Bìu tinh hoàn là một phần không thể thiếu của hệ sinh dục nam. Với cấu trúc phức tạp và vai trò quan trọng, việc chăm sóc sức khỏe vùng bìu là điều vô cùng quan trọng để ngăn ngừa những bệnh lý có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.
Bìu là gì?
Không phải ai cũng biết rõ về bìu. Bìu tinh hoàn (Scrotum) là một túi da mỏng bao quanh tinh hoàn, nằm dưới gốc dương vật. Bề mặt ngoài của bìu có những nếp nhăn và màu sẫm, với chức năng cơ bản là chứa và đỡ tinh hoàn.

Cấu tạo bên ngoài của bìu tinh hoàn
Lớp da bên ngoài bìu có sắc tố đậm, có lông nhưng không có mỡ dưới da. Da bìu tinh hoàn ở nam giới gồm hai lớp chính: lớp da bên ngoài và cơ bám da bìu (dartos fascia), mỗi lớp có những đặc điểm riêng biệt:
- Lớp da bìu có trương lực thay đổi, có thể thay đổi từ lỏng lẻo đến căng bóng tương ứng với trạng thái của cơ bám da bìu.
- Cơ bám da bìu (Dartos fascia): Lớp cơ này tác động trực tiếp lên da bìu, khi co khiến da bìu nhăn lại và kéo tinh hoàn lên, ngược lại khi thả lỏng làm da bìu rời rạc và hạ tinh hoàn xa cơ thể hơn.
Cấu tạo bên trong của bìu tinh hoàn
Bìu có hai ngăn được phân chia bởi một rãnh nhỏ gọi là rãnh Raphe. Mỗi ngăn chứa một tinh hoàn, một mào tinh hoàn và một dây thừng tinh với các chức năng cụ thể:
- Tinh hoàn (Testis): Chức năng chính là sản xuất tinh trùng.
- Mào tinh hoàn (Epididymis): Lưu trữ tinh trùng và nằm ở vị trí phía trên đầu tinh hoàn.
- Dây thừng tinh (Spermatic cord): Gồm các sợi cơ, mạch máu và dây thần kinh, là kênh dẫn giữa tinh hoàn và cơ thể.

Chức năng của bìu
Hiểu rõ về bìu rồi, bạn có thể sẽ thắc mắc bìu có chức năng gì. Trong hệ sinh dục của nam giới, bìu có vai trò rất quan trọng trong chức năng sinh sản, cụ thể như sau:
Bảo vệ và điều hòa nhiệt độ cho tinh hoàn
Bìu bảo vệ, giữ nhiệt và điều hòa nhiệt độ cho tinh hoàn, giúp duy trì nhiệt độ thấp hơn vài độ so với nhiệt độ cơ thể.
Bạn có thể thắc mắc tại sao nhiệt độ của tinh hoàn phải thấp hơn nhiệt độ cơ thể? Lý do là vì sản xuất tinh trùng cần môi trường mát mẻ hơn để diễn ra hiệu quả.
Khi trời lạnh, cơ bìu co lại để kéo tinh hoàn sát vào cơ thể, cung cấp nhiệt độ ấm áp.
Khi trời nóng, cơ bám da bìu thả lỏng tinh hoàn ra xa cơ thể để giữ cho tinh hoàn mát mẻ.
Chứa và cung cấp dưỡng chất cho tinh hoàn
Ngoài việc bảo vệ và điều chỉnh nhiệt độ, bìu còn đóng vai trò quan trọng trong việc chứa và cung cấp mạch máu, dây thần kinh cho tinh hoàn.

Những bệnh lý thường gặp ở bìu tinh hoàn là gì?
Dù diện tích vùng da bìu tinh hoàn không lớn, nhưng cũng dễ mắc phải nhiều bệnh, bao gồm:
Chàm bìu gây ngứa da bìu
Chàm bìu (scrotal dermatitis) là bệnh gây viêm da dị ứng, làm sưng và ngứa quanh bìu cho nam giới.
Chuyên gia cho biết, ngứa bìu hay ngứa tinh hoàn thường liên quan đến viêm da hoặc chàm bìu. Dù không lây nhưng gây rất nhiều phiền toái.
Nhiễm nấm Candida gây ngứa da bìu
Bìu tinh hoàn cũng có thể bị nhiễm nấm, đặc biệt là Candida. Nấm phát triển dưới bao quy đầu sẽ gây kích ứng bộ phận sinh dục, bao gồm bao quy đầu, dương vật và da bìu.
Nam giới có thể nhận biết nhiễm nấm qua các dấu hiệu:
- Vùng da sinh dục đỏ, đau và có mảng trắng đục;
- Đau rát khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục;
- Ngứa, nóng xung quanh da bìu, đầu dương vật;
- Vết sần đỏ giống phát ban, đôi khi có mủ.

Ngứa da bìu do mụn rộp sinh dục
Virus Herpes Simplex (HSV) gây ra mụn rộp sinh dục, một bệnh lây truyền qua đường tình dục. Người bệnh sẽ cảm thấy đau, ngứa và có thể lở loét ở vùng sinh dục như da bìu, đùi trong và hậu môn. Các triệu chứng bao gồm:
- Đau rát khi đi tiểu;
- Ngứa và đau quanh bộ phận sinh dục;
- Loét ở niệu đạo gây khó khăn khi tiểu tiện;
- Kèm theo sốt, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi, nhức mỏi,…
Cách chăm sóc bìu tinh hoàn
Chuyên gia khuyên rằng, nam giới nên duy trì vệ sinh đúng cách và thường xuyên chú ý đến vùng da bìu tinh hoàn và bộ phận sinh dục để phòng ngừa bệnh lý.
Không vệ sinh sạch sẽ sẽ làm chất bã nhờn đọng lại ở bao quy đầu và khe hậu môn, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây bệnh.
Dưới đây là những cách nam giới có thể áp dụng để kiểm tra và vệ sinh vùng bìu tinh hoàn:
- Tắm nước ấm để kiểm tra sức khỏe vùng da bìu và cơ quan sinh dục. Da bìu sẽ giãn ra khi tiếp xúc với nước ấm, giúp nam giới dễ dàng quan sát và kiểm tra.
- Dùng hai tay nhẹ nhàng lăn và ấn nhẹ vào từng tinh hoàn bằng ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa để cuộn nhẹ tinh hoàn qua lại.
- Nếu khi kiểm tra thấy có cục u nhỏ, cần đi khám bác sĩ nam khoa ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tóm lại, bìu là lớp da bọc ngoài tinh hoàn nam giới, nhiệm vụ chính là bảo vệ, giữ nhiệt và điều hòa nhiệt độ tinh hoàn. Dù chỉ là lớp da bao bọc, nhưng bìu rất quan trọng với sức khỏe và khả năng sinh sản của nam giới. Vì vậy, nam giới nên thường xuyên kiểm tra và chú ý tình trạng sức khỏe của da bìu tinh hoàn và vùng sinh dục.
Xem thêm:
Tinh hoàn nhỏ như trứng cút có ảnh hưởng gì không?
Một tinh hoàn có cục nhỏ rắn không đau là dấu hiệu bệnh gì?