Rau húng lủi cùng bạc hà, hai loại cây phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, thường dễ bị nhận nhầm bởi cách gọi đặc trưng từng vùng. Để tránh sự nhầm lẫn và biết cách sử dụng đúng, hãy khám phá cách phân biệt chúng.
Đặc điểm của rau húng lủi
Húng lủi là cây thân thảo với đời sống lâu năm. Cây này cao từ 50 đến 60cm và tỏa ra một mùi hương đặc trưng. Lá của nó có màu xanh đậm, không đều về hình dạng, và có lông trên cả hai mặt. Mép lá răng cưa nhỏ. Rễ của cây mọc nông và lan rộng dưới đất. Húng lủi thường bị nhầm với húng chanh vì có vẻ ngoài tương tự.
Không chỉ là loại rau gia vị, húng lủi còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là những lợi ích sức khỏe của rau húng lủi:
Giảm viêm họng: Với hoạt chất menthol, rau húng lủi có khả năng kháng khuẩn và làm dịu cổ họng. Dùng trong bữa ăn hay nhai nhuyễn để tận dụng tinh chất sẽ giúp giảm ho.
Kích thích tiêu hóa: Không chỉ tăng hương vị, rau húng lủi còn thúc đẩy tiêu hóa và tăng khả năng chuyển hóa chất dinh dưỡng. Tinh chất lá của nó kích thích sản sinh dịch túi mật, thúc đẩy bài tiết chất thải và giảm chướng bụng đầy hơi.
Phòng chống ung thư: Rau húng lủi chứa nhiều chất chống oxy hóa như limonen và cineol, giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do, giảm nguy cơ khối u và phòng ngừa ung thư.
Tốt cho răng miệng: Cineol trong rau húng lủi có tính kháng viêm và sát khuẩn. Nhai rau húng lủi giúp cineol thấm vào khoang miệng, tiêu diệt vi khuẩn gây hôi miệng và viêm nướu, bảo vệ răng miệng và duy trì hơi thở thơm mát.
Giảm mùi cơ thể: Công dụng giảm mùi cơ thể của húng lủi đến từ menthol và các chất chống oxy hóa, điều hòa hoạt động của tuyến mồ hôi và ức chế vi khuẩn gây mùi.
Củng cố xương chắc khỏe: Húng lủi cũng mang lại các khoáng chất như canxi, đồng, magie và kẽm, giúp tăng cường độ dẻo dai của xương và ngăn ngừa loãng xương.
Cải thiện thị lực: Vitamin A trong rau húng lủi cần thiết cho mắt, giúp duy trì thị lực và bảo vệ mắt khỏi tổn thương.
Trị côn trùng cắn: Rau húng lủi làm dịu vết cắn của muỗi, kiến và côn trùng khác. Thoa nước rau húng lủi nguội lên vùng da bị cắn sẽ cải thiện tình trạng này.
Với những lợi ích phong phú, rau húng lủi không chỉ là một gia vị thơm ngon mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Đặc điểm của rau bạc hà
Bạc hà, được gọi là Mentha Arvensis theo khoa học, là cây thân thảo cao từ 60 đến 80cm. Cây có thân vuông màu xanh hoặc tím nhạt.
Bạc hà mang mùi vị cay mát đặc trưng, chứa tinh dầu menthol và thường được dùng làm hương liệu trong ẩm thực. Tinh dầu trong bạc hà, gồm chủ yếu menthol và menthone, tạo ra cảm giác cay mát khác nhau tùy loài cây.
Những lợi ích sức khỏe từ rau bạc hà bao gồm:
Cải thiện chứng khó tiêu và đầy hơi: Với vị cay mát nhưng dịu, rau bạc hà hỗ trợ tiêu hóa và giảm triệu chứng đầy hơi.
Nhẹ nhàng, nó giúp làm giảm các triệu chứng tiêu hóa chẳng hạn như đau bụng, khó tiêu và dạ dày khó chịu. Rau bạc hà thúc đẩy sự gia tăng dịch tiết ở túi mật, cải thiện lưu thông mật và tăng cường quá trình tiêu hóa.
Giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích: Nhờ có chất menthol, rau bạc hà giúp làm giảm cơn đau bụng và cảm giác khó chịu do hội chứng ruột kích thích gây ra. Rau bạc hà còn hỗ trợ điều trị cảm lạnh và cảm cúm.
Chống viêm và chống dị ứng: Với axit rosmarinic, rau bạc hà có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa, từ đó hỗ trợ giảm các triệu chứng dị ứng theo mùa hiệu quả.
Tăng cường chức năng não bộ: Hương thơm của tinh dầu bạc hà có thể tăng cường chức năng não bộ. Một số thử nghiệm chỉ ra rằng ngửi hương bạc hà trước khi làm bài kiểm tra có thể cải thiện trí nhớ. Tinh dầu bạc hà còn giúp giảm mệt mỏi và lo lắng, cũng như cải thiện các triệu chứng của bệnh Alzheimer.
Giảm đau nhức cho phụ nữ đang cho con bú: Thoa nước hoặc lá bạc hà tươi lên núm vú có thể giúp giảm đau và tổn thương cho núm vú.
Tốt cho sức khỏe răng miệng: Rau bạc hà chứa chất chống vi khuẩn tự nhiên, giúp hơi thở thơm mát. Súc miệng với trà lá bạc hà tươi hoặc nhai lá bạc hà tươi có thể giúp sát khuẩn và giữ hơi thở thơm tho.
Chống say tàu xe và xua đuổi côn trùng: Menthol trong rau bạc hà có khả năng chống say xe. Xịt tinh dầu bạc hà cũng có thể giúp xua đuổi côn trùng và khử mùi hôi.
Mặc dù rau bạc hà có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe và là một loại thực phẩm thơm ngon, việc sử dụng cần phải được cân nhắc và hợp lý để tránh các phản ứng phụ có thể xảy ra.
Hướng dẫn phân biệt rau húng lủi và bạc hà
Bạc hà và húng lủi thuộc cùng chi Bạc hà và họ Hoa môi (Lamiaceae). Dù chúng có nhiều điểm tương đồng về mặt hình thức, nhưng mỗi loại lại có công dụng và mùi vị riêng biệt.
Để phân biệt bạc hà và húng lủi, chúng ta có thể dựa vào các đặc điểm sau:
Hình dạng lá: Rau bạc hà có lá hình trứng, mép khía răng, dài khoảng 4 – 9 cm và rộng 1,5 – 4 cm. Lá có màu xanh đậm và có lông trên cả hai mặt, còn cây có hoa mọc từ kẽ lá, có màu trắng, tím hoặc hồng nhạt, và hình dạng như môi. Húng lủi có lá nhỏ hơn, thuôn dài và mép lá có răng cưa. Hoa của húng lủi tạo thành vòng ở kẽ lá.
Hình dạng thân cây: Thân cây bạc hà hình vuông, thường mọc đứng, cao khoảng 30 – 50 cm, và có rễ mọc từ các đốt. Trong khi đó, húng lủi là loại cây thảo sống dai, có thân rễ mọc bò, thân bò dưới mặt đất có vảy, và thân trên mặt đất mang lá và phân nhánh.
Mùi vị: Bạc hà có mùi thơm mát và vị cay mát, tạo cảm giác mát lạnh. Ngược lại, húng lủi có mùi hương nhẹ và vị cay nhẹ, không hề có sự cay mạnh như bạc hà.
Thông qua việc nhận biết các đặc điểm của lá, thân cây và mùi vị, chúng ta có thể phân biệt rau húng lủi và bạc hà chính xác và đảm bảo việc sử dụng chúng một cách hiệu quả và đúng cách.