Nhiều người gặp phải tình trạng say khi đi tàu, xe hay máy bay đường dài. Để giảm cảm giác khó chịu, buồn nôn, có nhiều phương pháp như ngậm gừng, thoa dầu gió, sử dụng tinh dầu cam quýt, nhưng thuốc chống say xe vẫn là lựa chọn ưu tiên của nhiều người.
Vì sao chúng ta bị say xe?
Chứng say tàu xe là do mắt và tai gửi các tín hiệu không đồng nhất đến não. Khi mắt thấy một chuyển động khác với chuyển động mà tai trong cảm nhận, như khi tai trong cảm nhận được chuyển động lăn nhưng mắt không nhìn thấy. Điều này không chỉ xảy ra khi lái xe mà còn khi đi máy bay, tàu, chơi trò chơi ở công viên giải trí hay thậm chí xem phim 3D.

Những triệu chứng khó chịu do chứng say xe gây ra như chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi, mất khả năng tập trung, đau bụng… đều làm ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày của bạn.
Những loại thuốc chống say xe phổ biến hiện nay
Nhiều người chọn sử dụng thuốc chống say xe để chuyến đi trở nên thoải mái hơn. Những loại thuốc chống say xe hiệu quả hiện nay bao gồm:
Thuốc kháng đối giao cảm
Scopolamine là một hoạt chất kháng cholinergic phổ biến trong việc chống say tàu xe. Thuốc này thường có dạng miếng dán nhỏ gọn, dễ dàng dán sau tai và có tác dụng kéo dài tới 72 giờ mà không cần dùng nhiều lần như các loại thuốc uống khác.
Bởi vì miếng dán scopolamine hoạt động toàn thân, các hoạt chất thấm vào máu qua da, nên một số phản ứng phụ không mong muốn có thể xảy ra nếu sử dụng lâu dài hoặc quá liều. Các phản ứng có thể bao gồm:
- Chóng mặt, buồn ngủ.
- Lú lẫn, ảo giác, mất trí nhớ tạm thời, mất phương hướng.
- Tăng nhịp tim.
- Tăng nhãn áp.
- Khô miệng.
- Giảm nhu động tiêu hóa.
- Giảm co thắt bàng quang và niệu quản.
Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ em dưới 10 tuổi, bệnh nhân phì đại tuyến tiền liệt, tắc nghẽn hệ tiêu hóa và bệnh phổi mãn tính nên tránh sử dụng miếng dán scopolamine.
Thuốc kháng histamin
Ngoài tác dụng chống dị ứng, một số thuốc kháng histamin H1 còn được dùng để ngăn ngừa buồn nôn, chóng mặt do say tàu xe. Những loại thuốc này bao gồm: Diphenhydramine, dimenhydrinate, cinnarizine, meclizine, promethazine…

- Promethazine: Dùng khoảng 2 giờ trước khi lên xe, tác dụng kéo dài từ 6 đến 12 tiếng. Tác dụng phụ có thể là buồn ngủ và khô miệng.
- Cyclizine: Dùng ít nhất 30 phút trước khi lên xe. Không khuyến cáo dùng cho trẻ dưới 6 tuổi và có tác dụng phụ tương tự như scopolamine.
- Dimenhydrinate:Uống cách nhau 4 đến 8 giờ giữa các liều. Các tác dụng phụ của thuốc này rất tương đồng với tác dụng phụ của scopolamine.
- Meclizine: Uống trước khi khởi hành một tiếng. Những tác dụng phụ của meclizine cũng bao gồm buồn ngủ và khô miệng.
Lưu ý chung: Mọi loại thuốc chống say tàu xe có tính kháng histamin đều có thể gây buồn ngủ và không được khuyến cáo cho những người lái xe, phi công, phi hành đoàn hay những ai phải vận hành máy móc. Những thuốc này cũng không nên được sử dụng cùng với rượu hoặc các thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương khác.
Những trẻ em dưới 2 tuổi không nên dùng thuốc chống say tàu xe, đặc biệt là cinnarizine cho trẻ em dưới 5 tuổi và meclizine cho trẻ em dưới 12 tuổi. Phụ nữ có thai và cho con bú cũng nên hạn chế sử dụng các loại thuốc này.
Thuốc chống say tàu xe Toslong của Hàn Quốc và thuốc chống say tàu xe Thái Lan chứa dimenhydrinate
Hiện nay, trên thị trường phổ biến là thuốc chống say tàu xe của Thái Lan hay thuốc chống say tàu xe dạng nước Toslong của Hàn Quốc, được bào chế từ dimenhydrinate – một hoạt chất của các loại thuốc kháng histamin đã đề cập ở trên.
Thuốc chống say tàu xe của Thái Lan có dạng viên, trong khi thuốc chống say tàu xe dạng lỏng xuất xứ từ Hàn Quốc. Cả hai loại đều giúp ngăn ngừa buồn nôn, duy trì sự tỉnh táo và giảm cảm giác khó chịu, căng thẳng, mệt mỏi.
Bạn chỉ cần sử dụng các loại thuốc này 30 phút trước khi khởi hành trên xe, tàu hỏa hoặc máy bay.

Mẹo trị say tàu xe không cần dùng thuốc
Đối với những ai bị say tàu xe ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, có thể không cần sử dụng thuốc chống say tàu xe. Thay vào đó, hãy thử làm theo một số mẹo sau đây để giảm các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, đau đầu…
- Ngủ đủ giấc trước ngày khởi hành.
- Nhắm mắt và tựa đầu khi di chuyển trên tàu, máy bay.
- Tập trung nhìn vào một điểm.
- Ngồi ở ghế trước của xe, gần cánh máy bay hoặc gần cửa sổ.
- Tránh uống đồ uống có cồn, caffeine hoặc hút thuốc, thay vào đó uống nhiều nước và ăn nhiều bữa nhỏ, thường xuyên.
- Tránh ăn đồ ăn cay, nhiều dầu mỡ.
- Không đọc sách, nhìn vào điện thoại di động hoặc các thiết bị điện tử khác khi di chuyển.
- Nếu có thể, mở cửa xe để hít thở không khí tự nhiên.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc chống say tàu xe và các lời khuyên trên, bạn cũng có thể áp dụng một số biện pháp tự nhiên như:
- Gừng tươi: Gừng có thể ngăn ngừa hiệu quả say tàu xe, chống nôn mửa và cảm giác chóng mặt. Bạn có thể ngậm một miếng gừng nhỏ, ăn kẹo gừng, hoặc uống trà gừng khi đi du lịch để cảm thấy dễ chịu hơn.
- Bạc hà: Nhai lá bạc hà tươi hoặc ngậm kẹo bạc hà giúp giải tỏa căng thẳng, hương thơm của bạc hà có thể giúp thư giãn đầu óc và tránh cảm giác khó chịu trong miệng. Bên cạnh bạc hà, bạn cũng có thể lấy tinh dầu từ vỏ cam quýt bằng cách vò nát vỏ. Hương thơm của loại tinh dầu này có tác dụng rất thư giãn và êm dịu, giảm bớt cảm giác khó chịu khi lên tàu.
- Dầu gió: Thoa dầu gió lên thái dương hoặc huyệt phong trì, vùng trũng ngay sau cổ, dưới đáy hộp sọ có thể giúp giảm triệu chứng say tàu xe và cảm thấy khỏe mạnh hơn.
- Bấm huyệt: Dù chưa có chứng cứ khoa học xác nhận hiệu quả của phương pháp này nhưng đối với một số người, cảm giác buồn nôn và say tàu xe có thể giảm đi đáng kể khi kích thích các huyệt đạo trên cổ tay.
Trên đây là những chia sẻ của nhà thuốc Tin tức Sức khỏe về các loại thuốc chống say tàu xe tốt nhất hiện nay. Hy vọng với những thông tin này, bạn sẽ dễ dàng chọn được loại thuốc phù hợp với bản thân để giảm bớt cảm giác khó chịu khi đi tàu, máy bay.
Xem thêm:
- Uống thuốc chống say xe khi nào để đạt hiệu quả?
- Ăn gì để không bị say xe? Một số phương pháp phòng chống say xe hiệu quả