Tìm hiểu về thuốc chẹn alpha và các thông tin về chỉ định sử dụng

Thuốc chẹn alpha không phải là lựa chọn hàng đầu trong điều trị tăng huyết áp. Chúng thường được sử dụng phối hợp với các nhóm thuốc ưu tiên khác khi huyết áp bệnh nhân không được kiểm soát tốt.

1. Thuốc chẹn alpha là gì?

Các thuốc chẹn alpha ngăn cản giải phóng noradrenalin tại các đầu dây thần kinh, giúp giãn mạch cả động mạch và tĩnh mạch, nhờ đó giảm sức cản ngoại vi, cải thiện lưu lượng máu và hạ huyết áp. Ưu điểm của thuốc chẹn alpha là tăng nhẹ nồng độ lipoprotein tỷ trọng cao (HDL- được xem là cholesterol tốt) và giảm nhẹ nồng độ lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL- được xem là cholesterol xấu). Vì vậy, thuốc đặc biệt có lợi cho những người bệnh tăng huyết áp kèm theo tăng lipid máu. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng làm giảm đường huyết nên phù hợp cho người bệnh đái tháo đường và kháng insulin.

Bên cạnh tác dụng hạ huyết áp, các thuốc chẹn alpha cũng giúp giãn các cơ khác trong toàn cơ thể, vì thế chúng cũng được chỉ định trong các trường hợp bí tiểu ở nam giới lớn tuổi có vấn đề về tuyến tiền liệt.

Trong nhóm thuốc chẹn alpha, có những thuốc tác dụng nhanh nhưng hiệu quả không kéo dài, và có những thuốc tác dụng chậm nhưng hiệu quả kéo dài hơn. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chọn loại thuốc phù hợp. Một số loại thuốc chẹn alpha thường được sử dụng là: Doxazosin, Prazosin, Terazosin,…

2. Khi nào nên dùng thuốc chẹn alpha?

Các loại thuốc chẹn alpha không phải là nhóm thuốc hàng đầu trong điều trị huyết áp. Chúng thường được sử dụng sau khi các nhóm thuốc ưu tiên khác không đạt hiệu quả, hoặc được kết hợp với các nhóm thuốc ưu tiên (như thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh calci,thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế thụ thể angiotensin) trong trường hợp huyết áp của bệnh nhân khó kiểm soát.

Các thuốc chẹn alpha cũng được chỉ định trong bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt để điều trị tắc nghẽn đường tiểu. Nhóm thuốc chẹn alpha đối kháng một cách có chọn lọc với co bóp tuyến tiền liệt, màng bọc tiền liệt, đáy bàng quang và niệu đạo; các co bóp này diễn ra qua trung gian các thụ thể alpha1 -adrenergic, do đó thuốc làm giảm trương lực các cơ quan. Vì vậy, thuốc làm giảm áp lực niệu đạo, giảm lực cản bài niệu từ bàng quang, giải thoát tắc nghẽn đường tiểu tiện và làm biến chuyển các triệu chứng phì đại lành tính tuyến tiền liệt. Các thuốc chẹn alpha có thể được sử dụng cho các bệnh nhân bị phì đại lành tính tuyến tiền liệt có tăng huyết áp hoặc huyết áp bình thường.

3. Các tác dụng phụ của thuốc hạ huyết áp chẹn alpha

Thuốc chẹn alpha thường gây tác dụng phụ như hạ huyết áp tư thế đứng hoặc ngất, đặc biệt là sau khi dùng liều đầu tiên. Để giảm nguy cơ này, liều khởi đầu thường <1mg/ngày và uống vào lúc đi ngủ.

Một số tác dụng phụ khác của thuốc hạ huyết áp chẹn alpha gồm có chóng mặt, đau đầu, nhịp tim nhanh, mệt mỏi, ngủ gà, suy nhược cơ thể, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, và đau xương khớp,…

4. Lưu ý khi sử dụng nhóm thuốc chẹn alpha

Để sử dụng thuốc chẹn alpha một cách an toàn, người bệnh cần chú ý:

• Trước khi dùng thuốc hạ huyết áp chẹn alpha, hãy thông báo với bác sĩ tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm các thuốc kê đơn và không kê đơn. Điều này rất quan trọng vì thuốc chẹn alpha có thể tương tác với các thuốc khác, làm tăng hoặc giảm hiệu quả.
• Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng thuốc để hạn chế gặp phải các tác dụng phụ, đặc biệt là nguy cơ hạ huyết áp tư thế đứng.
• Người làm công việc nguy hiểm như lái xe, vận hành máy móc cần đặc biệt thận trọng vì thuốc có thể gây chóng mặt, buồn ngủ.
• Khi sử dụng thuốc chẹn alpha để điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt, nên loại trừ nguy cơ ung thư hoặc các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự.

Thuốc chẹn alpha không phải là nhóm thuốc ưu tiên trong điều trị tăng huyết áp và thường được bác sĩ chỉ định khi kết hợp với các nhóm thuốc ưu tiên khác khi huyết áp của bệnh nhân không kiểm soát được. Vì vậy, để thuốc đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ.

.

.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org