Hen suyễn: Tất cả những thông tin quan trọng bạn cần biết

Bài viết này được thực hiện bởi Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phú – Khoa Hồi sức tích cực tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Hen suyễn (hen phế quản) là một bệnh viêm mãn tính của đường hô hấp. Những yếu tố tâm lý như sợ hãi, lo âu, giận dữ… gây căng thẳng thần kinh, đều có thể làm tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn. Nếu không được cấp cứu kịp thời khi lên cơn, bệnh nhân có thể tử vong.

1. Hen suyễn là gì?

Hen suyễn (hen phế quản – Asthma) là một bệnh mãn tính của hệ thống hô hấp. Khi xảy ra cơn hen suyễn, lớp niêm mạc của đường ống phế quản sẽ sưng lên và viêm nhiễm, dễ bị kích thích. Sự co thắt và viêm làm thu hẹp đường dẫn khí, từ đó làm giảm lượng không khí lưu thông ra vào phổi.

Khi tình trạng phù nề trở nên nghiêm trọng hơn, đường dẫn khí sẽ càng thắt chặt. Người bệnh sẽ gặp phải tình trạng khò khè và khó thở rất khó chịu.

2. Triệu chứng của bệnh hen suyễn?

• Ho nhiều hơn vào ban đêm hoặc buổi sáng
• Thở khò khè với âm thanh rít
• Khó thở
• Đau hoặc tức nặng ngực
• Khó ngủ do khó thở

3. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Hãy tìm kiếm trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng bao gồm:

• Thở gấp
• Da, môi hoặc móng tay nhợt nhạt hoặc xanh
• Da quanh xương sườn kéo vào khi hít vào
• Khó thở khi đi lại hoặc nói chuyện
• Các triệu chứng không cải thiện sau khi dùng thuốc.

Cơn hen suyễn là khi các triệu chứng của bạn đột nhiên trở nên nghiêm trọng hơn. Đường thở co thắt, sưng phù nề hoặc chứa đầy đờm nhầy.

Không phải tất cả mọi người bị hen suyễn đều có cùng triệu chứng trong mỗi cơn hen. Bạn có thể gặp các triệu chứng khác nhau vào những thời điểm khác nhau.

4. Phân loại bệnh hen suyễn như thế nào?

Các bác sĩ phân loại mức độ nặng của bệnh hen suyễn qua các triệu chứng như sau:

• Cơn hen suyễn nhẹ từng cơn. Các triệu chứng nhẹ dưới hai lần mỗi tuần. Triệu chứng ban đêm ít hơn hai lần mỗi tháng. Cơn hen ít xảy ra.
• Hen suyễn dai dẳng nhẹ. Các triệu chứng xuất hiện từ ba đến sáu lần mỗi tuần. Triệu chứng ban đêm từ ba đến bốn lần mỗi tháng. Cơn hen suyễn có thể ảnh hưởng đến hoạt động.
• Cơn hen dai dẳng vừa phải. Các triệu chứng xuất hiện từ ba đến sáu lần mỗi tuần. Triệu chứng ban đêm từ ba đến bốn lần mỗi tháng. Cơn hen suyễn có thể ảnh hưởng đến hoạt động.
• Cơn hen dai dẳng nặng. Các triệu chứng xảy ra liên tục, cả ngày lẫn đêm. Người bệnh phải hạn chế các hoạt động của mình.

5. Nguyên nhân gây hen suyễn là gì?

• Những bệnh nhiễm trùng như viêm xoang và cảm lạnh, cúm.
• Các chất gây dị ứng như phấn hoa, nấm mốc, lông thú cưng và mạt bụi.
• Chất kích ứng như mùi mạnh từ nước hoa hoặc dung dịch vệ sinh
• Ô nhiễm không khí
• Không khí lạnh hoặc thay đổi thời tiết, chẳng hạn như nhiệt độ hoặc độ ẩm
• Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
• Cảm xúc mạnh như lo lắng, cười, buồn hoặc căng thẳng
• Dị ứng thuốc
• Dị ứng với chất bảo quản thực phẩm được gọi là sulfites, có trong những thực phẩm như tôm, dưa chua, bia và rượu, trái cây khô và nước chanh, chanh đóng chai

6. Chẩn đoán hen suyễn như thế nào?

Nếu bạn nghi ngờ mình bị hen suyễn, hãy gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ khám sức khỏe và hỏi về các triệu chứng cùng tiền sử bệnh của bạn.

Bạn sẽ phải thực hiện các

kiểm tra để đánh giá chức năng phổi của bạn, các bài xét nghiệm có:

• Phép đo xoắn ốc: Đây là một bài kiểm tra thở rất đơn giản, đo lượng không khí bạn thổi ra và tốc độ thổi.
• Lưu lượng đỉnh: Thiết bị đo lưu lượng đỉnh giúp bạn xác định nguyên nhân khiến bệnh hen suyễn trở nên xấu đi, xem liệu phương pháp điều trị có hiệu quả và biết khi nào cần chăm sóc khẩn cấp.

• Thử nghiệm oxit nitric thở ra: Bạn thở vào một ống được kết nối với máy đo lượng nitric oxide trong hơi thở. Cơ thể bạn sản xuất khí này tự nhiên, nhưng mức độ có thể cao nếu đường thở bị viêm.

Ngoài ra, bạn có thể được thực hiện các xét nghiệm khác như:

• Chụp X-quang phổi: Mặc dù không phải là xét nghiệm hen suyễn, bác sĩ có thể dùng để đảm bảo rằng không có vấn đề nào khác gây triệu chứng. Chụp X-quang cho hình ảnh bên trong cơ thể với liều lượng bức xạ thấp.
• CT scanner lồng ngực: Kỹ thuật này giúp xem bên trong phổi của bạn. Hình ảnh phổi và xoang có thể xác định các vấn đề hoặc bệnh (như nhiễm trùng) gây ra hoặc làm nặng thêm các vấn đề hô hấp.
• Thử nghiệm dị ứng: Có thể là xét nghiệm máu hoặc da, giúp xác định bạn có bị kích ứng với vật nuôi, bụi, nấm mốc hay phấn hoa. Biết được nguyên nhân dị ứng giúp bạn điều trị và ngăn ngừa cơn hen suyễn.
• Bạch cầu ái toan trong đờm: Tìm kiếm mức độ cao của các tế bào bạch cầu (bạch cầu ái toan) trong hỗn hợp nước bọt và chất nhầy (đờm) ho ra.

7. Cách điều trị hen suyễn?

Có nhiều phương pháp giúp giảm triệu chứng hen suyễn. Bác sĩ sẽ hợp tác với bạn để lập kế hoạch hành động hen suyễn, trong đó có phương pháp và thuốc điều trị. Các phương pháp có thể bao gồm:

• Corticoid dạng hít: Đây là loại thuốc điều trị hen suyễn lâu dài, được sử dụng hàng ngày để kiểm soát tình trạng bệnh. Chúng ngăn ngừa và làm dịu sưng bên trong đường hô hấp, giúp cơ thể tạo ít chất nhầy hơn. Cần sử dụng ống hít để đưa thuốc vào phổi. Một số corticoid dạng hít thông dụng là: Budesonide (Pulmicort), Fluticasone (Flixotide).

• Các chất bổ trợ leukotriene: Một phương pháp điều trị hen suyễn dài hạn khác, loại thuốc này ngăn chặn leukotrienes, các chất trong cơ thể gây ra cơn hen. Những thuốc kháng leukotriene phổ biến là: Montelukast (Singulair), Zafirlukast (Accolate).
• Thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài: Loại thuốc này làm giãn cơ trơn ở phế quản.

Ống hít kết hợp: Thiết bị này cung cấp cả corticosteroid dạng hít và thuốc chủ vận beta tác dụng kéo dài để làm dịu cơn hen.

• Theophylin: Thuốc này mở đường thở và giảm căng tức ở ngực. Bạn dùng thuốc này dài hạn qua đường uống, sử dụng độc lập hoặc kết hợp với corticosteroid dạng hít.
• Thuốc chủ vận beta tác dụng ngắn: Đây là các thuốc giải cứu hoặc ống hít cứu hộ, giúp nới lỏng dải cơ xung quanh đường thở và giảm triệu chứng.
• Thuốc kháng cholinergic: Những thuốc giãn phế quản này ngăn chặn những triệu chứng của bệnh hen suyễn.

co thắt cơ trơn phế quản. Những loại phổ biến gồm có: Ipratropium (Atrovent), Tiotropium bromide (Spiriva), Fenoterol và ipratropium (Berodual)

• Corticosteroid uống và tiêm tĩnh mạch: Chúng hỗ trợ giảm sưng và viêm đường hô hấp. Bạn sẽ dùng steroid đường uống trong một khoảng thời gian ngắn, từ 5 ngày đến 2 tuần. Những loại steroid đường uống phổ biến bao gồm: Methylprednisolone (Medrol), Prednisolone.

8. Các biện pháp điều trị hen suyễn tại nhà?

Thuốc rất quan trọng để kiểm soát bệnh hen suyễn, ngoài ra bạn có thể sử dụng các biện pháp điều trị hen suyễn tại nhà với những lưu ý sau:

• Tránh xa các tác nhân gây hen suyễn.
• Tập thể dục đều đặn.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Thực hành các bài tập thở để giảm triệu chứng và giảm nhu cầu sử dụng thuốc.

Một số người áp dụng các phương pháp điều trị bổ sung như yoga, châm cứu, phản hồi sinh học hoặc các chất bổ sung như vitamin C… Hãy thảo luận với bác sĩ của bạn trước khi thử bất kỳ phương pháp nào trong số này.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện nổi bật với chất lượng chuyên môn cao của đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị hiện đại, cũng như dịch vụ khám, tư vấn và điều trị toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm và điều trị bệnh tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác và hiệu quả trong quá trình điều trị.

.

.

Video đề xuất:

Khó tin mà thật: Sấm sét có thể làm bệnh nhân hen tử vong