Nhũ tương là gì? Quy trình hình thành của nhũ tương và các yếu tố ảnh hưởng tới tiến trình của chúng ra sao? Hãy cùng Tin tức Sức khỏe tìm hiểu về nhũ tương cũng như ứng dụng của chúng trong đời sống hàng ngày nhé!
Nhũ tương là gì?
Thắc mắc thường gặp là nhũ tương là gì khi khái niệm này còn khá mới mẻ. Nhũ tương thực chất là hệ phân tán của các chất lỏng không hòa tan vào nhau. Một trong hai chất lỏng có dạng những giọt nhỏ bị phân tán, còn pha còn lại là pha liên tục.
Nhũ tương được xem là một dạng của hệ keo do bao gồm cả hai pha là pha liên tục và pha phân tán. Đồng thời, chất nhũ hóa là hợp chất giúp giảm sức căng của bề mặt các pha trong hệ, nhằm duy trì cấu trúc ổn định.
Cấu trúc của chất nhũ hóa bao gồm thành phần háo nước và thành phần háo béo, nhờ đó giúp tạo sự ổn định trong hệ keo phân tán qua pha liên tục. Đồng thời, chất nhũ hóa giúp giảm sức căng bề mặt trong pha phân tán, làm giảm năng lượng tạo thành giọt nhỏ.

Tiến trình hình thành nhũ tương
Quá trình tạo ra nhũ tương là gì? Theo quy trình, nhũ tương được hình thành nhờ tăng năng lượng tự do cùng với sự tăng bề mặt liên pha. Do đó, khi sức căng của bề mặt liên pha càng nhỏ, hệ nhũ tương thu được càng dễ dàng. Ngược lại, nếu sức căng bề mặt liên pha càng lớn thì nhũ thu được càng khó.
Hình thành nhũ luôn đi kèm với quá trình hấp thụ năng lượng cơ học. Yếu tố quyết định sự hình thành và độ bền của nhũ tương hay kích thước của tiểu phân tán phụ thuộc vào sức căng bề mặt phân cách pha.
Diện tích bề mặt phân cách pha tăng lên đáng kể trong quá trình hình thành nhũ tương. Diện tích này càng lớn thì sự phân tán càng cao. Vì vậy, nhũ tương sẽ khó hình thành nếu năng lượng bề mặt tự do quá lớn, và cấu trúc sẽ kém bền vững nếu được hình thành.
Phương pháp để giảm năng lượng tự do xuống mức thấp nhất là giảm sức căng bề mặt phân cách pha. Với mặt nhiệt động lực học, nhũ tương là hệ thống cấu trúc không bền vững.
Do đó, để tăng độ bền của nhũ tương, nhà sản xuất có thể thêm một số hoạt chất bề mặt ngăn chặn sự tách ra của hỗn hợp thành các phần riêng lẻ kém bền vững.
Các yếu tố khác ảnh hưởng tới quá trình hình thành nhũ tương bao gồm: Độ pH, nhiệt độ môi trường, lực ion, cường độ năng lượng cung cấp, loại thiết bị, sự thêm vào các hoạt chất bề mặt, sự có mặt của oxy, hàm lượng protein và khả năng trương hóa protein có mối liên hệ với nhau.

Phân loại nhũ tương
Phân loại theo pha phân tán
Dựa vào pha phân tán, nhũ tương được chia làm ba loại:
- Nhũ phức: Nhũ phức là dạng dầu mà có thể phân tán trong môi trườngnước của nhũ W/O (nước trong dầu) tạo thành phức O/W/O (dầu/nước/dầu), hoặc phức W/O/W (nước/dầu/nước).
- Nhũ keo: Đây là loại nhũ có dạng trung gian giữa nhũ đục và trạng thái hòa tan hoàn toàn.
- Nhũ trong (vi nhũ): Nhũ trong xuất hiện khi ánh sáng tán xạ qua các hạt nhũ đục được phân tán. Nếu đường kính của các giọt dầu giảm xuống tới 0,5µm, nhũ tương sẽ trở nên trong suốt do tán xạ ánh sáng bị giảm.
Phân loại nhũ tương theo nồng độ đậm đặc trong thể tích
Dựa trên nồng độ thể tích, nhũ tương được phân thành:
- Nhũ tương đậm đặc: Loại nhũ tương này có độ phân tán lỏng chứa lượng lớn phân tán đạt 74% thể tích.
- Nhũ tương loãng: Đây là loại nhũ tương đậm đặc được pha loãng, có độ phân tán bé.
- Nhũ tương cực kỳ đậm đặc: Nhũ tương này cũng có độ phân tán lỏng, chứa một lượng lớn phân tán hơn 74% thể tích.
Tác dụng của nhũ tương trong đời sống
Ứng dụng trong mỹ phẩm
Bên cạnh câu hỏi nhũ tương là gì, nhiều chị em cũng quan tâm đến ứng dụng của nhũ tương trong mỹ phẩm. Nhũ tương được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm dưỡng ẩm cho từng loại da, cụ thể:
- Mỹ phẩm cho da dầu: Đối với người có da dầu, nhũ tương là sự lựa chọn hoàn hảo cho bước dưỡng ẩm cuối cùng, giúp khóa ẩm cho da. Nhũ tương có gốc nước thẩm thấu nhanh chóng, cung cấp độ ẩm hiệu quả mà không gây nhờn dính, khó chịu như những loại kem dưỡng ẩm khác.
- Lựa chọn cho da hỗn hợp: Đối với da hỗn hợp, đặc biệt là da mụn, việc chọn sản phẩm dưỡng da cần được cân nhắc cẩn thận. Mỹ phẩm chứa nhũ tương giúp kiểm soát sự tiết bã nhờn và dầu thừa hiệu quả, thích hợp cho da hỗn hợp, giúp duy trì độ ẩm đủ mà không gây mụn do ứ đọng dầu thừa.
- Chăm sóc làn da khô: Nhũ tương là giải pháp tuyệt vời cho da khô. Sử dụng gấp đôi lượng nhũ tương thông thường có thể cấp ẩm vượt trội, ngăn ngừa khô rát và bong tróc da. Tuy nhiên, với da nhạy cảm, có thể xảy ra phản ứng với nhũ tương, như nóng mặt, đỏ hoặc dị ứng mỹ phẩm.

Nhũ tương trong thực phẩm
Ngày nay, trên thị trường có rất nhiều sản phẩm kết hợp với nhũ tương. Thực phẩm có thể kết hợp với nhũ tương dạng dầu hoặc nước, chi tiết như sau:
- Nhũ tương O/W (dầu trong nước) có các giọt dầu được phân tán trong pha nước như mayonnaise hoặc kem.
- Nhũ tương W/O (nước trong dầu) có các giọt nước được phân tán trong pha dầu như thành phần làm bánh hoặc bơ sữa.
Công dụng của nhũ tương nhựa đường
Từ quá trình hóa học phức tạp được pha trộn theo tỷ lệ phù hợp, nhựa đường được tạo thành. Nhũ tương này có màu nâu sẫm, dạng lỏng và cấu trúc tương đối đồng đều.
Hiện tại ở Việt Nam, nhũ nhựa đường thuận tính axit rất phổ biến. Khi ở dạng lỏng, nhũ nhựa đường được sử dụng làm lớp bám dính giữa hai lớp bê tông nhựa hoặc được tưới lên mặt đường.
Mặc dù nhũ tương chưa phải là khái niệm quen thuộc, nhưng nó có nhiều ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Tin tức Sức khỏe hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đọc đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi nhũ tương là gì và hiểu thêm về nhiều thông tin liên quan đến nhũ tương. Hãy theo dõi web của Tin tức Sức khỏe để đọc thêm nhiều bài viết hữu ích về sức khỏe!