Người mắc Hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia) thường xuyên đối mặt với nỗi sợ và lo lắng vô lý về việc có thể gặp thất bại, điều này dẫn đến việc tránh né trách nhiệm và cảm thấy do dự, không dám làm những việc cần thiết vì sợ mình sẽ không thành công. Để hiểu rõ hơn về hội chứng này, quý vị nên tham khảo bài viết sau từ Tin tức Sức khỏe.
Hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia) là gì?
Rất nhiều người có cảm giác sợ thất bại vì không ai muốn mình thất bại trong bất kỳ việc gì, dù đó là việc nhỏ hay lớn. Tuy nhiên, không thể phủ nhận tầm quan trọng của thất bại, vì thông qua thất bại, chúng ta có thể học được những bài học và kinh nghiệm quý giá trong cuộc sống.
Khác với nỗi sợ thất bại thông thường, hội chứng sợ thất bại là tình trạng tâm lý mà người mắc bệnh có nỗi sợ hãi quá mức về thất bại. Người mắc hội chứng này thậm chí không dám bắt đầu thực hiện công việc vì lo sợ sẽ không thành công.
Người mắc hội chứng sợ thất bại, còn gọi là Atychiphobia, thường có biểu hiện căng thẳng, lo lắng liên tục, và thậm chí cảm thấy đau khổ, xấu hổ, và hoảng loạn khi nghĩ đến thất bại. Nếu không điều trị, hội chứng này có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe lẫn chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Dù hiện nay hội chứng sợ thất bại chưa được công nhận là hội chứng tâm lý chính thức trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần, nếu nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, công việc và sức khỏe của người bệnh, việc điều trị vẫn rất cần thiết. Hội chứng này có bản chất tương tự như hội chứng sợ nhện, sợ côn trùng, sợ không gian hẹp, và sợ độ cao.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng sợ thất bại
Hội chứng sợ thất bại không chỉ là cảm giác lo lắng hay bất an thường khi nghĩ đến thất bại. Người mắc hội chứng này có thể cảm thấy ám ảnh và sợ hãi đến mức độ nỗi sợ chi phối cảm xúc và hành vi của họ, dẫn đến những hành vi không phù hợp.
Một số dấu hiệu giúp nhận ra hội chứng sợ thất bại là:
- Luôn lo lắng về việc sẽ thất bại trong mọi tình huống, ngay cả những công việc nhỏ nhặt và dễ thực hiện.
- Tránh né các tình huống có khả năng thất bại, mặc dù hành động này có thể khiến họ bỏ lỡ nhiều cơ hội quan trọng.
- Liên tục trì hoãn các kế hoạch và dự định vì sợ thất bại.
- Hội chứng này có thể khiến người bệnh có cái nhìn bi quan và tiêu cực về mọi việc xung quanh.
- Có xu hướng né tránh mọi tình huống có thể gây thất bại hoặc khiến họ cảm thấy không an toàn, dẫn đến tình trạng buồn bã và trưởng thành kém.
- Luôn cảm thấy lo lắng về mọi việc, đặc biệt sợ bị người khác chỉ trích hay đánh giá. Người mắc hội chứng này cũng trở nên nhạy cảm hơn với các lời nhận xét và góp ý, kể cả khi đó là những lời thiện chí.
Khi các cơn hoảng loạn do sợ hãi xuất hiện, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như:
- Biểu hiệnsự sợ hãi tột độ;
- Hoảng loạn;
- Chóng mặt, đau đầu;
- Choáng váng;
- Cảm giác ớn lạnh, run rẩy và đổ nhiều mồ hôi;
- Tim đập nhanh;
- Ngực đau thắt;
- Cảm giác buồn nôn;
- Khó thở;
- Mất kiểm soát;
- Xuất hiện nỗi sợ bản thân sẽ chết hoặc bất tỉnh;
- Cảm giác tách rời khỏi chính mình,…
Nguyên nhân dẫn đến hội chứng sợ thất bại
Nguyên nhân của hội chứng sợ thất bại chưa được nghiên cứu cụ thể do tỷ lệ người mắc khá thấp. Tuy nhiên, các nhà tâm lý học đã nêu ra một số yếu tố có thể gây ra hội chứng này.
Trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ: Hội chứng sợ thất bại có thể bắt nguồn từ những trải nghiệm tiêu cực về thất bại của người bệnh, tương tự các chứng rối loạn lo âu ám ảnh sợ hãi khác, chẳng hạn như những lần thất bại lớn, phá sản, vỡ nợ, hoặc không đậu đại học,…
Tiền sử cá nhân và gia đình: Khảo sát cho thấy những người mắc hội chứng sợ thất bại thường có các vấn đề về tâm lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, hoặc rối loạn nhân cách,… Nếu trong gia đình có tiền sử mắc hội chứng này hoặc các bệnh tâm lý khác, khả năng mắc bệnh của họ cũng cao hơn.
Giáo dục từ gia đình: Áp lực từ gia đình yêu cầu thành công, không chấp nhận thất bại,… cũng là một yếu tố khiến con trẻ dễ mắc hội chứng sợ thất bại.
Tính cách: Những người có tính cách cầu toàn thường lo sợ thất bại một cách nghiêm trọng hơn, điều này dễ dẫn đến hội chứng sợ thất bại.
Áp lực cuộc sống: Thường là thanh thiếu niên và người trưởng thành đang đối mặt với nhiều thay đổi và áp lực cuộc sống, nhóm này dễ mắc hội chứng sợ thất bại.
Các yếu tố khác: Các yếu tố như thiếu tự tin, năng lực chưa đủ tốt,… cũng có thể dẫn đến hội chứng sợ thất bại.
Phương pháp chữa trị hội chứng sợ thất bại
Nên điều trị hội chứng sợ thất bại sớm để tránh những ảnh hưởng tiêu cực lâu dài. Các phương pháp điều trị dành cho bệnh nhân mắc hội chứng sợ thất bại bao gồm:
Liệu pháp tâm lý: Bao gồm 3 hướng can thiệp: liệu pháp cảm xúc, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), và liệu pháp thôi miên. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng thực tế của người bệnh để chọn phương pháp điều trị phù hợp hoặc kết hợp nhiều liệu pháp nhằm đạt hiệu quả tối ưu.
Sử dụng thuốc: Riêng với bệnh nhân mắc hội chứng sợ thất bại, việc sử dụng thuốc trong điều trị là rất hiếm. Tuy nhiên, với các trường hợp bệnh nặng hoặc do chấn thương tâm lý dẫn đến bệnh, thuốc có thể hỗ trợ hiệu quả điều trị.
Biện pháp hỗ trợ: Thiền, tập yoga, tắm nước ấm,… là các biện pháp hỗ trợ phổ biến. Những biện pháp này giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm stress thông qua bổ sung thực phẩm như cá béo, đậu, hạt dinh dưỡng,… Tạo thói quen đọc sách, viết tâm sự ra giấy, cắm hoa, hoặc vẽ tranh và chia sẻ, tâm sự với người thân, bạn bè,… cũng giúp người bệnh thư giãn và kiểm soát cơn hoảng loạn tốt hơn.
Trên đây là một số thông tin hữu ích về hội chứng sợ thất bại (Atychiphobia) mà Tin tức Sức khỏe muốn chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hội chứng này. Nếu bạn nghi ngờ người thân, bạn bè có dấu hiệu mắc hội chứng sợ thất bại, hãy chủ động chia sẻ và tâm sự với họ hoặc liên hệ chuyên gia tâm lý khi cần.