Top cách phòng tránh hiệu quả viêm gan B bạn cần biết

Virus viêm gan B có thể tồn tại trong máu cũng như các dịch khác của người bệnh, gây ra viêm gan B mãn tính. Khi bị nhiễm, người bệnh phải chấp nhận sống chung với virus này suốt đời. Do đó, việc hiểu rõ viêm gan B là gì và cách phòng tránh bệnh hiệu quả là rất quan trọng.

1. Viêm gan B là gì?

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Căn bệnh này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan, có thể dẫn tới suy gan hoặc tử vong. Hiện nay, virus viêm gan B đang là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe toàn cầu. Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, có hơn 2 tỷ người đã bị nhiễm và khoảng 400 triệu người trên toàn thế giới mắc viêm gan B mãn tính, với 1,5 triệu ca nhiễm mới hàng năm. Ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm virus này là khoảng 20% dân số.

Viêm gan B mãn tính là nguyên nhân hàng đầu của suy gan, xơ gan, và ung thư gan. Viêm gan B có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai và tỷ lệ chữa khỏi hoàn toàn vẫn còn rất thấp. Mục tiêu chính là ngăn ngừa nhiễm virus, phát hiện sớm, theo dõi và điều trị kịp thời để tránh biến chứng xơ gan, ung thư gan và suy gan.

2. Những triệu chứng của bệnh viêm gan B

Viêm gan B thường không có triệu chứng rõ ràng, nên người bệnh khó nhận biết. Nhiều trường hợp nhiễm viêm gan B mà không hề hay biết. Tuy nhiên, dù không có triệu chứng, virus vẫn có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến gan sau một thời gian. Vì vậy, trong quá trình tìm hiểu về viêm gan B, cần lưu ý những triệu chứng như sau:

• Cảm thấy mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng.
• Đau nhức xương khớp.
• Buồn nôn và ói mửa thường xuyên.
• Nước tiểu màu vàng sẫm.
• Đau bụng.
• Phân màu xanh xám hoặc sẫm màu.
• Rối loạn tiêu hóa thường xuyên.
• Vàng da và vàng mắt.
• Xuất huyết dưới da.
• Đau hạ sườn phải.
• Sưng bụng, chướng bụng.

Viêm gan B nếu không được phát hiện, theo dõi và điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy gan, xơ gan cổ trướng hoặc ung thư gan, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

3. Virus viêm gan B lây nhiễm qua các đường nào?

Virus viêm gan B lây nhiễm tương tự như virus HIV. Tuy nhiên, vì những đặc điểm riêng biệt, virus viêm gan B được coi là còn nguy hiểm hơn cả virus HIV.

Dù virus HIV không thể tồn tại lâu ngoài cơ thể và không lây nhiễm trong tự nhiên, virus viêm gan B có thể tồn tại ít nhất 7 ngày trong môi trường tự nhiên và vẫn có khả năng xâm nhập vào cơ thể người không được tiêm vaccine.

Giống như virus HIV, virus viêm gan B lây nhiễm chủ yếu qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con.

Theo WHO, khả năng lây nhiễm của virus viêm gan B cao gấp 50-100 lần so với virus HIV. Dưới đây là 3 con đường lây nhiễm chính của viêm gan B:

• Lây từ mẹ sang con

Phụ nữ mang thai nếu bị viêm gan B có thể truyền bệnh cho con. Trên toàn thế giới, con đường lây truyền phổ biến nhất là từ mẹ sang con trong khi sinh (lây truyền dọc) và lây truyền ngang ở trẻ nhỏ. Do đó, phòng ngừa lây nhiễm từ mẹ sang con là vấn đề quan trọng.

Một chiến lược quan trọng để kiểm soát dịch HBV đó là ngăn ngừa sự lây truyền từ mẹ sang con. Tình trạng lây truyền HBV từ mẹ sang con thường gặp hơn ở trẻ em được sinh ra từ những phụ nữ có nồng độ virus viêm gan B trong máu cao (còn gọi là tải lượng virus HBV). Nếu không có bất kỳ biện pháp can thiệp nào, nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con ở các bà mẹ có tải lượng virus HBV cao (hoặc HBeAg dương tính) dao động từ 70% đến 90% và từ 10% đến 40% đối với những bà mẹ có HBeAg âm tính. Nồng độ DNA HBV (tải lượng virus) cao của mẹ gắn liền với nguy cơ lây truyền cao, ngay cả khi trẻ sơ sinh đã được tiêm phòng viêm gan B. Vì thế, phụ nữ mang thai có nồng độ HBV DNA cao cần phải được điều trị dự phòng bằng kháng virus trong thời gian mang thai nhằm ngăn chặn lây truyền từ mẹ sang con và bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bị nhiễm HBV.

• Lây qua đường máu

Virus viêm gan B có khả năng lây qua truyền máu, hiến máu, tiêm chích, xăm hình… nếu các dụng cụ không được khử trùng đúng cách. Hơn nữa, việc sử dụng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng… với người bị nhiễm viêm gan B cũng là con đường lây bệnh.

• Lây qua quan hệ tình dục

Quan hệ tình dục với người nhiễm viêm gan B mà không có biện pháp phòng tránh an toàn làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Virus viêm gan B có thể lây nhiễm qua tất cả các hình thức quan hệ tình dục, bất kể là khác giới hay đồng giới.

4. Cách phòng tránh viêm gan B hiệu quả

Hiện nay, tiêm vắc xin phòng viêm gan B được coi là biện pháp phòng tránh bệnh hiệu quả nhất. Nếu bệnh đã trở thành mãn tính, chỉ có thể dùng thuốc để kiểm soát tình trạng virus trong cơ thể. Tổ chức WHO khuyến nghị tiêm vắc xin phòng viêm gan B lần đầu tiên càng sớm càng tốt, trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh, sau đó là 2 hoặc 3 liều tiếp theo cách nhau ít nhất 4 tuần.

Xem thêm: Thuốc Hepbest điều trị nhiễm virus viêm gan B mãn tính

Đồng thời, mọi người có thể tham khảo các cách phòng tránh viêm gan B sau đây:

• Quan hệ tình dục an toàn, mang bao cao su để giảm nguy cơ lây truyền viêm gan B.
• Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện, theo dõi và điều trị viêm gan B theo chỉ định y tế.

• Trước khi quyết định mang thai, cả hai vợ chồng nên kiểm tra sức khỏe để xác định có nhiễm bệnh hay không.
• Phụ nữ mang thai nên khám thai định kỳ để đảm bảo có một thai kỳ khỏe mạnh.
• Che kín các vết thương hở để tránh lây nhiễm viêm gan B.
• Không sử dụng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai dưới bất kỳ hình thức nào.
• Chỉ sử dụng bơm kim tiêm đã được vô trùng và mới.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, vết thương hở và dịch cơ thể của người khác nếu không có biện pháp bảo vệ.
• Không xăm hình, làm răng, châm cứu, xăm mắt, xăm môi… tại những nơi không đảm bảo an toàn và uy tín.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác, như bàn chải đánh răng, kìm bấm móng, dao cạo râu…
• Hướng dẫn trẻ em cách phòng tránh viêm gan B để tránh bị lây nhiễm.

.
.
.

Bài viết tham khảo nguồn từ Tổ chức Y tế thế giới WHO