H2O2, còn được biết đến là Oxy già, đóng vai trò như một chất oxy hoá mạnh, giúp làm sạch vết thương nhờ hiệu ứng sủi bọt do oxy thoát ra khi tiếp xúc, từ đó làm sạch cặn bẩn và vi khuẩn. Bài viết này mang đến cái nhìn tổng quan về H2O2 là gì và những ứng dụng của nó trong đời sống cũng như các lưu ý khi sử dụng oxy già.
H2O2 là gì?
H2O2 là gì? Đây là công thức hoá học của hydrogen peroxide, còn được gọi với cái tên thân quen hơn là Oxy già, là một chất hóa học với công thức H2O2, phát hiện vào năm 1882. Hydrogen peroxide là một chất lỏng không màu, nặng hơn một chút so với nước, sở hữu đặc tính oxy hóa mạnh mẽ. Nhờ đặc tính này, nó được ứng dụng trong nhiều mục đích, chẳng hạn như làm sạch và khử trùng.

Hydrogen peroxide hoạt động như một chất oxy hóa mạnh khi tiếp xúc với enzyme catalase trong mô da. Quá trình này giải phóng oxygen mới sinh, giúp làm sạch và tiêu diệt vi khuẩn trên bề mặt da. Vì vậy, hydrogen peroxide rất hiệu quả trong việc làm sạch và sát khuẩn.
Trong y học, hydrogen peroxide thường được dùng để làm sạch và khử trùng các vết thương nhỏ. Ngoài ra, nó còn có tác dụng loại bỏ mô chết và ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan. Một ví dụ khác về ứng dụng của hydrogen peroxide trong y học là sử dụng dung dịch oxy già với nồng độ thấp như một loại nước rửa miệng nhẹ nhàng, được kiểm soát bởi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).
Ngoài việc tồn tại tự nhiên trong cơ thể con người, hydrogen peroxide được sản sinh từ các túi lysosome trong bạch cầu, đóng vai trò là cơ chế phòng vệ của hệ miễn dịch, bảo vệ chúng ta khỏi vi khuẩn, vi-rút và các tác nhân gây hại từ bên ngoài.
Trong công nghiệp, hydrogen peroxide thường được sử dụng ở nồng độ từ 35% đến 50%, và thậm chí lên đến 90%. Ở những nồng độ này, nó được áp dụng trong các quy trình sản xuất và công nghiệp, như làm sạch và khử trùng các bề mặt.
Nhìn chung, H2O2 là một chất oxy hóa mạnh mẽ với nhiều ứng dụng quan trọng trong cả y học và công nghiệp. Tuy nhiên, việc sử dụng nó phải được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Ứng dụng của H2O2
Hydrogen peroxide, hay oxy già, là một chất hóa học với nhiều ứng dụng trong làm sạch, sát trùng và khử mùi. Đây là một số cách hydrogen peroxide được sử dụng:
Đầu tiên, dung dịch hydrogen peroxide có nồng độ từ 1,5% đến 3% thường được sử dụng để làm sạch và sát trùng vết thương. Sản phẩm này phù hợp với người lớn, trẻ em và người già. Hydrogen peroxide không chỉ giúp làm sạch vết thương mà còn có khả năng diệt khuẩn và khử mùi hiệu quả.
Thứ hai, hydrogen peroxide cũng được dùng để súc miệng và điều trị viêm miệng. Dung dịch hydrogen peroxide pha loãng có thể được dùng để súc miệng hoặc bôi trực tiếp lên vùng viêm để giảm vi khuẩn và giảm viêm. Tuy nhiên, việc sử dụng này chỉ nên kéo dài không quá 7 ngày và cần tuân theo sự giám sát của chuyên gia.
hướng dẫn cụ thể để tránh các tác dụng phụ ngộ độc.
Hydrogen peroxide còn được ứng dụng để tẩy uế và khử trùng các dụng cụ y tế như ống chân răng, hốc tủy răng và dụng cụ nội soi. Với dung dịch có nồng độ khoảng 6%, công dụng diệt khuẩn và loại bỏ vi sinh vật có hại được đảm bảo.
Thêm vào đó, hydrogen peroxide dưới dạng hơi có thể được sử dụng để khử trùng không khí, giúp giảm nhiễm trùng bệnh viện qua các ứng dụng trong khử khuẩn trong bệnh viện. Các tác nhân gây nhiễm trùng bệnh viện mà hydrogen peroxide dạng khí có thể tiêu diệt bao gồm: Clostridium difficile, MRE, MRSA và Klebsiella pneumoniae kháng kháng sinh.

Những lưu ý khi sử dụng Hydrogen peroxide
Sử dụng hydrogen peroxide phải thận trọng và tuân thủ các lưu ý sau mặc dù nó là một chất khử trùng mạnh:
- Hydrogen peroxide chỉ nên dùng ngoài vết thương; không được uống hay tiêm vào cơ thể vì có thể gây nguy hiểm.
- Không nên dùng hydrogen peroxide để súc miệng hay rửa qua vết thương trong thời gian dài hơn 7 ngày mà không có chỉ dẫn của bác sĩ.
- Trước khi sử dụng, dung dịch hydrogen peroxide đậm đặc cần được pha loãng; không bôi lên vết thương mà chưa pha loãng.
- Không nên bôi hydrogen peroxide lên các vết thương đã lành để tránh gây tổn thương mô.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần thận trọng vì chưa đủ bằng chứng về an toàn khi sử dụng.
Dùng hydrogen peroxide 3% để vệ sinh khoang miệng có thể gây tác dụng phụ, cần lưu ý điều này. Uống một lượng nhỏ dung dịch 3% thường chỉ gây rối loạn tiêu hóa nhẹ, nhưng nếu dung dịch có nồng độ cao hơn (>10%) hoặc uống lượng đáng kể dung dịch 3%, có thể gây tai biến nguy hiểm hoặc tử vong. Uống nhầm dung dịch hydrogen peroxide 35% hoặc đậm đặc hơn có thể gây tổn thương thần kinh ngay lập tức.

Triệu chứng quá liều bao gồm ngừng thở, thở rít, ngừng tuần hoàn, xanh tím, hôn mê, co giật, lú lẫn, và ngủ li bì. Tắc mạch do khí có thể xảy ra khi sử dụng dung dịch hydrogen peroxide nồng độ rất cao, cực kỳ nguy hiểm.
Triệu chứng tiêu hóa có thể gồm nôn mửa, buồn nôn, sùi bọt mép và nôn ra máu. Giải phóng oxy lớn trong dạ dày gây đau bụng, đầy bụng và ợ hơi.
Mụn nước hoặc bỏng niêm mạc xuất hiện khi dùng dung dịch nồng độ cao.
Bôi trực tiếp dung dịch hydrogen peroxide quá đặc lên da có thể dẫn đến mụn nước, ban đỏ, ban xuất huyết và hoại tử vùng da. Tiếp xúc mắt với dung dịch trên 10% có thể gây loét giác mạc.
Bài viết đã giải đáp câu hỏi H2O2 là chất gì và các ứng dụng cũng như lưu ý khi sử dụng chất này. Tóm lại, việc sử dụng hydrogen peroxide cần được thực hiện cẩn thận và tuân thủ hướng dẫn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Xem thêm:
- Những loại thuốc sát trùng vết thương hở phổ biến hiện nay
- Những điều cần biết về dị ứng thuốc sát trùng