Nấm miệng là hiện tượng nhiễm nấm Candida trên niêm mạc miệng. Loại nấm này phát triển gây bệnh. Nystatin là một loại thuốc được sử dụng phổ biến để điều trị nấm Candida.
Thành phần chính của thuốc nấm miệng Nystatin
Nystatin được chiết xuất từ dịch nuôi cấy của nấm Streptomyces Noursei. Đây là một loại thuốc kháng nấm có dạng bột màu vàng và là một Polyen ít tan trong nước. Thuốc liên kết với Sterol trên màng tế bào của nấm, làm thay đổi tính thấm và chức năng của màng tế bào, khiến kali và các thành phần khác của tế bào bị cạn kiệt. Nystatin đặc biệt hiệu quả trong việc tiêu diệt nấm men, nhất là nấm Candida albicans.
Thêm vào đó, Nystatin dạng hỗn dịch rơ miệng chứa các tá dược như Natri Carboxymethyl Cellulose, Propyl P-hydroxybenzoate (E216), Natri Metabisulphite (E223), Methyl P-hydroxybenzoate (E218), Saccarozo, Natri Citrat, Saccharin Natri, hương hoa hồi cố định, nước tinh khiết…

Nystatin có nhiều dạng bào chế như thuốc uống, thuốc bôi, hỗn dịch uống, viên ngậm và viên đặt âm đạo. Để điều trị nấm miệng, các dạng thường được sử dụng là viên ngậm hoặc hỗn dịch uống.
Công dụng của thuốc Nystatin trong điều trị nấm miệng
Nystatin giúp kháng nấm trên niêm mạc miệng. Khi sử dụng, thuốc có thể giảm các triệu chứng nhiễm nấm trong vòng 24 – 72 giờ. Ngoài ra, Nystatin còn có tác dụng chống bội nhiễm Candida Albicans trong hệ tiêu hóa khi điều trị bằng kháng sinh.
Công dụng của thuốc có thể phụ thuộc vào nồng độ và độ nhạy cảm của nấm mà không ảnh hưởng đến các vi khuẩn bình thường khác trong cơ thể.

Hướng dẫn sử dụng thuốc Nystatin trong điều trị nấm miệng
Mỗi đối tượng sẽ có cách sử dụng thuốc và các dạng bào chế khác nhau.
Dành cho trẻ em dưới 5 tuổi
- Để rơ lưỡi, sử dụng thuốc bột pha với một ít nước và rơ vào lưỡi, miệng của bé trong khoảng 20 phút.
- Trẻ sơ sinh cần dùng ½ gói 1g mỗi lần, ngày 2 lần.
- Trẻ từ 1 – 5 tuổi: Sử dụng 1 gói 1g mỗi lần, ngày 2 lần.

Dành cho người lớn
- Có thể sử dụng dạng bột như trẻ em hoặc viên ngậm và hỗn dịch. Cố gắng giữ thuốc trong miệng càng lâu càng tốt.
- Dùng 2 gói bột mỗi lần, ngày dùng 2 lần.
- Với viên ngậm và hỗn dịch, dùng 400.000 – 600.000 UI mỗi lần. Ngày dùng 4 lần.
Lưu ý: Khi sử dụng dạng hỗn dịch, bệnh nhân cần lắc đều trước khi dùng và sau khi sử dụng nên tạm thời kiêng ăn.
uống trong vòng 1 giờ. Đối với trẻ em, dù niêm mạc đã sạch nấm, sau khi rơ nystatin vào niêm mạc miệng, cần tiếp tục sử dụng ít nhất 48 giờ. Trong trường hợp sau 14 ngày điều trị mà vẫn còn triệu chứng của nấm, cần thăm khám để chẩn đoán lại.
Tác dụng phụ của thuốc Nystatin trị nấm miệng
Thuốc không hấp thu vào máu, không ảnh hưởng lên toàn thân nên an toàn đối với mọi đối tượng. Dù có thể dùng lâu dài, vẫn có thể xảy ra một số tác dụng phụ không mong muốn sau:
- Buồn nôn, nôn
- Có thể gây ra tiêu chảy
- Nổi ban, mày đay
- Hội chứng Steven-Johnson
- Phù mạch, quá mẫn
Tương tác các thuốc khi dùng với Nystatin
Việc đồng thời dùng thuốc trị nấm miệng Nystatin với Riboflavin Phosphat sẽ làm thuốc mất tác dụng kháng nấm. Ngoài ra, Nystatin không nên dùng chung các thuốc làm thay đổi nhu động ở ruột hoặc các thuốc bao niêm mạc tiêu hóa vì chúng cản trở tác dụng chống nấm của thuốc.
Những lưu ý khi dùng thuốc trị nấm Nystatin:
- Khi có phản ứng quá mẫn, cần ngưng thuốc và gặp bác sĩ để điều trị.
- Không dùng cho nhiễm nấm toàn thân.
- Khi dùng lâu dài mà không hiệu quả, cần xem lại chẩn đoán để phát hiện có nhiễm bệnh hoặc vi khuẩn khác không.
- Hiện không rõ thuốc có ảnh hưởng tới thai nhi không, phụ nữ có thai nên nhận hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ và suy xét kỹ trước khi dùng.
- Phụ nữ đang cho con bú cũng nên cẩn trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Trước khi dùng Nystatin, hãy cung cấp cho bác sĩ lịch sử dị ứng và bệnh lý của bạn, đặc biệt là các bệnh như HIV, đái tháo đường, bệnh thận.
Bảo quản thuốc nấm miệng Nystatin
- Bảo quản Nystatin nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời và nơi ẩm ướt.
- Để xa tầm với của trẻ em.
- Đọc kỹ hạn sử dụng và chỉ dẫn trên bao bì trước khi dùng để tránh dùng thuốc quá hạn.
- Nhiệt độ bảo quản từ 15 đến 30 độ C.
Cách xử lý khi sử dụng thuốc quá liều
- Chưa có thuốc giải độc đặc hiệu.
- Thực hiện rửa dạ dày, sau đó dùng thuốc tẩy và điều trị hỗ trợ để hồi phục chức năng cơ thể và điều trị triệu chứng quá liều.
Thuốc nấm miệng Nystatin là một lựa chọn phổ biến và an toàn cho nhiều đối tượng nhiễm bệnh. Khi quên dùng thuốc, không nên gấp đôi liều ở lần kế tiếp mà dùng đúng liều lượng đã được chỉ định.
Thông tin về thuốc Nystatin trị nấm miệng đã có sẵn tại toàn bộ hệ thống Tin tức Sức khỏe. Hãy tham khảo và mua để điều trị nấm miệng ngay nhé!
Minh Hạnh
Nguồn tham khảo: Tổng hợp