Cây sài đất rất phổ biến trong y học cổ truyền nhờ chứa nhiều dưỡng chất và hợp chất có lợi cho sức khỏe. Vậy uống nước cây sài đất mang lại những tác dụng gì?
Đặc điểm tự nhiên của cây sài đất
Cây sài đất, còn có các tên gọi khác như xoài đất, cúc nháp, húng trám, ngổ núi, và thuộc họ cúc, phát triển mạnh mẽ và mọc hoang ở nhiều nơi trên thế giới. Trong tự nhiên, cây sài đất thường rất dễ tìm kiếm.
Là một loại cây thân thảo, cây sài đất mọc lan trên mặt đất với thân xanh. Đặc điểm nổi bật của cây chính là khả năng lan tỏa của thân cây cùng với rễ mọc đi kèm. Các lá cây sài đất đối xứng, răng xẻ mạnh, có lông thô trên cả hai mặt, gần như không có cuống và hình bầu dục nhọn ở hai đầu.
Cây sài đất có rất nhiều ứng dụng. Một số nơi, người ta thu hái sài đất để dùng như rau sống trong thực phẩm, trong khi ở các vùng khác nó được trồng làm cây cảnh. Đặc biệt, cây sài đất thường được thu hoạch khi ra hoa, dùng cho nhiều mục đích nhờ vào tác dụng và tính chất của nó.
Uống nước cây sài đất có tác dụng gì?
Sài đất ngoài việc là thảo dược quý trong y học cổ truyền còn nổi bật với nhiều dưỡng chất có lợi. Tính mát của cây giúp thanh nhiệt và giải độc, cùng với vị chua ngọt dịu nhẹ. Cây sài đất chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như dimethyl wedelolacton, norwedelic acid, nhiều khoáng chất vô cơ và tinh dầu. Đặc biệt, nó còn chứa saponin triterpen, hợp chất tương tự trong nhân sâm.
Dưới đây là một số công dụng của cây sài đất:
Trị rôm sảy cho trẻ em: Cây sài đất dùng để ngăn ngừa và trị rôm sảy ở trẻ em. Chỉ cần vò nát một nắm sài đất, đun nước và tắm cho trẻ. Nước sài đất giúp giảm ngứa và ngăn bệnh sởi. Sau khi tắm với nước sài đất, nên tắm lại bằng nước sạch và lau khô cho bé.
Trị mụn: Với tính mát và thanh nhiệt giải độc, sài đất được dùng để trị mụn. Có thể kết hợp sài đất với các thuốc đông y khác để nấu nước uống hàng ngày, cùng với cách tắm bằng nước sài đất, giúp lành mụn nhanh chóng.
Thanh nhiệt và giải độc: Sài đất có thể dùng như một loại rau sống trong bữa ăn hàng ngày. Bạn có thể rửa sạch và ăn cùng với thịt cá và các thực phẩm khác để thanh nhiệt và giải độc gan. Tuy nhiên, chỉ nên ăn từ 100 đến 200 gram sài đất mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả tốt nhất và tránh tác dụng phụ.
Bài thuốc dược liệu từ cây sài đất
Cây sài đất đã lâu được dùng trong y học cổ truyền để chữa trị nhiều vấn đề sức khỏe:
Trị mụn nhọt ngoài da: Có thể sử dụng một hỗn hợp gồm sài đất, thổ phục linh, kim ngân hoa, bồ công anh, và ké đầu ngựa để sắc uống hàng ngày.
Trị ngứa do mụn: Một bài thuốc khác baogồm có sài đất, kim ngân hoa, thiên liên kiện, diệp hạ châu, nhân trần, ngưu tất, hà thủ ô, sinh địa, cam thảo, thạch cao, và sa sâm. Hỗn hợp này được đun sắc uống hàng ngày và chia thành hai lần uống.
Ngứa da có mọc mụn trên da: Kết hợp sài đất với các dược liệu như cam thảo, ké đầu ngựa, liên kiều, nhân trần, sa sâm, và tân quy để sắc uống hàng ngày.
Điều trị viêm da cơ địa: Bạn có thể dùng nhiều cách khác nhau để sử dụng sài đất trong trường hợp này. Đun sôi sài đất cùng cam thảo và các thành phần khác, sau đó lấy nước cốt để uống hàng ngày. Hoặc, bạn cũng có thể sắc sài đất chung với khúc khắc, bồ công anh, và kim ngân hoa.
Hạ sốt: Để giảm cơn sốt, hãy sử dụng húng tràm. Phơi khô húng tràm, giã nát, sau đó hòa vào nước để uống trong ngày. Bã còn lại có thể đắp lên lòng bàn chân để hỗ trợ hạ sốt.
Trị bệnh sốt xuất huyết: Dùng sài đất, kim ngân hoa, củ sắn dây, lá sao đen, hoa hoè, cam thảo đất sắc uống hàng ngày.
Trị ho ra máu, ho gà, cao huyết áp: Sử dụng cây sài đất đã phơi khô và sắc nước uống hàng ngày.
Chữa khạc ra máu: Dùng tử chu thảo, trắc bách diệp, bách hợp, và sài đất để sắc uống.
Trị rôm sảy ở trẻ em: Dùng nước sài đất để tắm cho trẻ em hoặc có thể xát bã sài đất lên vùng bị rôm sảy.
Trị rôm nổi thành đám: Sài đất được giã nát và hòa với nước để sử dụng.
Trị viêm gan, vàng da: Dùng sài đất, kim ngân hoa, thổ phục linh, và cam thảo đất để sắc uống.
Trị viêm bàng quang: Sử dụng sài đất kết hợp với liên kiều, bồ công anh, mã đề, và các thành phần khác để sắc uống hàng ngày.
Thông sữa tiêu viêm: Kết hợp sài đất với bồ công anh, huyền sâm, xuyên khung, sa tiền tử, thông thảo, kim ngân hoa, hoàng cầm, liên kiều, chỉ thực, tạo giác thích, thanh bì, sài hồ, và thạch cao để sắc uống.
Giảm sưng vú: Sử dụng sài đất giã nát và đắp lên tuyến vú bị sưng đỏ, viêm.
Liều lượng sử dụng trong từng bài thuốc dược liệu tùy thuộc vào thể trạng và cơ địa của bệnh nhân. Tránh lạm dụng cây sài đất và tuân thủ liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ Đông y.
Khi đắp cây sài đất lên da, đặc biệt nếu da bạn nhạy cảm, hãy thử đắp lên một khu vực nhỏ trên tay trước. Nếu trong vòng 24 giờ không có triệu chứng kích ứng hay phản ứng bất thường, bạn có thể yên tâm sử dụng cây sài đất để hỗ trợ điều trị. Việc thử nghiệm trên một phần nhỏ của da giúp đảm bảo tính an toàn và phù hợp cho từng người.