Tinh trùng là một tế bào sinh sản nam có khả năng thụ tinh với tế bào trứng và chứa thông tin di truyền để xác định giới tính của đứa trẻ. Thành phần của nó bao gồm các nhiễm sắc thể thường, và các nhiễm sắc thể X (tinh trùng X) hoặc Y (tinh trùng Y). Dù nguồn gốc và quá trình trưởng thành của tinh trùng X và Y tương tự nhau, một số khác biệt nhất định có thể tồn tại. Vậy tinh trùng X hay Y mạnh hơn?
Trong quá trình giao hợp, người nam sẽ phóng thích một số lượng lớn tinh trùng bơi đến để thụ tinh cho trứng. Tuy nhiên, chỉ có một tinh trùng duy nhất có thể thụ tinh thành công, vì sau đó sẽ có một hàng rào bảo vệ ngăn các tinh trùng khác xâm nhập vào. Nếu tinh trùng đó mang nhiễm sắc thể X, đứa trẻ sẽ là con gái, còn nếu là tinh trùng Y, đứa trẻ sẽ là con trai. Câu hỏi đặt ra là, tinh trùng X và Y, loại nào mạnh hơn và có liên quan gì đến việc sinh con trai hoặc gái?
Tinh trùng là gì?
Tinh trùng là tế bào sinh sản nam được tạo ra trong tinh hoàn thông qua các quy trình phối hợp chặt chẽ gọi là quá trình sinh tinh. Trong giai đoạn này, tế bào gốc không biệt hoá sẽ chuyển đổi thành tế bào biệt hóa. Cuối cùng, qua nhiều giai đoạn phân chia tế bào, tế bào biệt hóa biến thành tinh trùng loại B. Sau đó, tinh trùng loại B trải qua nguyên phân cuối cùng để hình thành các tế bào sinh tinh sơ cấp và tiếp tục quá trình phân bào.
Trong quá trình phân chia giảm nhiễm đầu tiên, các tế bào sinh tinh sơ cấp sản sinh ra hai tế bào sinh tinh thứ cấp, tiếp đó chúng trải qua giai đoạn phân chia giảm nhiễm thứ hai, tạo ra bốn tinh trùng tròn chứa nhiễm sắc thể X hoặc Y. Cuối cùng, các tinh trùng tròn đơn bội biệt hóa thành tinh trùng dài, sau đó biến thành tinh trùng đầy đủ chức năng thông qua quá trình sinh tinh.
Trong suốt thời gian này, các tế bào sinh tinh di chuyển từ màng đáy lên trung tâm của ống sinh tinh và được phóng thích vào lòng ống. Quá trình trưởng thành và chức năng của tinh trùng mang nhiễm sắc thể X và Y đa phần giống nhau. Sau khi tinh trùng trưởng thành được phóng ra trong tinh dịch qua xuất tinh, chúng có thể thụ tinh với tế bào trứng và đóng góp một nửa vật liệu di truyền cho đứa trẻ.
Dựa vào thành phần nhiễm sắc thể, tinh trùng được chia thành hai loại: loại mang nhiễm sắc thể X (tinh trùng X) và loại mang nhiễm sắc thể Y (tinh trùng Y). Nếu tinh trùng X kết hợp với nhiễm sắc thể X của mẹ, đứa bé sẽ là gái (XX), trong khi nếu tinh trùng Y thụ tinh với trứng của mẹ, đứa bé sẽ là trai (XY).
Tinh trùng X và Y khác nhau thế nào?
Kích thước giữa nhiễm sắc thể X và Y không chỉ khác nhau khi nhiễm sắc thể X dài hơn Y gần ba lần, mà chúng còn chứa các gen khác biệt nhau.
Một nghiên cứu trên chuột đã phát hiện rằng…
Tinh trùng X có tốc độ bơi chỉ bằng một nửa so với tinh trùng Y. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu mới đây cho biết không thấy sự khác biệt rõ rệt nào trong các đặc điểm như tỷ lệ, hình dạng, kích thước, khả năng di chuyển, kiểu bơi, sức mạnh, điện tích, pH, khả năng phản ứng căng thẳng và lệch bội giữa hai loại tinh trùng này. Điểm khác biệt duy nhất giữa X và Y là ở hàm lượng DNA. Thêm vào đó, các nghiên cứu liên quan đến protein và gen đã xác minh một số tập hợp protein và gen được biểu hiện khác nhau giữa tinh trùng X và Y. Vì lý do này, hàm lượng DNA khác nhau có thể dẫn đến biểu hiện khác biệt của một số gen và protein giữa các tế bào này, từ đó tạo ra sự khác biệt trong đặc điểm vận động và đời sống của chúng.
Tinh trùng X và Y: Cái nào mạnh hơn?
Nhiễm sắc thể Y, trong trường hợp tạo con trai, chứa ít DNA hơn so với nhiễm sắc thể X, cung cấp cho con gái. Điều này có nghĩa tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y có khả năng bơi nhanh hơn trong môi trường chất lỏng nhớt này, chẳng hạn như chất nhầy dày ở đầu cổ tử cung của phụ nữ. Khi cổ tử cung đặc biệt dày bởi chất nhầy, tinh trùng khó có khả năng tiếp cận tử cung. Trong hoàn cảnh như vậy, tinh trùng Y có lợi thế hơn. Trong môi trường âm đạo, tinh trùng Y bơi nhanh hơn so với tinh trùng X rất nhiều.
Dù tồn tại lâu trong đường sinh dục nữ, tinh trùng X có thể sống trung bình 3 – 4 ngày, và có thể kéo dài đến 5 hoặc 7 ngày. Ngược lại, tinh trùng Y thường chỉ tồn tại 24 giờ nếu không thụ tinh. Khi trứng chưa rụng trong ngày giao hợp nhưng vẫn thụ tinh sau đó, khả năng sinh con gái là cao. Do đó, người ta lựa chọn ngày rụng trứng để giao hợp, tạo con gái hoặc con trai theo mong muốn. Nếu muốn sinh con gái, nên quan hệ 2-3 ngày trước ngày rụng trứng, hoặc trong vòng 24 giờ nếu muốn con trai. Tuy nhiên, việc này khó thực hiện do chu kỳ kinh nguyệt không đều có thể thay đổi 2 – 4 ngày, đặc biệt với kinh nguyệt không đều.
Dấu hiệu rụng trứng như cảm giác nóng người và tiết dịch nhầy thường xuất hiện trước 1 – 2 ngày hay 3 – 4 ngày trước thời điểm này, khiến khó biết chính xác. Vì thế, tỷ lệ sinh con trai hay gái vẫn mang mức xác xuất 50%, không đem lại sự chắc chắn.
Hiện chưa có nghiên cứu khẳng định sự mạnh yếu giữa tinh trùng X và Y, nhưng phân tích dựa trên sự di chuyển và khả năng sinh tồn sẽ hợp lý hơn. Tinh trùng X bơi chậm hơn trong khi tinh trùng Y có khả năng di chuyển tốt hơn, nhưng về khả năng sinh tồn thì tinh trùng X đáng kể hơn, kéo dài trong đường sinh dục nữ nhờ hàm lượng DNA khác nhau.
Quá trình thụ tinh phụ thuộc vào tinh trùng nào gặp được trứng, không dễ xác định được tinh trùng X và Y mạnh yếu ra sao. Dù tinh trùng Y di chuyển tốt, nhưng tinh trùng X sinh tồn lâu hơn. Một số người dựa vào đặc điểm để chọn ngày giao hợp, nhằm sinh con theo ý muốn. Tuy nhiên, khó dự đoán do sự sai lệch trong ngày rụng trứng và các triệu chứng báo hiệu.