Sỏi tụy mật, bao gồm cả các bệnh lý liên quan đến túi mật, hiện nay là một trong những bệnh lý đường mật phổ biến khá cao. Nếu không kịp thời phát hiện và điều trị, những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Một biến chứng phổ biến liên quan đến sỏi túi mật là hội chứng Mirizzi, đặc trưng bởi việc sỏi chèn ép ống mật hoặc ống cổ túi mật, gây tắc nghẽn ống gan chung.
Nhà thuốc Tin tức Sức khỏe mong muốn giải đáp những băn khoăn và thắc mắc mà quý độc giả đang có về hội chứng Mirizzi. Bài viết sẽ cung cấp những thông tin thiết thực và có ích nhất dành cho quý độc giả. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về hội chứng này, những biểu hiện cũng như cách phòng tránh nhé!
Hội chứng Mirizzi là gì?
Nguyên nhân dẫn đến hội chứng Mirizzi là do sỏi, dù lớn hay nhỏ, kẹt tại ống túi mật hoặc ống cổ túi mật, gây ra chèn ép lên các ống mật gần đó. Đây có thể là nguyên nhân gây tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần của ống gan chung, một biến chứng từ sỏi túi mật.
Vào năm 1905, Kehr là người đầu tiên báo cáo tình trạng sỏi kẹt trong ống túi mật gây chèn ép vào đường mật. Tuy nhiên, hội chứng này được đặt theo tên nhà phẫu thuật người Argentina, Pablo Mirizzi, người đã miêu tả cụ thể tình trạng tắc nghẽn ống gan chung do sỏi và viêm túi mật vào năm 1948.
Biểu hiện của hội chứng Mirizzi
Các biểu hiện của hội chứng Mirizzi xuất hiện trên cả lâm sàng và cận lâm sàng. Việc sớm phát hiện giúp tránh được những biến chứng nghiêm trọng, cải thiện tiên lượng bệnh tốt hơn.
Về mặt lâm sàng, triệu chứng điển hình của hội chứng Mirizzi thường thấy ở các bệnh lý đường mật:
- Vàng da tắc mật là biểu hiện chính của hội chứng này, thường kèm theo sốt và đau bụng (đặc biệt đau ở mạn sườn phải hoặc vùng thượng vị). Một số trường hợp không có biểu hiện vàng da rõ ràng.
- Bệnh cũng đi kèm với viêm đường mật cấp tính. Ngoài ra, có thể xuất hiện viêm túi mật và viêm tụy, dẫn đến những cơn đau quặn dữ dội.
- Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, ăn không ngon, khó tiêu, và phân có thể bạc màu.
Về cận lâm sàng, xét nghiệm máu, siêu âm, và các hình ảnh chụp lớp vi tính, MRI ghi nhận sự thay đổi như sau:
- Tăng chỉ số bilirubin trong máu.
- Phosphatase kiềm và men gan AST, ALT đều tăng.
- Tăng bạch cầu thường thấy khi đi kèm viêm túi mật cấp, viêm tụy hoặc viêm đường mật.
- Siêu âm cho thấy hình ảnh sỏi kẹt trong ống túi mật hoặc nằm trong túi mật.
- Hình ảnh MRI đường mật cung cấp thông tin về cấu trúc và đặc điểm của sỏi.
- Nội soi mật tụy ngược dòng hoặc chụp đường mật qua da giúp phân tích chi tiết tình trạng sỏi và hệ thống đường mật, cũng như có vai trò trong điều trị.
Phân loại hội chứng Mirizzi
Khi nói đến hội chứng Mirizzi, căn cứ vào mức độ lỗ rò của túi mật và ống mật, có thể phân thành 4 loại sau:
- Loại 1: Liên quan đến việc sỏi kẹt ở cổ túi mật hoặc các nang ống gây chèn ép bên ngoài ống gan chung.
- Loại
- Loại 2: Tình trạng hoại tử do sỏi kẹt gây ra, tạo lỗ rò có đường kính nhỏ hơn ⅓ chu vi ống mật chủ.
- Loại 3: Hoại tử do sỏi kẹt tạo ra lỗ rò, lỗ có đường kính từ ⅓ đến ⅔ chu vi ống mật chủ.
- Loại 4: Hoại tử xảy ra trên toàn bộ thành ống mật chủ trong trường hợp này.
Phương pháp điều trị hội chứng Mirizzi như thế nào?
Nhiều phương pháp khác nhau có thể được sử dụng để điều trị hội chứng Mirizzi. Dựa vào từng trường hợp cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp nhất. Dưới đây là một số cách điều trị bệnh phổ biến:
- Phẫu thuật: Đây là phương pháp chính để điều trị hội chứng Mirizzi, loại bỏ sỏi và giải quyết vấn đề sỏi gây viêm túi mật do chèn ép. Trong trường hợp ống mật chủ còn nguyên vẹn và không viêm nhiễm xung quanh, phẫu thuật cắt túi mật nên được ưu tiên. Khi có nghi ngờ về các vấn đề quanh ống mật chủ hoặc hội chứng ở giai đoạn muộn, có thể cần đặt dẫn lưu Kehr, mở thông ống mật chủ – tá tràng, hoặc nối mật ruột.
- Nội soi mật tụy ngược dòng: Phương pháp này có vai trò cả trong chẩn đoán lẫn điều trị. Thường chỉ định cho bệnh nhân cần giảm áp lực chèn ép trên ống mật chủ để trì hoãn phẫu thuật, đặc biệt là trong trường hợp bệnh nhân đã có chẩn đoán hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao.
- Mổ mở qua đường bụng: Bệnh nhân cần được thực hiện chụp X-quang để chẩn đoán và xác định rõ cấu trúc đường mật trước khi tiến hành phẫu thuật.
Một số biến chứng phẫu thuật thường gặp như cắt nhầm ống gan chung, do ống túi mật chạy song song với ống gan và có hình dạng phình to tương tự. Biến chứng này thường tăng cao khi sử dụng nội soi phẫu thuật để xử lý hội chứng Mirizzi. Các biến chứng hậu phẫu khác như rò mật, viêm phúc mạc mật, hoặc áp xe dưới cơ hoành cũng có thể xảy ra.
Làm sao để phòng ngừa bệnh tái phát?
Để tránh bệnh tái phát, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống và sinh hoạt sau điều trị, như sau:
- Áp dụng chế độ ăn uống khoa học: Không được bỏ bữa, ăn uống đúng giờ, chia nhỏ các bữa ăn hàng ngày và hạn chế thực phẩm chứa chất béo no. Bổ sung rau xanh và chất xơ để giúp tiêu hóa tốt hơn, đặc biệt là thực phẩm chứa nhiều vitamin C để ngăn ngừa sỏi. Uống nhiều nước để loại bỏ độc tố cũng như giảm nguy cơ tái phát bệnh.
- Tránh táo bón hay tiêu chảy kéo dài, vì đây là nguy cơ nhiễm khuẩn đường mật tăng cao.
- Theo đuổi chế độ ăn chín uống sôi, tránh thức ăn sống và cần thực hiện tẩy giun định kỳ 6 tháng một lần để ngăn ngừa giun chui vào ống mật.
- Tăng cường vận động: Thường xuyên hoạt động thể thao giúp tăng sức đề kháng, duy trì cân nặng và vóc dáng hợp lý, từ đó giảm nguy cơ mắc sỏi mật.
- Không giảm cân đột ngột thông qua việc ăn kiêng quá mức, chỉ nên giảm từ 2,5 đến 3 kg/tuần để tránh tăng nguy cơ tạo sỏi.
-
Tuân thủ lời khuyên của bác sĩ về tác dụng phụ và cách sử dụng thuốc đúng cách. Một số thuốc điều trị rối loạn lipid máu có khả năng tăng nguy cơ tạo sỏi mật, do đó cần phối kết hợp một cách hợp lý.
- Tăng cường vận động thể chất kết hợp với chế độ ăn uống phù hợp.
Người bệnh nên đến gặp bác sĩ để tránh tái phát và quản lý bệnh hiệu quả.Sau khi điều trị, người bệnh vẫn cần tái khám định kỳ để kịp thời phát hiện và xử lý các bất thường có thể xảy ra. Đặc biệt, đối với những ai bị sỏi mật, việc điều trị tích cực là vô cùng cần thiết để hạn chế biến chứng. Do đó, mọi người cần đi khám sức khỏe 6 tháng một lần để có cái nhìn toàn diện về sức khỏe.
Những thông tin đầy đủ về hội chứng Mirizzi đã được nhà thuốc Tin tức Sức khỏe cung cấp ở trên. Hy vọng qua bài viết, quý vị sẽ nhận diện được các dấu hiệu cũng như biết cách phòng tránh hiệu quả. Chúc mọi người sức khỏe dồi dào và luôn đồng hành với nhà thuốc Tin tức Sức khỏe qua những bài viết hữu ích!
Ánh Vũ
Nguồn tham khảo: Medlatec.vn
Bài viết liên quan