu chứng phổ biến của hội chứng này do hệ tiêu hóa bị kích thích bất thường. Bạn cũng có thể gặp phải đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy và táo bón luân phiên.

Các bệnh tiêu hóa khác: Những bệnh ít gặp như tắc ruột, ung thư dạ dày, liệt dạ dày, rối loạn hấp thu… cũng có thể gây buồn nôn sau khi ăn.

Do mang thai

Ăn xong buồn nôn là một bệnh? Nguyên nhân chủ yếu thường là do sự thay đổi về nội tiết tố, dấu hiệu này có thể là sớm báo hiệu việc mang thai. Nếu bạn gặp buồn nôn kèm theo các triệu chứng khác của việc mang thai như trễ kinh, mệt mỏi, ngực nhạy cảm… bạn có thể nghi ngờ mình đã mang thai.

Các nguyên nhân khác

Hội chứng đau nửa đầu: Có thể gây buồn nôn sau bữa ăn, đi kèm các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chóng mặt và nôn mửa.

Trầm cảm, lo lắng hoặc căng thẳng: Những trạng thái này dễ gây chán ăn và buồn nôn. Bạn cũng có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, giảm ham muốn, mất ngủ…

Dùng thuốc: Một số loại thuốc có tác dụng phụ gây buồn nôn như thuốc kháng sinh, thuốc hóa trị, thuốc giảm đau…

Nguyên nhân khác: Buồn nôn cũng có thể xuất phát từ bệnh đái tháo đường, tăng áp lực nội sọ, hoặc do uống nhiều rượu bia. Tuy nhiên, buồn nôn có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào, không chỉ sau bữa ăn.

Phương pháp chữa buồn nôn sau khi ăn như thế nào?

Để làm giảm buồn nôn sau khi ăn, bạn có thể thử những biện pháp dưới đây:

• Uống nước ấm và ăn một trái chuối chín để làm dịu dạ dày.
• Uống một tách trà gừng ấm để ổn định hệ tiêu hóa, giảm đau bụng và buồn nôn.
• Thoa dầu bạc hà lên bụng hoặc uống trà bạc hà.
• Ăn bánh mì hoặc bánh quy vì chúng chứa nhiều tinh bột, giúp hấp thụ axit dạ dày.

Các biện pháp này chỉ mang tính tạm thời. Hãy quan sát kỹ triệu chứng của cơ thể. Nếu tình trạng buồn nôn sau bữa ăn kéo dài hơn 5 ngày và kèm theo một số triệu chứng dưới đây, bạn nên thăm khám bác sĩ:

• Có máu trong dịch nôn hoặc phân.
• Tức ngực.
• Tiêu chảy kéo dài.
• Biểu hiện mất nước như ít tiểu, khát nước, suy nhược hoặc chóng mặt.
• Sốt trên 38,5 °C.
• Đau bụng dữ dội.
• Tim đập nhanh.
• Nôn nhiều.

Phụ huynh cần chú ý khi trẻ nhỏ có triệu chứng buồn nôn sau khi ăn, đặc biệt nếu trẻ dưới 6 tháng tuổi, nôn nhiều trong 8 tiếng, nôn ra máu, kèm sốt trên 38,5 độ C và đau bụng lâu hơn 2 tiếng.

Phòng ngừa buồn nôn sau khi ăn như thế nào?

Dưới đây là một số gợi ý để tránh tình trạng buồn nôn sau khi ăn:

• Duy trì thói quen ăn uống lành mạnh bằng cách ăn đúng giờ, đủ bữa, ăn chậm và nhai kỹ, chia nhỏ các bữa ăn thay vì 3 bữa lớn trong ngày.
• Tránh ăn các món kém vệ sinh, lựa chọn và chế biến thực phẩm cẩn thận.
• Nếu bạn không dung nạp được lactose, gluten hoặc dị ứng thức ăn, hãy tránh các sản phẩm từ sữa, ngũ cốc và những thực phẩm gây dị ứng.
• Tránh ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc cay nóng.
• Chú ý nghỉ ngơi và tránh làm việc quá căng thẳng bằng cách tập thiền hoặc yoga.

Tóm lại, buồn nôn sau khi ăn có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu đến từ các bệnh lý về tiêu hóa. Vì vậy, nếu gặp tình trạng này, bạn không nên chủ quan mà hãy đến bệnh viện để kiểm tra và làm các xét nghiệm cần thiết, từ đó bác sĩ sẽ có phương án điều trị phù hợp.

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp