Đề phòng các loài côn trùng gây bệnh nguy hiểm cho sức khỏe

Các loài côn trùng gây phiền toái như: Kiến, gián, ruồi, muỗi… rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Không những thế, khi chúng xuất hiện với số lượng lớn còn có thể truyền các bệnh nguy hiểm như: Sốt rét, sốt xuất huyết, kiết lỵ, tiêu chảy… tới con người và động vật.

Đọc nhanh nội dung

Toggle

Những loại côn trùng cần phải đề phòng vì gây bệnh nguy hiểm

Muỗi

Muỗi là một trong những loài gây hại nguy hiểm nhất thế giới. Chúng là vật trung gian truyền bệnh giữa người và động vật, cũng như giữa người với người. Muỗi là loài hút máu mang theo virus, ký sinh trùng và các tác nhân gây bệnh khác từ người bệnh sang người hoặc động vật khác mà chúng tiếp tục hút máu. Những bệnh mà muỗi gây ra đều rất nguy hiểm.

Anopheles là loài muỗi nguy hiểm nhất, có khả năng lây truyền các bệnh như: Viêm não Nhật Bản, sốt rét và sốt xuất huyết. Các bệnh này có thể gây tử vong và nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bọ chét

Bọ chét là côn trùng ký sinh trên da của các loài động vật có vú như: Mèo, chó, chuột và con người. Khi bị chúng cắn, người sẽ cảm thấy đau nhức, ngứa và khó chịu. Da sẽ nổi mẩn đỏ và trong một số trường hợp có thể xuất hiện sốt.

Đặc biệt, bọ chét sống ký sinh trên loài gặm nhấm, như bọ chét chuột Xenopsylla cheopis, là vector truyền bệnh dịch hạch, nhiễm sán dây, sốt phát ban chuột, trong đó nguy hiểm nhất là bệnh dịch hạch.

Gián

Gián xuất hiện trong nhiều ngôi nhà, nhất là ở những góc khuất bẩn. Dù không phải là tác nhân gây bệnh trực tiếp, chúng lại là trung gian truyền và phát tán nhiều bệnh lý nguy hiểm. Gián thường mang vi khuẩn và mầm bệnh đến các đồ dùng, thực phẩm trong nhà. Chúng ta có thể mắc các bệnh như: Tiêu chảy, kiết lỵ, dịch tả, dịch hạch, phong, thương hàn… khi tiếp xúc với các đồ dùng hoặc ăn phải thực phẩm này. Các bệnh này có thể gây tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Hơn nữa, chúng còn gây ra các triệu chứng dị ứng, viêm da, ngứa mí mắt và rối loạn hô hấp khác tùy theo mức độ.

Bạn nên tìm hiểu:  Bí Quyết Chăm Sóc Tóc: Mẹo Giúp Tóc Khỏe Mạnh, Suôn Mượt Cả Ngày

Ve chó, mèo, chấy, rận, mò

Những loài côn trùng như ve chó, mèo, chấy, rận, mò thường chui vào các hốc như: Mũi hoặc tai để hút máu, đặc biệt là ở trẻ em. Chúng cũng là trung gian gây bệnh Rickettsia sốt phát ban do vi khuẩn Rickettsia prowazekii lây qua vết cắn của chấy rận. Bệnh thường xuất hiện ở những khu vực đông dân cư, vệ sinh kém và điều kiện thúc đẩy mắc bệnh dễ lan rộng.

Bọ xít hút máu người

Bọ xít hút máu người bằng một cây kim dài và chắc khỏe, chúng thích hút máu ở môi và mắt. Khi đốt người, chúng có thể truyền ký sinh trùng Trypanosoma cruzi gây bệnh Chagas, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ.

Phương thức truyền bệnh

Hầu hết các loài côn trùng gây bệnh đều có khả năng chích hút máu

Truyền bệnh thông qua côn trùng rất đa dạng và bao gồm:

• Qua nước bọt: Khi côn trùng hút máu, các vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có thể được truyền vào cơ thể người qua nước bọt của chúng. Phương thức này là nguyên nhân lây lan một số bệnh như: Sốt rét, sốt mò, bệnh Chagas…
• Qua chất bài tiết: Chất bài tiết tiếp xúc với da người và thâm nhập qua các vết xước nhỏ. Điều này dẫn đến các bệnh như sốt hồi quy do chấy rận truyền (Pediculus), bệnh Chagas (Triatoma) truyền…
• Qua dịch coxa: Khi ve hút máu, dịch chứa mầm bệnh từ tuyến coxa có thể xâm nhập vào cơ thể người. Một số loại ve mềm ở vùng bẹn chứa nhiều xoắn khuẩn gây sốt hồi quy trong tuyến coxa của chúng.
• Phóng thích mầm bệnh trên da: Khi muỗi đốt và đậu trên da người, chúng có thể phóng thích mầm bệnh và truyền giun chỉ.
• Do tiết túc bị dập nát: Chấy rận truyền bệnh Rickettsia.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh do côn trùng gây ra

Tuỳ thuộc vào loại côn trùng cắn đốt, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác nhau, phổ biến bao gồm:

• Sốt;
• Ớn lạnh;
• Buồn nôn;
• Đau bụng;
• Phát ban trên da;
• Đau đầu;
• Đau cơ bắp.

Khi bệnh tiến triển nghiêm trọng, có thể xuất hiện các triệu chứng và phản ứng dị ứng như:

• Khó thở;
• Tức ngực;
• Nhịp tim nhanh kéo dài;
• Sưng phù họng;
• Sưng môi, lưỡi hoặc mặt;
• Chóng mặt;
• Nôn mửa.

Các biện pháp phòng chống côn trùng gây bệnh

Để kiểm soát côn trùng gây bệnh, cần tuân thủ các nguyên tắc:

• Lựa chọn biện pháp diệt phòng phù hợp với điều kiện sống của côn trùng và đặc thù môi trường.
• Diệt phòng côn trùng định kỳ và thường xuyên.
• Kết hợp truyền thông, giáo dục và có sự phối hợp của cộng đồng.

Các phương pháp phòng và diệt côn trùng gây bệnh có thể thực hiện như sau:

• Phương pháp cơ học: Băt, tiêu diệt và cải tạo môi trường. Phương pháp này chủ động, không gây ô nhiễm và hiệu quả bền vững, yêu cầu sự tham gia của cộng đồng.
• Phương pháp hóa học: Hiệu lực cao, tác dụng nhanh và có thể triển khai trên diện rộng. Tuy nhiên, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và côn trùng kháng hóa chất.
• Phương pháp sinh học: Sử dụng virus hoặc vi khuẩn gây bệnh cho tiết túc, thiên địch, hoặc động vật ăn mồi tiêu diệt côn trùng. Phương pháp an toàn cho người và gia súc, không gây ô nhiễm nhưng hiệu lực chưa cao.
• Phương pháp di truyền học: Hạn chế hoặc làm mất khả năng sinh sản của côn trùng hoặc giảm khả năng truyền bệnh bằng cách thay đổi cấu trúc di truyền.

Để giảm nguy cơ bị côn trùng truyền bệnh, bạn cần:

• Tránh những khu vực um tùm, cỏ cao và bụi rậm. Nếu phải đến những khu vực này, hãy đội mũ, mặc quần dài, áo dài tay và mang tất cao.
• Nên mặc quần áo sáng màu để dễ phát hiện côn trùng hơn, không mặc…trang phục của bạn nên có màu sắc chói hoặc nổi bật để tránh côn trùng.
• Hãy dùng tinh dầu hoặc thuốc xịt để đuổi côn trùng.
• Thường xuyên kiểm tra da đầu của bạn sau khi tham gia các hoạt động ngoài trời để phát hiện sớm nếu bị côn trùng cắn và tắm ngay khi về nhà bằng xà phòng.
• Hãy quan tâm đến các thông báo về dịch bệnh do côn trùng gây ra và tránh đi du lịch đến những khu vực đang có dịch bệnh bùng phát.
• Thường xuyên dọn dẹp vệ sinh nơi sống và khu vực xung quanh, phát quang bụi rậm, và hạn chế nước ứ đọng để côn trùng không có nơi sinh sống và sinh sản.
• Để ngăn chặn mầm bệnh từ côn trùng, hãy nằm mùng, mặc quần áo bảo vệ và giữ vệ sinh cơ thể tránh chấy rận.
• Với bệnh dịch hạch, ngoài việc diệt bọ chét, cần lập kế hoạch tiêu diệt chuột bằng cách sử dụng bẫy, thuốc chuột, keo dính chuột, hoặc nuôi mèo.

Côn trùng gây bệnh có khả năng lan truyền nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm cho con người và động vật thông qua tiếp xúc, vết cắn hay hút máu. Vì chúng có số lượng lớn nên khả năng làm bùng phát và lan truyền dịch bệnh rất đáng lo ngại. Vì thế, việc chủ động phòng ngừa bệnh là vô cùng cần thiết.