Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 2

Tìm hiểu về quế hoa và vai trò quan trọng trong Y học cổ truyền và hiện đại

Chia sẻ ngay với bạn bè

Từ thời vua chúa xa xưa, bánh quế hoa đã được coi là một trong những đặc sản nổi tiếng của Tân Đô, Trung Quốc. Bánh quế hoa nổi bật bởi mùi thơm tự nhiên thanh mát từ quế hoa. Vậy quế hoa là gì? Ngoài ẩm thực, nó còn có công dụng gì khác không?

Quế hoa là gì?

Quế hoa, còn được gọi là Hoa mộc hoặc mộc tê, có tên khoa học là Osmanthus fragrans và thuộc họ Oleaceae. Loài cây này đã có mặt từ rất lâu ở Trung Quốc, phù hợp với ánh nắng mặt trời nhưng cũng có thể sống dưới bóng râm, cành lá rậm rạp, hoa thì nở dày đặc khi có ánh sáng đầy đủ. Cây này phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu ấm áp và ẩm ướt của vùng cận nhiệt đới. Vì vậy, hiện nay, nó được trồng rất nhiều với mục đích làm cảnh ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và một số quốc gia Đông Nam Á.

Là loại cây bụi thường xanh, quế hoa có chiều cao từ 3 – 12m, với lá thuôn dài mọc đối và cành hoa mọc thành chùm nhỏ. Hoa của nó có màu trắng, vàng nhạt, vàng kim hoặc vàng cam cùng với tràng hoa bốn thùy và có mùi thơm nồng. Cây O. Fragrans có thể nở hoa vào các mùa xuân, hè và thu, nhưng thời kỳ nở hoa cao điểm của nó thường rơi vào khoảng tháng 9 đến đầu tháng 10.

Dựa vào màu sắc của hoa, O. Fragrans được chia thành bốn loại chính: đan quế (hoa vàng cam), kim quế (hoa vàng kim), ngân quế/mộc tê (hoa trắng hơi vàng nhạt) và tứ quý quế (vàng nhạt và nở quanh năm).

Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 2
Bốn loại quế hoa phổ biến: A. Ngân quế; B. Tứ quý quế; C. Kim quế; D. Đan quế

Với hương thơm lan tỏa đặc trưng, quế hoa trở thành lựa chọn phổ biến trong ẩm thực, từ món tráng miệng, bánh ngọt, mứt, trà, rượu, đến sản xuất nước hoa và mỹ phẩm. Chúng không chỉ cải thiện màu sắc và mùi vị của thực phẩm nhờ hương thơm nồng và độc đáo, mà còn tăng cường sức khỏe nhờ các hợp chất hóa học, thành phần và hoạt tính sinh học.

Giá trị sức khỏe của quế hoa

Sau khi hiểu về quế hoa và những đặc điểm của nó, vai trò của quế hoa trong y học Trung Quốc lại càng được quan tâm hơn. Quế hoa được biết đến với nhiều đặc tính có lợi cho sức khỏe con người, từ rễ, thân, lá, hoa đến quả của nó đều có giá trị làm thuốc. Theo Y học cổ truyền Trung Quốc, Osmanthus fragrans được ghi nhận có vị cay, tính ấm và không độc.

  • Rễ O. Fragrans có thể dùng để chữa đau răng, giảm đau bụng, trừ tê thấp, và kháng viêm;
  • Hoa O. Fragrans được dùng để trị hôi miệng;
  • Vỏ cây O. Fragrans giúp tăng cường chức năng lá lách và thận, có thể đắp lên vị trí chấn thương để trị bong gân;
  • Quả O. Fragrans có tác dụng hỗ trợ sức khỏe gan và thận.
Bạn nên tìm hiểu:  Khám chữa bệnh tại Bệnh viện Nhi đồng 3: Bước sóng quy trình chăm sóc sức khỏe
Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 3
Rễ, thân, lá, hoa, quả của quế hoa đều có giá trị làm thuốc

Nghiên cứu trong Y học hiện đại đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ O. Fragrans chứa nhiều flavonoid (dihydroquercetin, diosmetin, naringenin…) và một ít axit phenolic (tyrosol, axit salicylic), terpenoids, glycoside, hợp chất axit béo (β-ionone – một trong những chất tạo mùi thơm cho cây), cùng sắc tố màu (carotenes),…

  • Flavonoid: Đây là hoạt chất nổi tiếng với tác dụng chống…oxy hóa. Diosmetin là một chất chuyển hóa được tìm thấy trong cánh hoa O. Fragrans và có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, chống ung thư. Dihydroquercetin là một flavonoid quan trọng trong tự nhiên, có đặc tính kháng virus, chống viêm, chống dị ứng và chống apoptosis. Naringenin, một flavonoid khác, có tác dụng chống viêm, chống lão hóa và chống ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư ruột kết, và nó có thể điều trị các bệnh chuyển hóa như tiểu đường, tăng huyết áp và tăng lipid máu.
  • Terpenoids: Đây là hợp chất dễ bay hơi góp phần chủ yếu vào hương thơm độc đáo của hoa. Quế hoa được dùng để sản xuất tinh dầu và làm nguyên liệu cho các loại gia vị khác nhau. Đặc tính của terpenoid trong quế hoa có tác dụng chống tạo mỡ và chống loãng xương. Trong đó, Oleoside là một hợp chất glycoside iridoid có chức năng như một chất chống oxy hóa, thu gom các gốc tự do và ức chế quá trình peroxid hóa lipid.
  • Axit phenolic: Đây là một trong những hợp chất của polyphenol với tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, chống dị ứng và bảo vệ mạch máu. Nổi bật trong số đó là axit salicylic, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành dược phẩm với công dụng ngừa huyết khối, chống kết tập tiểu cầu, trị mụn trứng cá, và làm trắng da,…

Quế hoa có công dụng gì?

Quế hoa là dược liệu được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm không chỉ vì hương thơm nồng và độc đáo có thể cải thiện màu sắc và mùi vị món ăn mà còn vì các hợp chất dinh dưỡng và hoạt tính sinh học có trong quế hoa giúp tăng cường sức khỏe.

Bạn nên tìm hiểu:  Mùi Hoa Sữa Có Độc Không? Giải Pháp Cho Người Dị Ứng Bạn Cần Biết!

O. Fragrans cung cấp nguồn chất dinh dưỡng đa dạng như khoáng chất (kali, kẽm), protein, phytochemical tự nhiên, vitamin E, axit hữu cơ, axit béo,… Dựa vào các thành phần hóa học đã nêu, quế hoa có một số công dụng như sau:

Chữa sâu răng, hôi miệng

Quế hoa có thể chữa sâu răng do vi khuẩn Lactobacillus acidophilus vì có tác dụng sát trùng và kháng khuẩn. Ngoài ra, nhờ mùi thơm đặc biệt, quế hoa có thể dùng sau bữa ăn để làm thơm miệng.

Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 4
Quế hoa có thể chữa sâu răng

Bệnh hô hấp

Quế hoa có thể chữa ho do cảm lạnh, làm long đờm, và điều trị hen suyễn.

Giảm đau

Nước sắc từ hoa quế hoa kết hợp với các dược liệu khác có thể giảm đau bụng kinh, đau bụng do hàn và đau dạ dày. Đặc tính chống viêm của quế hoa cũng hỗ trợ giảm đau cho bệnh nhân bị viêm khớp.

Cải thiện lưu thông máu

Giảm lưu lượng máu có thể dẫn đến tê, ngứa ran, và nặng hơn là tổn thương mô, thần kinh, và đột quỵ. Axit salicylic trong quế hoa có thể ngăn ngừa hình thành cục máu đông gây tắc mạch.

Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 5
Quế hoa có tác dụng tăng cường lưu thông máu

Trị mụn

Với đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, quế hoa thường được dùng bôi ngoài da hoặc nấu nước tắm để trị mụn trứng cá, mụn nhọt và mụn lưng.

Hỗ trợ sáng mắt

Kết quả màu sắc của quế hoa được quyết định bởi hoạt chất alpha và beta carotene, tiền chất của vitamin A, có thể chuyển đổi thành vitamin A trong cơ thể. Vitamin A cần thiết để duy trì thị lực bình thường, và thiếu hụt vitamin A có thể gây ra các bệnh về mắt như rối loạn thị giác và thoái hóa điểm vàng,…

Dùng trong mỹ phẩm

Tinh dầu từ quế hoa được áp dụng rộng rãi như một thành phần trong xà phòng, mỹ phẩm và dầu gội bởi vì mùi hương dễ chịu và khả năng làm trắng của nó.

Sử dụng trong thực phẩm

O. Fragrans mang đến nguồn dưỡng chất phong phú như khoáng chất (kali, kẽm), protein, các hợp chất phytochemical tự nhiên, vitamin E, axit hữu cơ, axit béo,… Vì lý do đó, người Trung Quốc thường biến nó thành các thực phẩm bổ sung như bánh quế hoa, cháo quế hoa, cũng như các loại đồ uống hỗ trợ sức khỏe như trà Osmanthus và rượu quế hoa.

Quế hoa là gì? Vai trò của chúng trong Y học cổ truyền và hiện đại 6
Món ăn chế biến từ quế hoa tại Trung Quốc

Bây giờ bạn đã hiểu quế hoa là gì rồi chứ? Quế hoa, dược liệu cổ truyền của Trung Quốc, đã được ứng dụng từ hàng nghìn năm qua với nhiều công dụng. Không chỉ được dùng làm cây cảnh và trong Y học cổ truyền, quế hoa còn có thể được sử dụng làm phụ gia cho các loại trà, đồ uống, thực phẩm và trong mỹ phẩm.

Xem thêm: Hoa nguyệt quế có uống được không? Lợi ích khi uống


Chia sẻ ngay với bạn bè

Bài viết liên quan