Tìm Hiểu Cây Chỉ Thiên: Bí Quyết Trị Viêm Xoang Hiệu Quả?

Trong y học cổ truyền, cây chỉ thiên có vị đắng và tính mát, được ứng dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau. Vậy cây chỉ thiên thực tế là gì? Chúng có hiệu quả trị viêm xoang không? Hãy cùng Tin tức Sức khỏe tìm hiểu nhé.

Cây chỉ thiên là gì?

Với tên khoa học là Elephantopus Scaber, cây chỉ thiên còn có nhiều tên khác như cỏ lưỡi chó, cây thổi lửa, hay cỏ lưỡi mèo, được người Thái gọi là co tát nai và người Tày gọi là nhả đản. Đây là một loại cây dại thuộc họ Cúc và có những đặc điểm sau:

• Chiều cao trung bình của cây chỉ thiên nằm trong khoảng 30 – 60cm.
• Lá cây mọc từ gốc, mỗi gốc có từ 5 – 7 lá xoè rộng, đuôi lá thuôn ôm thân, phía trên nhỏ dần, đầu tù. Lá có răng cưa nhỏ ở mép và có lông cứng, màu xanh sẫm.
• Thường thì hoa của cây chỉ thiên nở vào mùa xuân hoặc mùa hè, có màu tím hoặc hồng, nhỏ, mọc thành cụm.
• Quả của cây có hình thoi, giống quả bế với 10 cạnh lồi, phủ lông tơ và đỉnh cụt.

Trong y học dân gian, cây chỉ thiên được xem là một thảo dược có nhiều tác dụng trị bệnh, cành, lá, rễ cây có thể dùng tươi hoặc phơi khô để chế biến thành thuốc.

Theo tài liệu Đông y, cây chỉ thiên có dược tính cao, khi biến chế thành thuốc có vị đắng và tính mát, rất hiệu quả trong việc hạ đờm, giải nhiệt, thông khí và tiêu viêm. Cây chỉ thiên thường được dùng chữa cảm gió, viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, và hen suyễn. Ngoài ra, lá cây cũng được sử dụng để trị giun.

Hơn nữa, tại một số quốc gia như Nepal, Ấn Độ, cây chỉ thiên được điều chế thành thuốc chữa ho và lao hạch. Nhựa của cây chỉ thiên còn được chiết xuất làm dung dịch trị đau nhức khớp. Phần thân và lá cây thường được giã nhuyễn để làm thuốc đắp trị phát ban, viêm da do nấm hoặc ngứa ngáy do ghẻ.

Cây chỉ thiên trị viêm xoang tốt không?

Cây chỉ thiên được xem là một trong những loại thảo dược dùng trong việc chữa trị bệnh, chẳng hạn như viêm xoang trong y học dân gian. Vậy hiệu quả của cây chỉ thiên với viêm xoang ra sao? Dù chưa có kết luận rõ ràng từ y học hiện đại, nhưng rất nhiều người đã sử dụng và công nhận tác dụng của nó.

Về phương diện Đông y, cây chỉ thiên là thảo dược với tính bình và hầu như không có độc tính, do đó ít gây ra tác dụng phụ khi dùng để điều trị bệnh.

Nếu điều chế thành thuốc uống, cây chỉ thiên giúp giải độc và làm lưu thông khí huyết, tiêu viêm hiệu quả. Mặc dù chưa có nghiên cứu nào xác nhận cây chỉ thiên có thể chữa dứt điểm viêm xoang, nhưng nó có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng trong thời gian ngắn. 

Bởi lẽ, viêm xoang là bệnh mãn tính, thường phát triển từ các yếu tố…

ở vùng mặt, xoang mũi thường có dấu hiệu viêm tấy, nhạy cảm. Khi tiếp xúc với không khí lạnh hoặc các chất gây dị ứng, viêm xoang có khuynh hướng tái phát. Để xử lý tận gốc căn bệnh này, cần phải tiến hành phẫu thuật. Các loại thuốc từ Tây y hay Đông y chỉ mang lại sự giảm triệu chứng tạm thời mà thôi.

Không chỉ dùng để trị viêm xoang, cây chỉ thiên còn hiệu quả trong việc chữa cảm sốt, viêm loét dạ dày mãn tính, viêm mũi, tình trạng viêm da, đau nhức xương khớp, hoặc mụn nhọt.

Phương pháp dùng cây chỉ thiên điều trị viêm xoang

Phương pháp sau sử dụng cây chỉ thiên để trị viêm xoang, có tác dụng thêm cho các bệnh lý như ho, viêm đường hô hấp, viêm họng và viêm mũi. Chi tiết thực hiện như sau:

• Chuẩn bị nguyên liệu: 10g chỉ thiên khô, 10g lá bướm bạc cùng 2g hạt núc nác.
• Cách chế biến: Rửa sạch và để ráo tất cả nguyên liệu. Sau đó, sắc hỗn hợp với 1 lít nước, đun khoảng 15 phút tới khi nước cạn còn ⅔ thì tắt bếp. Để nguội và uống hết trong ngày.

Với bài thuốc sử dụng chỉ thiên độc vị, cần dùng 15 – 20g chỉ thiên khô mỗi ngày, rửa kỹ với nước sạch. Sau đó sắc với 800ml nước, đun trong 15 phút rồi tắt bếp để nguội. Phần thuốc này chia thành 3 lần uống trong ngày.

Những lưu ý khi dùng cây chỉ thiên trị viêm xoang

Đối tượng bị viêm xoang cần tham khảo ý kiến thầy thuốc khi dùng cây chỉ thiên, đồng thời chú ý một số điều:

• Trước khi bắt đầu điều trị với cây chỉ thiên, cần đi khám để biết tình trạng bệnh qua chẩn đoán y học hiện đại.
• Đối tượng cần thận trọng sử dụng loại cây này: Người sức khỏe yếu, đang dùng thuốc Tây, người nhẹ cân, người mang thai hoặc cho con bú, người mắc bệnh huyết áp, rối loạn tiêu hoá, hoặc bệnh lý thuộc chứng hàn.
• Cây chỉ thiên là bài thuốc dân gian, nên tác dụng thường chậm, thích hợp cho bệnh nhẹ. Trong trường hợp viêm xoang nặng, nên gặp bác sĩ để có chỉ định phù hợp.
• Nếu sử dụng cây chỉ thiên không đúng cách có thể tác động không tốt tới sức khỏe. Để đạt hiệu quả điều trị bệnh, cần dùng cây đúng cách và phối hợp hợp lý với phương pháp khác.
• Cây chỉ thiên được xem là thích hợp để làm giảm các dấu hiệu nhẹ như cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang, ho…
• Có thể sử dụng cây chỉ thiên trong điều trị viêm xoang ở dạng tươi, khô, sắc nước uống hoặc pha trà. Ngoài ra, còn có thể tán bột dùng dưới dạng viên.
• Không nên lạm dụng cây chỉ thiên, nên sử dụng với lượng phù hợp, theo chỉ định của thầy thuốc, và đặc biệt là phải phù hợp với loại bệnh.
• Đối với bệnh nhân trong giai đoạn cấp tính cần cấp cứu, tuyệt đối không dùng cây chỉ thiên.
• Nếu dùng cây chỉ thiên dài ngày mà không thấy cải thiện, cần ngừng sử dụng.
• Cần chú ý phân biệt rõ giữa loại cây

cần phân biệt rõ cây chỉ thiên với các loại cây thuộc họ cỏ roi ngựa khác, như cây tiền hồ nam và cây bồ công anh Trung Quốc. Những cây này có hình dáng tương tự vì đều thuộc loại thân gốc có lá, tuy nhiên tính vị và công dụng của chúng lại khác biệt.

Theo y học dân gian, cây chỉ thiên thường được dùng để giảm các triệu chứng của viêm xoang. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, cần sử dụng đúng cách và chọn liều lượng phù hợp. Lưu ý rằng cây chỉ thiên chỉ hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng chứ không chữa khỏi hoàn toàn. Vì vậy, việc thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị thích hợp vẫn là điều cần thiết.

Xem thêm: 

• Khả năng thực sự của việc dùng mướp để chữa viêm xoang?
• Hướng dẫn sử dụng cây lược vàng để điều trị viêm xoang và các lưu ý cần biết