Thuốc mỡ kháng sinh là dạng kem mỡ được sử dụng bôi ngoài da và thường được bác sĩ kê đơn để ngăn chặn nhiễm trùng da khi có các vết thương nông. Vậy thuốc mỡ là gì và thuốc mỡ kháng sinh có công dụng ra sao?
Để điều trị các tình trạng ngoại vi, thuốc mỡ là dạng thuốc bôi ngoài da hoặc niêm mạc. Những thành phần hoạt chất như kháng sinh, steroid hay kháng vi khuẩn thường có trong các loại thuốc mỡ, giúp trực tiếp tác động lên vùng da bị bệnh.
Giải thích về thuốc mỡ và tác dụng của thuốc mỡ kháng sinh
Nhiều hoạt chất khác nhau có trong thuốc mỡ kháng sinh, được sử dụng khi da bị tổn thương trong nhiều trường hợp khác nhau.

Thuốc mỡ với Erythromycin hoặc Clindamycin
Chỉ định: Thường được dùng trong trường hợp viêm nang lông hoặc mụn trứng cá.
Cơ chế tác động: Thuốc thẩm thấu vào vết thương, hạn chế nhiễm khuẩn và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng da. Các hoạt chất trong thuốc kích thích quá trình lành vết thương, tạo mô mới.
Thuốc mỡ chứa Bacitracin, Polymyxin, Neomycin và Mupirocin
Chỉ định: Chuyên điều trị chốc, lở, nhiễm trùng da do vết xước, cắt, hoặc bỏng nhẹ.
Cơ chế tác động: Sự phát triển của vi khuẩn được ngăn chặn nhờ hỗn hợp này, đặc biệt là trong các vết thương nhỏ, từ đó giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình lành vết thương.
Thuốc mỡ tra mắt kháng sinh
Chỉ định: Được sử dụng để điều trị các bệnh về mắt như viêm kết mạc, viêm giác mạc, nổi chắp hay loét giác mạc.
Cơ chế tác động: Khi bôi ngoài da, thuốc thẩm thấu vào vùng mắt, giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm viêm nhiễm trong các vùng nhạy cảm của mắt.
Các loại thuốc mỡ kháng sinh này có tác động tại chỗ, kiểm soát nhiễm trùng và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ ngoài ý muốn.
Hướng dẫn cách sử dụng thuốc mỡ đúng cách
Quá trình sử dụng thuốc bôi ngoài da có thể được thực hiện theo các bước sau:
Rửa tay kỹ lưỡng: Người bệnh nên rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm trước khi sử dụng thuốc để đảm bảo vệ sinh.

Vệ sinh vết thương: Làm sạch vết thương bằng nước sạch, nước muối hoặc dung dịch sát khuẩn để loại bỏ bụi bẩn và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
Thoa thuốc lên vết thương nhẹ nhàng: Bôi một lượng thuốc vừa đủ lên vết thương và vùng da xung quanh, tránh bôi thuốc khi vết thương đang chảy nước hoặc trong giai đoạn cấp. Thoa nhẹ để thuốc được phân phối đều và không gây tổn thương thêm cho vùng da bị tổn thương.
Sử dụng đúng tần suất: Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc chỉ dẫn ghi trên nhãn thuốc.
Tùy thuộc vào loại thuốc và tình trạng tổn thương, bạn có thể bôi thuốc từ 1 đến 5 lần mỗi ngày.
Che phủ vết thương: Bạn có thể chọn để vết thương hở hoặc dùng gạc vô trùng che lại. Tuy nhiên, không nên băng gạc quá chặt vì có thể làm tổn thương da và chậm quá trình lành vết thương.
Rửa tay sau khi sử dụng: Sau khi dùng thuốc xong, bạn cần rửa sạch tay để tránh lây lan vi khuẩn.
Việc tuân thủ đúng cách sử dụng thuốc và giữ vệ sinh rất quan trọng để đạt hiệu quả điều trị cũng như tránh nhiễm trùng hoặc biến chứng không mong muốn.
Lưu ý khi sử dụng thuốc mỡ kháng sinh
Khi dùng thuốc mỡ ngoài da, cần cẩn trọng và tuân thủ các nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị:
Để đạt hiệu quả tối đa và tránh tác dụng phụ, hãy chọn thuốc mỡ phù hợp với bệnh lý, giai đoạn bệnh, mức độ tổn thương da, độ tuổi và vị trí da bị ảnh hưởng.

Sự thận trọng để phát hiện phản ứng dị ứng chậm hoặc quá mẫn là cần thiết. Hãy theo dõi các dấu hiệu của dị ứng và thông báo cho bác sĩ nếu phát hiện.
Cần thận trọng khi dùng thuốc cho trẻ em và trên diện rộng. Với vết thương da lớn hoặc nhiễm trùng nặng, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Tránh để thuốc mỡ kháng sinh tiếp xúc với mắt, mũi, miệng, hoặc các vùng niêm mạc khác. Nếu tiếp xúc xảy ra, cần rửa kỹ với nước.
Sau khoảng 10 – 15 ngày sử dụng thuốc mỡ kháng sinh, hãy đánh giá hiệu quả điều trị. Không nên lạm dụng một loại thuốc quá lâu hoặc thay đổi nhiều loại thuốc trong thời gian ngắn.
Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần hỏi ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc mỡ, cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và rủi ro cho thai nhi.
Hầu hết thuốc mỡ kháng sinh ít có tác động toàn thân hoặc ảnh hưởng đến thần kinh, do đó người sử dụng vẫn có thể lái xe hoặc vận hành máy móc.
Tóm lại, sử dụng thuốc mỡ kháng sinh ngoài da cần sự cẩn trọng và tuân theo chỉ dẫn bác sĩ để đạt kết quả điều trị an toàn và hiệu quả.
Tác dụng không mong muốn khi tự ý dùng thuốc mỡ kháng sinh
Tự ý sử dụng thuốc mỡ kháng sinh có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm:
Ngứa, dị ứng và phát ban:
Một số người có thể gặp phát ban, ngứa hoặc dị ứng khi dùng thuốc mỡ kháng sinh, thường xuất hiện ở vùng da được bôi thuốc.

Nóng rát và đỏ da:
Triệu chứng nóng rát và đỏ da có thể xuất hiện sau khi bôi thuốc. Đây là các phản ứng phụ thường tự mất đi sau thời gian ngắn.
Tăng nhạy cảm với ánh sáng mặt trời:
Một số người có thể trở nên nhạy cảm với ánh sáng mặt trời khi dùng thuốc mỡ kháng sinh, dẫn đến khó chịu hoặc kích ứng. Tránh ánh sáng trực tiếp có thể giúp giảm tác động này.
Hội chứng Steven – Johnson và Hội chứng Lyell:
Trong những trường hợp hiếm, người dùng thuốc mỡ kháng sinh có thể phát triển các hội chứng như Steven – Johnson hoặc Lyell. Đây là tình trạng khẩn cấp y tế, nên liên hệ ngay với bác sĩ hoặc cơ sở y tế khi có triệu chứng.
Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình điều trị, cần thông báo ngay cho bác sĩ hoặc tìm sự giúp đỡ ở cơ sở y tế để xử lý kịp thời.
Xem thêm: Thuốc mỡ tra mắt có tác dụng gì?