Tuần hoàn bàng hệ và phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ 1

Hướng dẫn xác định hướng chảy dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ

Chia sẻ ngay với bạn bè

Khi người nhà đi khám bệnh, đặc biệt là khám nội tiêu hoá, bác sĩ thường đề cập đến tuần hoàn bàng hệ. Vậy bạn có biết tuần hoàn bàng hệ là gì, có nguy hiểm không và cách xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Tin tức Sức khỏe để tìm hiểu chi tiết.

Tổng quan về tuần hoàn bàng hệ

Tuần hoàn bàng hệ là hiện tượng xảy ra khi có sự tắc nghẽn trong lòng mạch, ngăn cản tuần hoàn máu về tim. Máu sẽ cố gắng chảy qua các mạch máu bị tắc qua các vòng nối gọi là tĩnh mạch ở nông, dẫn đến các tĩnh mạch này giãn ra, nổi rõ dưới da. Hiện tượng này được gọi là tuần hoàn bàng hệ.

Có ba nhóm nguyên nhân gây ra tuần hoàn bàng hệ, tương ứng với từng nhóm tuần hoàn bàng hệ cụ thể:

  • Tuần hoàn bàng hệ chủ trên: Xảy ra khi tĩnh mạch chủ trên bị tắc, do khối u chèn ép hoặc huyết khối tĩnh mạch chủ trên… Biểu hiện của nhóm này là các tĩnh mạch nổi rõ ở ngực, máu chảy ngược xuống dưới rốn về tim, đôi khi kèm theo triệu chứng phù áo khoác.
  • Tuần hoàn bàng hệ chủ – chủ: Xảy ra khi tĩnh mạch chủ dưới bị tắc, do huyết khối, khối u chèn ép, hoặc viêm tắc tĩnh mạch chủ dưới. Biểu hiện của nhóm này là tĩnh mạch nổi rõ ở ½ bụng dưới, từ dưới cung đùi lên, máu từ tĩnh mạch chủ dưới ngược lên tĩnh mạch chủ trên.
  • Tuần hoàn bàng hệ cửa – chủ: Xảy ra khi tĩnh mạch cửa bị tắc, do huyết khối tĩnh mạch cửa, xơ gan, khối u chèn ép tĩnh mạch cửa, bệnh Banti, hội chứng Budd – Chiari… Biểu hiện của nhóm này là các tĩnh mạch nổi rõ ở nửa bụng trên và dễ thấy khi người bệnh ngồi, ho hoặc rặn.
Bạn nên tìm hiểu:  Khám Phá 10 Lợi Ích Sức Khỏe Tuyệt Vời Từ Việc Ăn Dứa Mỗi Ngày
Tuần hoàn bàng hệ và phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ 1
Tuần hoàn bàng hệ là hiện tượng xảy ra khi có sự tắc nghẽn trong lòng mạch

Tuần hoàn bàng hệ phản ánh bệnh lý nào?

Tuần hoàn bàng hệ là triệu chứng của một số bệnh lý như sau:

Huyết khối tĩnh mạch

Huyết khối là cục máu đông hình thành trong lòng mạch máu. Nếu cục máu đông này di chuyển và bị kẹt ở nơi lòng mạch có kích thước nhỏ hơn, sẽ dẫn đến tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ dòng máu trong tĩnh mạch. Điều này gây cản trở tuần hoàn máu về tim và có thể dẫn đến hiện tượng tuần hoàn bàng hệ.

Bệnh xơ gan

Xơ gan là một bệnh lý nhiễm trùng gan mạn tính, đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng các mô sẹo và mô xơ cùng sự hình thành các nốt tân sinh, gây suy giảm hoặc mất chức năng gan. Các nguyên nhân gây xơ gan bao gồm gan nhiễm mỡ, viêm gan virus, và lạm dụng rượu bia…

Trong giai đoạn xơ gan mất bù hay xơ gan giai đoạn cuối, người bệnh sẽ xuất hiện triệu chứng tuần hoàn bàng hệ do tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

Tuần hoàn bàng hệ và phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ 2
Tuần hoàn bàng hệ là dấu hiệu của xơ gan giai đoạn cuối

Hội chứng Banti

Hội chứng Banti có thể báo hiệu qua tuần hoàn bàng hệ. Đây là tình trạng lách to xung huyết mãn tính do sự phá huỷ hồng cầu tại lách, xảy ra khi một số tĩnh mạch lách hoặc gan bị tắc nghẽn và tăng áp bất thường. Bệnh nhân sẽ phải đối mặt với triệu chứng tuần hoàn bàng hệ.

Hội chứng Budd – Chiari

Hội chứng Budd – Chiari là một bệnh khá hiếm. Nguyên nhân chính là sự tắc nghẽn dòng chảy dẫn lưu của các tĩnh mạch gan, dẫn đến tam chứng lâm sàng cổ điển bao gồm đau bụng, dịch ổ bụng, và gan to.

Hội chứng này có thể diễn tiến cấp tính đột ngột, bán cấp tính, hoặc mãn tính. Trong thể cấp tính, do tắc các nhánh động mạch lớn của tĩnh mạch gan hoặc tĩnh mạch chủ dưới, triệu chứng khởi phát nhanh chóng. Thể bán cấp và mãn tính thường liên quan xơ hoá các tĩnh mạch trong gan, viêm hoặc bệnh ác tính.

Tuần hoàn bàng hệ và phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ 3
Tuần hoàn bàng hệ thường gặp trong hội chứng Budd – Chiari

Mức độ nguy hiểm của tuần hoàn bàng hệ

Được nhắc đến ở phần trên, tuần hoàn bàng hệ là dấu hiệu của một số bệnh như xơ gan, suy tim, tắc tĩnh mạch chủ dưới, huyết khối tĩnh mạch… Mức độ nguy hiểm của tuần hoàn này tùy thuộc vào nhiều yếu tố như nguyên nhân, giai đoạn phát hiện bệnh, tình trạng tổng thể sức khỏe người bệnh… Cụ thể như sau:

  • Khi tuần hoàn bàng hệ do các bệnh huyết khối gây tắc tĩnh mạch, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, không quá nguy hiểm hoặc đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của người bệnh.
  • Đối với tuần hoàn bàng hệ cửa chủ, do tăng áp lực tĩnh mạch cửa ở bệnh nhân xơ gan, đây là dấu hiệu nguy hiểm. Xuất hiện hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa cho thấy bệnh nhân đang ở giai đoạn xơ gan mất bù – giai đoạn cuối của bệnh, dễ chịu nguy cơ biến chứng giãn vỡ tĩnh mạch thực quản và có nguy cơ tử vong cao.
Bạn nên tìm hiểu:  Bí quyết tính lượng calo và chất béo trong bánh mì ngọt
Tuần hoàn bàng hệ và phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ 4
Tuần hoàn bàng hệ có nguy hiểm không là một nỗi lo lắng lớn của nhiều bệnh nhân

Phương pháp xác định hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ

Hướng chảy của dòng máu trong tuần hoàn bàng hệ thay đổi tùy theo từng nhóm. Ở tuần hoàn bàng hệ cửa – chủ và tuần hoàn bàng hệ chủ – chủ, dòng máu thường chảy ngược từ phía dưới lên trên, trong khi đối với tuần hoàn bàng hệ chủ…trên thì máu sẽ lưu thông từ trên xuống dưới rốn. Vì vậy, việc xác định chính xác hướng chảy của máu trong tuần hoàn bàng hệ sẽ hỗ trợ bác sĩ phần nào trong việc xác định nguyên nhân gây ra tình trạng tuần hoàn bàng hệ.

Để xác định hướng chảy trong tuần hoàn bàng hệ, bác sĩ sẽ thực hiện nghiệm pháp như sau: Đặt nhẹ nhàng hai ngón tay lên tĩnh mạch, sau đó dùng ngón tay thứ hai vuốt dọc tĩnh mạch để đẩy hết máu ra khỏi đoạn đó. Cuối cùng, nhấc ngón tay thứ hai ra và quan sát.

Nếu máu lấp đầy nhanh chóng đoạn tĩnh mạch đó, cho thấy máu chảy từ ngón tay thứ hai lên ngón tay thứ nhất. Ngược lại, nếu máu lấp đầy chậm, điều đó cho thấy máu chảy từ ngón tay thứ nhất xuống ngón tay thứ hai.

Ở trên là toàn bộ thông tin cơ bản liên quan đến triệu chứng tuần hoàn bàng hệ mà Tin tức Sức khỏe đã và chia sẻ với quý độc giả. Mong rằng qua những chia sẻ này, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về triệu chứng này và học được cách xác định hướng chảy của máu trong tuần hoàn bàng hệ. Cảm ơn bạn đã luôn quan tâm theo dõi các bản từ Tin tức Sức khỏe.


Chia sẻ ngay với bạn bè

Bài viết liên quan