Metanol là gì? Những công dụng và tác hại của metanol mà bạn nên biết 1

Tìm hiểu về metanol: Công dụng, tác hại và những điều cần biết

Chia sẻ ngay với bạn bè

Metanol là một chất lỏng có ngoại hình rất giống rượu, nhưng lại rất độc và không thể tiêu thụ. Vậy metanol là gì? Công dụng và tác hại của metanol ra sao? Hãy cùng Tin tức Sức khỏe khám phá chi tiết trong bài viết này nhé!

Metanol là gì? Những công dụng và tác hại của metanol mà bạn nên biết 1Metanol, hay methanol, là một chất hóa học tồn tại ở dạng chất lỏng

Metanol là gì?

Trong hóa học, metanol còn có nhiều tên gọi khác như methanol, ancol metylic, carbinol, alcohol, alcohol gỗ, naphtha gỗ, rượu mạnh gỗ, methyl hydroxide… Với công thức phân tử CH3OH hoặc CH4O, có thể viết tắt là MeOH. Metanol có cả tính chất vật lý và tính chất hóa học, cụ thể:

  • Tính chất vật lý của metanol: Metanol, còn gọi là rượu methyl, là loại rượu đơn giản nhất: nhẹ, dễ bay hơi, không màu, dễ cháy, dễ tan trong nước và khá độc. Mùi của metanol giống etanol nhưng nhẹ hơn.
  • Tính chất hóa học của metanol: Metanol là một chất lỏng phân cực, nên được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp, làm chất đông, nhiên liệu và làm biến tính cho etanol.

Khi metanol bị oxy hoá hoàn toàn sẽ tạo ra nước và CO2, còn nếu oxy hoá không hoàn toàn sẽ tạo ra andehit formic. Metanol tác dụng với kim loại cho ra muối ancolat, và khi tác dụng với axit vô cơ, nó tạo ra este.

Metanol là gì? Những công dụng và tác hại của metanol mà bạn nên biết 2Rất nhiều người đã thắc mắc Metanol là gì

Những công dụng và tác hại của metanol

Metanol, là một hợp chất hóa học hữu cơ, được sử dụng rộng rãi và phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống hàng ngày. Những ứng dụng và công dụng cụ thể của metanol trong công nghiệp và đời sống bao gồm:

  • Trong ngành giao thông vận tải, metanol là nhiên liệu quan trọng trong việc sản xuất metyl tert-butyl ete, nhằm tăng chỉ số octan mà không gây ô nhiễm như tetraetyl chì.
  • Trong phòng thí nghiệm, metanol được sử dụng làm dung môi cho sắc ký lỏng, nâng cấp HPLC và chạy phổ UV – VIS.
  • Được dùng trong quy trình xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp.
  • Metanol được sử dụng làm nhiên liệu cho pin nhằm cung cấp hydrogen.
  • Là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất chất hóa học khác như formalin, axit axetic, andehit formic…
  • Được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp như sản xuất sơn, chất chống đông lạnh, nhiên liệu cho bếp lò nhỏ, cung cấp nhiên liệu cho động cơ.
  • Chế tạo dung môi quan trọng cho ngành công nghiệp tẩy rửa.
  • Dùng làm dung môi trong công nghệ nhuộm, in ấn, sản xuất mực in và photocopy.
  • Trong chiến tranh thế giới thứ II, người Đức đã sử dụng metanol để thiết kế và vận hành tên lửa.
  • Metanol còn có thể sản xuất cồn công nghiệp, còn được gọi là rượu biến tính.
  • Được sử dụng rộng rãi trong phòng thí nghiệm và giáo dục.
Bạn nên tìm hiểu:  Cách cải thiện tóc xoăn bẩm sinh hiệu quả nhất

Bên cạnh các ứng dụng trong đời sống và công nghiệp, metanol cũng mang lại nhiều tác hại lớn.

liên quan trực tiếp đến sức khỏe con người.

  • Metanol là chất gây độc hại cho cơ thể. Nó dễ dàng hấp thu qua da, phổi, ruột. Một lượng nhỏ metanol cũng có thể gây buồn ngủ, lú lẫn, đau đầu và mất khả năng vận động. Trong trường hợp nặng, nó có thể dẫn đến hôn mê, suy thở, tụt huyết áp, ngừng tim và tử vong.
  • Tiếp xúc trực tiếp với metanol có thể gây viêm da, phát ban, và vảy nến. Nếu không xử trí kịp thời, có thể gây nhiễm trùng da.
  • Ngộ độc metanol vô cùng nguy hiểm vì là hóa chất gây ngộ độc nặng. Uống nhầm metanol có thể dẫn đến mù hoặc chết.
Metanol là gì? Những công dụng và tác hại của metanol mà bạn nên biết 3Metanol được sử dụng làm nhiên liệu động cơ đốt

Phương pháp xử lý khi bị ngộ độc rượu metanol

Trước hết, cần hiểu cơ chế gây ngộ độc của rượu metanol trước khi tìm hiểu cách xử lý. Cụ thể:

Khi metanol xâm nhập vào cơ thể, nó sẽ bị oxy hoá thành formaldehyde. Sau đó, formaldehyde lại bị oxy hoá tiếp và tạo thành acid formic – chất gây độc. Quá trình oxy hoá metanol diễn ra nhanh chóng dẫn đến tích tụ acid formic trong huyết thanh, gây độc và gây toan chuyển hóa. Việc tích tụ acid formic ở võng mạc gây tổn thương và có thể dẫn đến mù lòa. Ngoài ra, tổn thương còn ảnh hưởng tới não bộ và có thể gây tử vong.

Bạn nên tìm hiểu:  Top bảng tăng cân nặng chuẩn cho mẹ bầu theo từng giai đoạn

Theo nghiên cứu, chỉ 10ml metanol trong đồ uống có thể dẫn đến mù vĩnh viễn, còn 30ml có thể gây tử vong.

Metanol cũng được điều chế thành rượu metanol, gây nhiều vụ ngộ độc rượu hàng năm, từ việc sử dụng cồn công nghiệp. Hậu quả của ngộ độc rượu metanol rất nghiêm trọng: từ mù lòa đến tử vong. Do đó, cần những biện pháp sau để xử lý ngộ độc rượu metanol:

  • Bình tĩnh hoàn toàn.
  • Cố gắng để người bị ngộ độc nôn hết chất, sau đó ma sát mạnh hai bên má và cho uống sữa nóng hoặc trà đặc.
  • Nới lỏng quần áo, đặt người bị ngộ độc ở nơi thoáng mát nhưng trách hướng gió trực tiếp.
  • Đặt người bị ngộ độc nằm úp xuống giường, mặt nghiêng về một bên, hai tay xuôi ra sau.
  • Tuyệt đối không cho sử dụng thuốc chống nôn vì thuốc giữ lại chất độc, uống paracetamol sẽ hại gan.
  • Nếu người bị ngộ độc methanol có dấu hiệu nguy hiểm như co giật, thở không đều, hôn mê, bị ngã có chảy máu tai, loạn nhịp tim… cần đưa ngay tới bệnh viện để cấp cứu.
Metanol là gì? Những công dụng và tác hại của metanol mà bạn nên biết 4Cho người bị ngộ độc rượu metanol uống một cốc sữa nóng để trung hòa rượu

Lưu ý khi sử dụng metanol và cách bảo quản an toàn

Metanol là một chất gây độc hại cho cơ thể. Vì vậy, khi sử dụng loại hóa chất này, cần lưu ý những điểm sau để đảm bảo an toàn:

  • Tránh tuyệt đối tiếp xúc metanol công nghiệp với cơ thể.
  • Mang khẩu trang phù hợp khi tiếp xúc với hơi metanol công nghiệp.
  • Không được pha loãng metanol với nước để uống.
  • Nếu metanol dính vào mắt, rửa ngay bằng nước sạch.
  • Nếu nuốt phải metanol, uống ngay nước lọc và đưa đến cơ sở y tế gần nhất, không cố để nôn.

Cách bảo quản metanol an toàn:

  • Bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh xa nguồn nhiệt.
  • Khi xảy ra cháy metanol, sử dụng bột, bọt CO2, hóa chất khô hoặc phun sương để dập lửa, không dùng nước.

Tóm lại, metanol là gì? Đây là một loại hóa chất có nhiều ứng dụng trong các ngành công nghiệp nhưng lại gây độc cho con người. Bài viết này cung cấp thông tin về metanol, các ứng dụng và tác hại, cách xử lý nhanh khi có người bị ngộ độc rượu metanol, cùng những lưu ý khi sử dụng và bảo quản metanol an toàn.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Vinmec, Hellobacsi


Chia sẻ ngay với bạn bè

Bài viết liên quan