Rau dền cơm là loại rau xuất hiện phổ biến trong các bữa ăn gia đình. Loại rau này không chỉ đơn giản trong chế biến mà còn giàu dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Thêm vào đó, rau dền cơm còn được sử dụng để làm rất nhiều bài thuốc trị những bệnh khác nhau.
Rau dền cơm quen thuộc trong bữa cơm gia đình có thể chế biến bằng nhiều cách khác nhau như luộc, nấu canh, xào,… Trong Đông y, rau dền cơm cũng là một vị thuốc với nhiều công dụng chữa bệnh.
Đặc điểm của rau dền cơm
Có nhiều loại rau dền như dền cơm, dền đỏ, dền xanh, dền khoang,… Mỗi loại với đặc điểm nhận dạng riêng biệt ở lá. Chẳng hạn, rau dền đỏ có lá màu đỏ, rau dền xanh có lá tròn, xanh mướt, lá rau dền khoang lại xanh với vệt đỏ ở phần cuống. Còn dền cơm hay còn gọi là dền gai, là cây nhỏ nhất so với các loại dền khác. Cây tự mọc hoang thường có tên khoa học là Amaranthus spinosus.
Dền cơm có đặc điểm là thân thảo, không lông, nhiều nhánh và có gai ở nách lá. Loại rau này chủ yếu có hoa tại ngọn. Phiến lá tròn, dài 4 – 10cm, bề mặt dưới xanh lợt.
Các phần non của ngọn và lá đều có thể dùng để chế biến món ăn, và cả rễ, củ, thân cây còn dùng làm thuốc.

Dược tính của rau dền cơm
Các phần của cây rau dền như rễ, thân, lá và hạt đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh.
Theo Đông y, lá dền gai có vị ngọt nhạt, hơi lạnh, giúp thanh nhiệt. Ngoài ra, chúng có khả năng long đờm, trị ho, và các bệnh đường hô hấp. Thân cây có thể chữa bỏng, đắp tiêu viêm cho mụn nhọt. Hạt lại dùng để băng bó, và chữa chấn thương.
Chu kỳ phát triển của cây dền cơm là ngắn. Từ lúc nảy mầm tới khi thu hoạch mất chỉ khoảng 25 – 30 ngày. Nếu cần thu hoạch hạt, thời gian chờ sẽ kéo dài đến khoảng 2 tháng.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ rau dền cơm
Bài thuốc trị gai cột sống và thoái hóa cột sống
Theo kinh nghiệm dân gian, nhiều người đã dùng rau dền cơm để trị gai cột sống trong thời gian dài và cảm nhận thấy hiệu quả. Chuẩn bị nguyên liệu:
- 50g cây chìa vôi
- 30g cây dền gai
- 30g lá lốt
- 30g cỏ xước
- 30g tầm gửi.
Đun sôi cỏ xước, tầm gửi cùng chìa vôi với 2 lít nước, sau đó thả lá dền gai vào và đun thêm 3 – 5 phút. Chờ nước nguội rồi dùng uống thay nước lọc hàng ngày sẽ giảm đau do gai cột sống.

Bài thuốc trị đau rát họng hay đau toàn thân
Hái phần thân và lá cây rau dền cơm…
Sử dụng lượng vừa đủ, sau đó thêm một ít muối hạt cùng vài lát gừng tươi và rửa sạch. Tất cả đem giã nhuyễn, sau đó lấy nước uống 1 – 2 lần mỗi ngày cho đến khi đỡ đau họng.
Bài thuốc trị mụn nhọt chưa vỡ
Rễ rau dền cơm cần được rửa sạch, sau đó giã nát và đặt lên mụn nhọt. Rễ này có tác dụng làm mụn vỡ nhanh hơn nhờ gom cồi.
Bài thuốc trị bỏng nhẹ
Dùng thân và lá cây rau dền gai sau khi đã rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vùng bỏng. Tính chất lạnh từ cây dền gai sẽ hỗ trợ làm dịu mát và giảm đau, giúp vết thương phục hồi nhanh hơn.
Bài thuốc giúp nhuận tràng
Lấy một nắm rau dền, nhặt và rửa sạch, để ráo nước. Luộc sôi khoảng 3 phút với dầu vừng hoặc bột vừng đen. Ăn kèm món này cùng cơm giúp nhuận tràng. Cần sử dụng hàng ngày để cải thiện tình trạng táo bón.

Bài thuốc cải thiện tình trạng cao huyết áp
Dùng mỗi loại rau khoảng 20 gam gồm: rau dền cơm, mã đề non và lá dâu bánh tẻ. Tất cả được rửa sạch và nấu thành một nồi canh. Món canh này điều chỉnh huyết áp của bạn xuống mức an toàn.
Bài thuốc trị ho có đờm
Khoảng 50 – 100g thân và lá cây rau dền gai giã nát, vắt lấy nước uống để trị ho có đờm. Đây là bài thuốc đơn giản nhất để giải quyết vấn đề này.
Hoặc có thể sử dụng khoảng 50g thân, lá cây rau dền gai, 20g lá bồng bồng, 20g kim ngân hoa, và 20g cam thảo đất. Đem tất cả sắc và uống khoảng 2 – 3 lần trong ngày. Sau khi đã khỏi ho, tiếp tục uống thêm 1 tháng để loại bỏ hoàn toàn tình trạng ho có đờm.

Nếu những nguyên liệu trên khó tìm, bạn có thể sử dụng phương pháp với nguyên liệu dễ kiếm hơn. Dùng 50g lá rau dền cơm, 15g lá húng chanh, 16g vỏ rễ dâu tằm và 16g cam thảo đất. Đem sắc uống, chia làm 2 – 3 lần trong 5 – 7 ngày sẽ khỏi.
Rau dền cơm không chỉ là món ăn ngon mà còn là phương pháp trị bệnh an toàn. Hy vọng thông tin trên giúp ích cho bạn trong việc giải quyết những tình trạng bệnh. Những ai nhạy cảm nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Hoàng Vi
Nguồn tham khảo: Sức Khỏe và Đời Sống