Tìm hiểu về Hormone GH và đối tượng cần điều trị

Định nghĩa hormone GH

Hormone tăng trưởng (GH) là một loại hormone peptide do thùy trước tuyến yên tiết ra. Chức năng của nó là điều chỉnh sự tăng trưởng và trao đổi chất sau khi sinh, đồng thời có tác dụng đa dạng trên nhiều mô trong cơ thể con người. GH có hai vai trò chính: thúc đẩy tăng trưởng cơ thể ở trẻ em và điều hòa các quá trình trao đổi chất.

Đối với việc kích thích tăng trưởng, GH ảnh hưởng đến hầu hết các mô và cơ quan trong cơ thể, nhưng được biết đến nhiều nhất với vai trò thúc đẩy sụn và xương phát triển, đặc biệt ở giai đoạn tuổi thiếu niên và dậy thì. Các tế bào sụn và nguyên bào xương nhận tín hiệu từ GH sẽ tăng cường sao chép, cho phép sự phát triển kích thước.

Khi đĩa tăng trưởng trong xương trẻ đã hợp nhất, GH không còn kích thích tăng chiều cao mà thay vào đó duy trì cấu trúc cơ thể ổn định bình thường.

GH còn đóng vai trò quan trọng trong các quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nó kiểm soát sự sản xuất, điều hòa các chất trong cơ thể và giúp cân bằng nội môi. GH ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất bằng cách sản xuất IGF-1, một loại hormone tương tự insulin, điều chỉnh giảm lượng đường trong máu.

Ngày nay, ngoài hormone GH tự nhiên, người ta cũng đã phát triển GH tổng hợp, được sử dụng trong một số loại thuốc và sản phẩm khác trên thị trường.

Hậu quả của nồng độ hormone tăng trưởng không bình thường?

Thiếu hụt hormone tăng trưởng thường do tuyến yên giảm chức năng gây ra, dẫn đến thiếu hụt sản xuất hormone. Điều này ảnh hưởng khác nhau đến người lớn và trẻ em.

Ở người lớn, thiếu GH gây ra nhiều vấn đề:

• Giảm cảm giác hạnh phúc.
• Tích tụ mỡ cơ thể cao hơn.
• Nguy cơ mắc bệnh tim gia tăng.
• Tim, cơ và xương yếu.

Ở trẻ em, thiếu HGH dẫn đến:

• Tăng trưởng không bình thường, thể hiện qua tốc độ chiều cao chậm phát triển.
• Vẻ mặt trông trẻ hơn so với bạn bè cùng lứa.
• Sự phát triển tóc suy giảm.
• Dậy thì muộn.

Ngược lại, nồng độ hormone này quá cao trong máu có thể gây ra nhiều vấn đề ở cả trẻ em lẫn người lớn:

• Bệnh to cực ở người lớn: Triệu chứng của bệnh này bao gồm bàn tay và bàn chân to, hoặc cấu trúc khuôn mặt thay đổi. Xương dày lên và cơ quan nội tạng to ra, tăng nguy cơ mắc bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường loại 2 và các bệnh tim mạch. Bệnh này phổ biến hơn khi người đã trưởng thành, do vậy, người mắc bệnh to cực sẽ không cao thêm được nữa.

mà xương của họ sẽ trở nên dày hơn.

• Bệnh to cực ở trẻ em: Rất ít trường hợp trẻ có thể có nồng độ hormone tăng trưởng cao trước khi đạt chiều cao cuối cùng, việc này có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của các xương dài, khiến trẻ có chiều cao vượt trội. Tình trạng này được gọi là bệnh to cực ở trẻ em, đôi khi còn được gọi là bệnh khổng lồ. Nếu không được điều trị, trẻ mắc bệnh to cực có thể cao đến hai mét hoặc hơn. Trẻ mắc bệnh to cực cũng có thể gặp các vấn đề như suy nhược, dậy thì muộn và đau đầu.

 

Bệnh to cực do thừa hormone GH

Hormone GH có làm chậm quá trình lão hóa không?

Một số người tin rằng hormone tăng trưởng là chìa khóa giúp làm chậm quá trình lão hóa. Bắt đầu từ tuổi trung niên, tuyến yên sẽ giảm sản xuất hormone này. Việc giảm sản xuất tự nhiên này đã dẫn đến sự quan tâm đến việc sử dụng hormone tăng trưởng tổng hợp như một cách để ngăn chặn quá trình lão hóa, chẳng hạn như giảm khối lượng cơ và xương. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng cho thấy hormone GH có thể giúp người trưởng thành khỏe mạnh lấy lại tuổi xuân và sức sống. Hơn nữa, phương pháp điều trị GH này có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng HGH để điều trị các tình trạng lão hóa hoặc liên quan đến tuổi tác.

Những ai cần được điều trị bằng hormone GH?

Những người suy tuyến yên hoặc có khối u trên tuyến yên làm giảm sản xuất hormone tăng trưởng cần bổ sung hormone tổng hợp. Tiêm GH có thể mang lại các lợi ích sau cho người lớn bị thiếu hụt hormone tăng trưởng:

• Tăng khả năng tập luyện;
• Tăng mật độ xương;
• Tăng khối lượng cơ bắp;
• Giảm mỡ cơ thể.

Hormone GH cũng được chấp thuận để điều trị người trưởng thành bị thiếu hụt hormone tăng trưởng liên quan đến AIDS hoặc HIV, gây ra sự phân bổ mỡ trong cơ thể không đều.

Tác dụng phụ của việc điều trị hormone tăng trưởng tổng hợp

Điều trị bằng hormone GH có thể dẫn đến tăng nồng độ GH trong máu, gây ra các tác dụng phụ sau:

• Hội chứng ống cổ tay;
• Tăng đề kháng insulin;
• Bệnh tiểu đường tuýp 2;
• Mức cholesterol trong máu cao;
• Bệnh tim mạch;
• Sưng ở cánh tay và chân;
• Đau dây thần kinh, cơ hoặc khớp;
• Tê và ngứa ran các vùng da;
• Vú to ở nam giới;
• Tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư.

Vì những tác dụng phụ đáng kể như vậy, không nên sử dụng hormone này bừa bãi để ngăn ngừa lão hóa khi mà nguy cơ bệnh tật ở tuổi trung niên có xu hướng tăng.

Hormone GH là một peptide đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cả phát triển thể chất và điều hòa sinh lý các quá trình chuyển hóa. Vì được tiết ra từ tuyến yên nên bất kỳ bệnh lý nào ở tuyến yên đều có nguy cơ ảnh hưởng đến lượng GH tiết ra. Thiếu hoặc thừa hormone này đều gây ra các rối loạn trong cơ thể. Các chuyên gia không khuyến cáo sử dụng hormone tăng trưởng để ngăn ngừa lão hóa vì tác hại đã được chứng minh trong khi hiệu quả chưa được rõ ràng.