Phác đồ điều trị Mycoplasma: Cách đối phó hiệu quả với bệnh này

Mycoplasma là một nhóm vi khuẩn đặc biệt gây bệnh viêm phổi không điển hình và các bệnh về cơ quan sinh dục. Vậy, cách điều trị nhóm vi khuẩn này ra sao? Phác đồ điều trị Mycoplasma của Bộ Y tế bao gồm những gì? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây của Tin tức Sức khỏe nhé!

Đặc điểm của vi khuẩn Mycoplasma

Mycoplasma là một nhóm vi khuẩn độc đáo, có những đặc điểm khác biệt so với các loại vi khuẩn khác. Đây là những vi khuẩn nhỏ nhất được biết đến, chỉ có kích thước từ 0,1 đến 0,3 micromet. Không có vách tế bào, Mycoplasma thiếu một cấu trúc quan trọng giúp bảo vệ vi khuẩn khỏi các tác nhân bên ngoài. Do thiếu vách tế bào, Mycoplasma trở nên nhạy cảm với nhiều loại kháng sinh nhắm vào vách tế bào.

Mycoplasma là ký sinh trùng nội bào, nghĩa là cần sống bên trong tế bào của vật chủ để sinh sản. Chúng có khả năng lây nhiễm nhiều loài động vật khác nhau, bao gồm cả con người, gia súc, gia cầm và côn trùng.

Một số đặc điểm khác của Mycoplasma:

• Thay đổi hình dạng: Do thiếu vách tế bào, Mycoplasma có thể thay đổi hình dạng.
• Bộ gen nhỏ: Mycoplasma có bộ gen nhỏ hơn so với các loại vi khuẩn khác.
• Khả năng biến đổi gen: Mycoplasma có khả năng biến đổi gen cao, giúp chúng dễ dàng thích nghi với môi trường mới và kháng thuốc.

Môi trường nuôi cấy Mycoplasma cần đáp ứng các yêu cầu sau:

• Cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm: Axit amin, vitamin, purin và pyrimidine, cholesterol, glucose.
• Hỗ trợ sự bám dính của Mycoplasma vào tế bào vật chủ.
• Duy trì độ pH thích hợp (thường từ 7,0 đến 7,8).
• Ngăn ngừa sự phát triển của các vi sinh vật khác như vi khuẩn và nấm.

Một số môi trường nuôi cấy Mycoplasma phổ biến:

• SP4: Được sử dụng để nuôi cấy Mycoplasma pneumoniae.
• PPLO: Dùng để nuôi cấy Mycoplasma hominis.
• Hayflick: Sử dụng để nuôi cấy nhiều loài Mycoplasma khác nhau.

Ngoài ra, một số môi trường nuôi cấy đặc biệt được sử dụng cho các mục đích nghiên cứu cụ thể, ví dụ như:

• Môi trường nuôi cấy Mycoplasma không có serum: Dùng để nghiên cứu sự phụ thuộc của Mycoplasma vào serum.
• Môi trường nuôi cấy Mycoplasma có chứa kháng sinh: Dùng để chọn lọc Mycoplasma khỏi các vi sinh vật khác.

Nuôi cấy Mycoplasma là một kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác. Việc lựa chọn môi trường nuôi cấy phù hợp đóng vai trò quan trọng để đảm bảo Mycoplasma phát triển tốt.

Chẩn đoán các bệnh do vi khuẩn Mycoplasma

Viêm phổi không điển hình là bệnh phổ biến do vi khuẩn Mycoplasma gây ra. Ngoài viêm phổi, Mycoplasma còn có thể dẫn đến các bệnh lý sinh dục tiết niệu như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung và viêm thận. Nhóm vi khuẩn này lây truyền qua đường sinh dục có thể gây ra các bệnh như viêm niệu đạo, áp xe tuyến Bartholin, viêm vòi trứng ở cả nam lẫn nữ. Các triệu chứng bao gồm:

• Ở nam giới: Triệu chứng phổ biến như đi tiểu nhiều, đau khi đi tiểu, tiểu ra mủ,….
• Ở phụ nữ: Triệu chứng phổ biến như đau khi quan hệ, tiểu buốt, dịch âm đạo tiết nhiều,…

có thể dẫn đến viêm vùng chậu ở phái nữ trong thời kỳ mang thai, khiến sảy thai và làm ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ mới sinh.

Theo phân loại của Bergey, dưới đây là sáu chủng Mycoplasma có khả năng gây bệnh ở người:

• Mycoplasma hominis: Có 2 loại bao gồm tuýp 1 và tuýp 2. Tuýp 1 gây bệnh ở cả nam và nữ, còn tuýp 2 thường xuất hiện ở cơ quan sinh dục tiết niệu nam. Gây ra các bệnh: Viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm niệu đạo, viêm bể thận.
• Mycoplasma pneumoniae: Là nguyên nhân chính gây ra viêm phổi không điển hình. Nó có thể gây bệnh ở mọi lứa tuổi, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên và dễ lây qua đường hô hấp.
• Mycoplasma salivarium: Thường xuất hiện trong nước bọt và đường hô hấp trên, ít gây bệnh.
• Mycoplasma fermentans: Thường tồn tại ở bộ phận sinh dục nam và gây các bệnh như viêm niệu đạo, viêm bể thận.
• Mycoplasma genitalium: Gây ra các bệnh như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm niệu đạo và là nguyên nhân quan trọng của các bệnh lây qua đường tình dục.
• Mycoplasma orale hoặc M. pharyngis: Thường có mặt ở khí quản và ít gây bệnh.

Phác đồ điều trị Mycoplasma và viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae

Khám phá chi tiết về viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae và phác đồ điều trị Mycoplasma ngay bên dưới cùng Tin tức Sức khỏe. Thông tin này được tham khảo từ Quyết định 4815/QĐ-BYT “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị viêm phổi mắc phải cộng đồng ở người lớn” của Bộ Y tế ban hành ngày 20/11/2020.

Viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae là gì?

Viêm phổi gây ra do Mycoplasma pneumoniae (MP) là một dạng nhiễm trùng hô hấp do vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae gây nên. Khi vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể, chúng bám vào mô phổi và nhân lên, gây ra tình trạng viêm toàn bộ phổi.

Phần lớn người bệnh có các triệu chứng ban đầu giống như cảm cúm thông thường, bao gồm đau đầu, sổ mũi, mệt mỏi, đau họng và sốt nhẹ. Sau đó, bệnh nhân có thể sốt cao trên 39 độ, đau đầu dữ dội, ho nhiều, ho có đờm hoặc ho khan. Trẻ em thường ho và sốt, sau đó ho có đờm, kèm theo quấy khóc và tiêu chảy.

Vi khuẩn này lan truyền qua đường hô hấp khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, thường lây nhiễm dễ dàng trong các môi trường tập trung đông người với thời gian ủ bệnh từ 2 – 4 tuần. Trẻ em từ 5 – 20 tuổi, người già trên 65 tuổi và những người suy giảm miễn dịch có nguy cơ lây nhiễm cao nhất.

Phác đồ điều trị viêm phổi do Mycoplasma

Viêm phổi không điển hình là một bệnh lý phổ biến do vi khuẩn Mycoplasma gây ra. Nhiều người thắc mắc về phác đồ điều trị Mycoplasma là như thế nào? Tùy vào mức độ bệnh của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị khác nhau. Dưới đây là các phác đồ điều trị viêm phổi do nhóm vi khuẩn không điển hình, trong đó có Mycoplasma theo hướng dẫn từ Bộ Y tế mà bạn có thể tham khảo.

Thuốc kháng sinh là lựa chọn điều trị đầu tiên cho viêm phổi do Mycoplasma, thường là Macrolid thế hệ mới hoặc Quinolon hô hấp.

• Azithromycin (uống hoặc tiêm tĩnh mạch);
• Clarithromycin (uống hoặc tiêm tĩnh mạch);
• Moxifloxacin 400mg x 1 lọ/ngày tiêm tĩnh mạch trong 1 – 2 tuần;
• Levofloxacin 750mg/ngày tiêm tĩnh mạch trong 1 – 2 tuần;
• Doxycycline 200mg tiêm tĩnh mạch mỗi 12h trong 3 ngày, sau đó 100mg tiêm tĩnh mạch mỗi 12h trong 4 – 11 ngày.

Trong những trường hợp viêm phổi do Mycoplasma nghiêm trọng hoặc có biến chứng, không đáp ứng với điều trị thông thường, bác sĩ có thể kê đơn kết hợp kháng sinh và Corticosteroid.

Lưu ý: Hãy tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng kháng sinh. Uống đủ liều cho đến khi hết thuốc, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn. Việc ngừng thuốc sớm có thể dẫn đến bệnh tái phát. Nghỉ ngơi đầy đủ và duy trì lượng nước đủ để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Tái khám theo lịch hẹn để theo dõi diễn biến của bệnh. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng xấu hơn nào, báo ngay cho bác sĩ.

Biện pháp phòng tránh nhiễm vi khuẩn Mycoplasma

Để giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn Mycoplasma, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

• Rửa tay thường xuyên: Vệ sinh tay sau khi vệ sinh cá nhân, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân.
• Tránh xa người bệnh: Hạn chế tiếp xúc gần với người đang ho hoặc hắt hơi. Che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho, hắt hơi để ngăn chặn vi khuẩn lan ra.
• Giữ vệ sinh môi trường sống: Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên bằng chất sát khuẩn và giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát.
• Tăng cường sức đề kháng: Dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết. Thường xuyên vận động, không thức khuya. Hạn chế rượu bia và thuốc lá.
• Tiêm phòng: Dù chưa có vắc xin phòng Mycoplasma pneumoniae, tiêm phòng cúm có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cúm, từ đó hạn chế biến chứng viêm phổi do Mycoplasma pneumoniae.

Bài viết trên đây chứa thông tin về những điều cần biết và phác đồ điều trị Mycoplasma mà bạn có thể tham khảo. Nếu nghi ngờ mình bị viêm phổi do Mycoplasma, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Phác đồ điều trị và chỉ định dùng thuốc cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, bạn không nên tự ý dùng thuốc để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.