Ngày xưa, chè dưỡng nhan chỉ dành riêng cho các cung tần, mỹ nữ trong cung để làm đẹp và duy trì thanh xuân. Nhưng ngày nay, món chè này đã trở nên phổ biến hơn. Đặc biệt, chị em phụ nữ hiện đại rất yêu thích nấu chè dưỡng nhan để chăm sóc sắc đẹp, nhờ những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại.
Chè dưỡng nhan là gì?
Chè dưỡng nhan, có nhiều tên gọi từ xưa như chè tuyết yến nhựa đào, xuất phát gốc từ triều đình Trung Quốc. Với mục đích làm đẹp và duy trì thanh xuân cho các cung tần, mỹ nữ, các ngự y đã mất nhiều công sức nghiên cứu, tìm tòi các dược liệu để tạo nên món chè này. Chè dưỡng nhan được giữ gìn và phổ biến đến tận ngày nay, đặc biệt là ở Việt Nam.
Dù có nhiều tài liệu về cách nấu chè dưỡng nhan, việc thu thập đủ 15 thành phần không hề đơn giản vì một số nguyên liệu khá đắt đỏ. Do đó, cách nấu chè cũng được biến tấu để phù hợp, nhưng vẫn giữ được giá trị nguyên bản. Chè dưỡng nhan có vị ngọt thanh dễ ăn, nguyên liệu hài hòa và vẻ ngoài bắt mắt.
Ngự y từ xưa đã nghiên cứu chè dưỡng nhan để chăm sóc sắc đẹp cho cung tần, mỹ nữ
Công dụng của chè dưỡng nhan
Các thành phần trong chè dưỡng nhan có giá trị dinh dưỡng cao và khả năng trị bệnh. Sự kết hợp hài hòa của các nguyên liệu làm tăng tác dụng của mỗi thành phần.
Chè dưỡng nhan có tác dụng tăng tạo mô liên kết, giúp da đàn hồi và bổ sung collagen, làm chậm quá trình lão hóa, giảm nếp nhăn và giữ nhan sắc tươi trẻ. Ngoài ra, chè còn giúp thanh lọc cơ thể, thanh nhiệt, hỗ trợ giấc ngủ ngon, lợi tiểu và giúp tinh thần dễ chịu. Chè dưỡng nhan cung cấp nhiều chất chống oxy hóa, khoáng chất và vitamin có lợi cho cơ thể. Hơn nữa, chè còn giúp giảm lượng cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch và giúp giảm cân nhờ cảm giác no lâu, giảm mỡ thừa.
Kết hợp các thành phần cho một bát chè dưỡng nhan vừa ngon vừa có lợi cho da
Công dụng của các nguyên liệu chính trong chè dưỡng nhan
Tuyết yến
Tuyết yến là một nguyên liệu đặc biệt từ dịch cây Gum Tragacanth, và được ví như tổ yến thực vật. Nguyên liệu này có ở Bắc và Tây Nam châu Á, Ấn Độ, Lào và Việt Nam.
Tuyết yến có màu trắng trong và vị hơi chua, nhưng khi ngâm nước, vị chua sẽ biến mất. Sau một thời gian, tuyết yến sẽ bị oxy hóa và chuyển sang màu đỏ với sợi dài. Tuyết yến rất giàu dinh dưỡng như vitamin, acid tự nhiên và nhiều chất như D-galacturonic, L-arabinose, D-galactose, D-xylose.
và L-rhamnose… Nhờ các thành phần dưỡng chất này, tuyết yến có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ổn định mỡ máu, thanh lọc cơ thể và tốt cho huyết áp, đồng thời tăng cường sản sinh collagen giúp da đẹp và hỗ trợ giấc ngủ… Trước khi nấu, hãy ngâm tuyết yến trong nước 12 giờ.
Nhựa đào
Nhựa đào (đào nhân) được thu hoạch vào mùa hè từ chất nhựa tiết ra ở vỏ cây đào. Sau khi sơ chế bằng cách rửa sạch và sấy khô, nhựa đào màu vàng trong suốt, hình tròn và không mùi. Thành phần dinh dưỡng của nhựa đào bao gồm collagen, amino acid, galactose, rhamnose, α-glucuronic acid, carbohydrate, chất béo, protein… Tuy nhiên, công dụng của nhựa đào vẫn còn gây tranh cãi.
Theo tài liệu xưa, nhựa đào giúp da có độ đàn hồi, ngăn ngừa nếp nhăn và làm sáng da. Nhựa đào cũng được biết đến với công dụng thải độc cơ thể, giảm sỏi, làm mát gan và hỗ trợ tiêu hóa…
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng nhựa đào có độc tính và không có tác dụng làm đẹp thần thánh. Nên tránh sử dụng ở một số đối tượng như người già, trẻ em, người có bệnh lý đường tiêu hóa, và thai phụ… vì có thể gây khó tiêu và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Do đó, người sử dụng cần cân nhắc kỹ để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Táo đỏ
Táo đỏ, từ lâu đã quen thuộc với nhiều người và được y học cổ truyền sử dụng làm dược liệu. Táo đỏ ngọt, có tác dụng ích khí, kiện tỳ vị, tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa và săn chắc da… Táo đỏ chứa nhiều protein, axit béo, vitamin A, B, C cùng các khoáng chất như calcium, sắt, polysaccharid…
Câu kỷ tử
Câu kỷ tử là một loại dược liệu thường dùng trong các vị thuốc bổ can. Loại quả này có màu đỏ, vỏ khô nhăn và vị ngọt. Câu kỷ tử giúp bổ thận âm, bổ khí huyết và mạnh mẽ… Ngoài ra, còn tăng cường sức đề kháng cơ thể, hỗ trợ trí nhớ, thị lực và giấc ngủ. Đồng thời, làm chậm quá trình lão hóa, tăng độ đàn hồi của da, giảm đường huyết, và tốt cho thị lực… Câu kỷ tử giàu carotene, betaine, polysaccharid, khoáng chất, axit amin, vitamin B1, B2,… đặc biệt hàm lượng vitamin C lên đến 42 mg/100g.
Tuyết liên tử
Tuyết liên tử, còn gọi là tạo giác mễ, hạt bồ mễ hay hạt của cây bồ kết, trong và có màu vàng nhạt khi ngâm nước sẽ chuyển dần thành trắng đục mờ, nở nhiều và có vị ngọt với độ dính cao cùng nhiều dưỡng chất. Trong chè dưỡng nhan, tuyết liên tử là thành phần không thể thiếu. Tuyết liên tử giúp an thần, bổ dưỡng tâm, bổ khí, nhuận tràng, ổn định huyết áp… Nguồn dinh dưỡng phong phú của tuyết liên tử gồm chất xơ, carbohydrate, acid amin, vitamin, khoáng chất và ít chất béo.
Long nhãn
Long nhãn, phần thịt của quả nhãn được sấy khô, có vị ngọt, bổ dưỡng. Long nhãn giúp an thần, bổ tâm, dưỡng tỳ, bổ khí huyết, lợi tiêu hóa, hỗ trợ trí nhớ và thanh lọc cơ thể… Trong long nhãn chứa nhiều chất dinh dưỡng như sắt, đường sacarose, glucose, vitamin C, adenine, choline…
Quế hoa
Quế hoa, còn gọi là hoa mộc hay đan quế, có màu trắng hoặc vàng nhạt và mùi thơm dễ chịu. Quế hoa từ xưa đã được sử dụng trong cung đình để chế biến các món tráng miệng cho vua chúa. Đây cũng là thành phần quan trọng trong chè dưỡng nhan, vừa để trang trí món ăn, vừa có tác dụng hỗ trợ hệ miễn dịch, hô hấp, cải thiện kết cấu da, thư giãn tinh thần, lợi răng miệng và tiêu hóa…
Các nguyên liệu khác
Hiện nay có nhiều nguyên liệu khác như hạt sen, nấm tuyết, bạch quả, hạt chia…
Mỗi loại nguyên liệu sẽ cung cấp dinh dưỡng và công dụng khác nhau. Hạt chia chứa nhiều vitamin, đạm, chất béo, chất xơ, omega-3, omega-6, omega-9, canxi, photpho, selenium, vitamin B1, vitamin B3 giúp hỗ trợ tiêu hoá và làm chậm quá trình lão hóa…
Hạt sen từ lâu đã quen thuộc với mọi người, chứa nhiều glucozid, vitamin B, C, enzyme chống oxy hóa giúp an thần và hỗ trợ giấc ngủ. Hạt sen còn có khả năng phục hồi protein tổn thương của da, ngăn ngừa nếp nhăn…
Nấm tuyết là thực phẩm giàu dinh dưỡng như cacbohydrat, protein, khoáng chất như đồng, canxi, kẽm và vitamin A, vitamin B. Nấm tuyết giúp giảm nếp nhăn, làm sáng da và còn hỗ trợ hệ tim mạch, tăng sức đề kháng, giúp tiêu hóa…
Bạch quả nổi tiếng với tác dụng tốt cho hệ tim mạch, tăng tuần hoàn máu và cải thiện trí nhớ…
Nguyên liệu và trọng lượng để nấu chè dưỡng nhan
Hiện nay, cách nấu chè dưỡng nhan khác nhau ở từng địa phương nhưng cơ bản vẫn gồm nhựa đào, tuyết yến, câu kỷ tử, táo đỏ, long nhãn, quế hoa… Tuy mỗi người có thể điều chỉnh nguyên liệu theo khẩu vị để tăng độ dinh dưỡng và hương vị.
Dưới đây là một công thức tham khảo: Sử dụng nhựa đào, tuyết yến, táo đỏ, tuyết liên tử, quế hoa mỗi loại khoảng 10 – 15 gam, câu kỷ tử 15 – 20 gam, long nhãn 15 – 30 gam, có thể thêm các loại như hạt sen 50 gam, bạch quả 15 gam, nấm tuyết 1 tai, đường phèn 100 – 300 gam, lá dứa 10 – 15 gam.
Mỗi nơi sẽ có cách nấu chè dưỡng nhan khác nhau
Cách nấu chè dưỡng nhan
Sơ chế
Nấu chè dưỡng nhan không khó nhưng bước sơ chế nguyên liệu rất quan trọng để loại bỏ tạp chất và độc dược, giúp chè thơm ngon hơn. Nhựa đào và tuyết yến cần ngâm nước đến khi nở hoàn toàn, tuyết liên tử cũng cần ngâm nở, còn nếu sử dụng hạt sen khô thì phải ngâm cho nở trước khi nấu.
Chế biến
Dùng khoảng 1,5 lít nước sôi, cho các nguyên liệu như hạt sen, táo đỏ, tuyết liên tử đã sơ chế vào nấu khoảng 15 phút sau đó thêm đường phèn, kỷ tử, long nhãn, bạch quả và nấm tuyết vào và nấu thêm 3 – 5 phút. Nấu lửa vừa tránh trào nước và hớt bọt để nước trong, sau đó tắt bếp và thêm quế hoa để tạo hương vị.
Lưu ý khi dùng chè dưỡng nhan
Dù đây là loại chè mát và bổ, có một số đối tượng không nên sử dụng. Phụ nữ mang thai trong những tháng đầu thai kỳ không nên dùng vì một số thành phần như nhựa đào, bạch quả không tốt cho sức khỏe mẹ và bé.
Trẻ nhỏ khoảng 1 tuổi, người già, người có sức khỏe yếu không nên dùng do chè dưỡng nhan có tính hàn, dễ gây tiêu chảy cho người tiêu hóa kém.
Người khỏe mạnh cũng không nên ăn quá nhiều, một tuần chỉ nên ăn 3 chén và mỗi lần khoảng 100ml để tránh đầy bụng, khó tiêu.
Như vậy, chè dưỡng nhan có lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe và làn da, giúp làm chậm quá trình lão hóa và làm da căng mịn. Hy vọng thông tin này sẽ giúp bạn sử dụng chè dưỡng nhan một cách hợp lý và hiệu quả.
Tuệ Nhi
Nguồn tham khảo: Tổng hợp