Torch là một thuật ngữ liên quan tới sức khỏe sinh sản, và đặc biệt có ý nghĩa với sức khoẻ thai nhi. Theo nhận định từ các chuyên gia, việc nắm rõ Torch là gì đóng vai trò rất quan trọng, dù bạn đang lên kế hoạch có thai hay đang trong quá trình này. Hiểu biết sâu sắc về Torch sẽ giúp ích nhiều, nhất là đối với phụ nữ có ý định mang thai.
Thực tế là nếu không phải người làm trong ngành y, việc trả lời câu hỏi Torch là gì có thể khá khó khăn. Để có cái nhìn chi tiết hơn và tìm lời giải đáp cho câu hỏi này, hãy cùng Tin tức Sức khỏe khám phá bài viết dưới đây nhé.
Torch là gì?
Torch là một thuật ngữ để chỉ các tác nhân gây nhiễm trùng có khả năng truyền từ mẹ sang con, dẫn tới dị tật bẩm sinh phổ biến ở thai nhi hoặc những biến chứng sản khoa nguy hiểm như sảy thai.
Từ Torch được tạo thành từ các tác nhân cụ thể như sau:
- T: Toxoplasma;
- O: Other (bao gồm treponema pallidum, viêm gan B, Coxackie virus, HPV, HIV, varicella zoster…).
- R: Rubella;
- C: Cytomegalovirus (CMV);
- H: Herpes simplex virus (HSV).
Một số nhiễm trùng được gây ra bởi vi khuẩn, virus, hoặc ký sinh trùng có thể diễn tiến thành các bệnh mạn tính. Đối với người trưởng thành, thường không có biểu hiện triệu chứng nhưng nếu thai phụ mắc nhiễm trùng tiên phát thì khả năng cao thai nhi sẽ bị tổn thương nghiêm trọng do tác động của bệnh này.

Các bệnh nhiễm trùng liên quan tới Torch
Torch là gì? Tới đây, bạn đã phần nào hiểu rằng Torch chỉ các yếu tố gây nhiễm trùng có thể lây từ mẹ sang con. Vậy cụ thể là những bệnh gì liên quan đến Torch?
Toxoplasma Gondii
Toxoplasma Gondii là một loại sinh vật đơn bào sống ký sinh trong mèo. Ngoài ra, nó cũng có thể xuất hiện trong thực phẩm, rau sống, hoặc nước bị nhiễm bẩn…
Nhiễm Toxoplasma Gondii có thể gây ra các biểu hiện trên da như ngứa, nổi mày đay, da thô ráp, xuất hiện các vết sẩn… Những biểu hiện này có thể từ nhẹ đến nặng, và nghiêm trọng hơn có thể gây các rối loạn chức năng hoặc tử vong.
Chẩn đoán nhiễm Toxoplasma Gondii dựa vào việc phát hiện trong huyết thanh có kháng thể Toxoplasma Gondii IgG và IgM.
Hiện chưa có vaccine đặc hiệu để phòng bệnh Toxoplasma Gondii, tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên tránh ăn thịt mèo, tiếp xúc với phân mèo, và ăn rau sống…
Rubella Virus
Rubella virus là nguyên nhân chính gây bệnh Rubella hay còn gọi là bệnh sởi Đức. Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, nếu thai phụ không may nhiễm Rubella nguyên phát thì nguy cơ truyền virus cho thai nhi có thể lên tới 90%. Ở Việt Nam, Rubella là bệnh khá phổ biến. Trẻ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh có thể gặp các vấn đề như đục thủy tinh thể, khiếm thính, đầu nhỏ, gan lách to, vàng da và chậm phát triển tâm thần…
- Giai đoạn ủ bệnh: Virus phát triển trong họng và máu, giai đoạn này kéo dài từ 2 đến 3 tuần, đây chính là thời kỳ truyền nhiễm của bệnh.
- Giai đoạn phát ban: Kháng thể IgM và IgG Rubella xuất hiện trong máu, virus nhanh chóng biến mất.
- Giai đoạn hồi phục: Trong tuần 1 đến 2, lượng IgM tăng mạnh rồi giảm dần và sau 1 đến 2 tháng sẽ không còn trong huyết thanh. Trái lại, IgG sẽ tăng cường trong 1 đến 2 tháng và tồn tại suốt đời.
Hiện đã có sẵn vaccine đặc hiệu để phòng ngừa bệnh Rubella.

Cytomegalovirus (CMV)
Virus Cytomegalo, thuộc nhóm Herpesviridae, với cấu trúc DNA có thể gây bệnh cho nhiều lứa tuổi, từ rối loạn bẩm sinh đến các bệnh lý, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Khi mắc bệnh CMV, triệu chứng thường không rõ rệt, có thể gặp đau họng, sốt lâu ngày và tăng bạch cầu đơn nhân… Ở phụ nữ mang thai, có nguy cơ truyền CMV cho thai nhi dẫn đến triệu chứng như thiếu cân, gan lách to, vàng da, ban đỏ, hoặc thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Một số biến chứng muộn có thể xuất hiện ở trẻ như giảm thính giác, thị lực và chậm phát triển trí tuệ.
CMV lây truyền qua dịch cơ thể, máu, ghép cơ quan, và qua quan hệ tình dục. Ngoài ra, CMV còn có thể truyền từ mẹ sang con qua nhau thai và sữa mẹ.
Phương pháp chẩn đoán CMV dựa trên sự xuất hiện của kháng thể IgM và IgG CMV trong huyết thanh. Hiện tại, chưa tồn tại vaccine đặc hiệu cho bệnh nhiễm trùng CMV.
Herpes simplex virus (HSV)
Virus HSV có cấu trúc DNA đôi lớn, mã hoá cho hơn 100 gen. Các nhà khoa học đã tìm ra khoảng 100 loại virus Herpes, trong đó HSV 1 và HSV 2 chủ yếu gây bệnh ở người. Bệnh HSV lây qua dịch tiết từ vết loét, dịch từ sinh dục, nước bọt của người nhiễm có hoặc chưa có triệu chứng.
Biểu hiện bệnh HSV trên miệng và mặt do HSV 1 gây ra chiếm 80% và 20% do HSV 2. Ngược lại, HSV ở cơ quan sinh dục chiếm 20% do HSV 1 và 80% do HSV 2.
HSV lây truyền từ mẹ sang con trong khi sinh có thể dẫn đến viêm giác mạc, viêm da, viêm não, viêm phổi, có trường hợp gây sảy thai hoặc tử vong ở trẻ sơ sinh.
Để chẩn đoán nhiễm trùng HSV, cần dựa vào sự tồn tại của kháng thể HSV IgM và IgG trong huyết thanh. Hiện chưa có vaccine đặc hiệu chống lại HSV.

Các bệnh nhiễm trùng khác
Bên cạnh 4 bệnh nhiễm trùng đã nêu, Torch còn bao gồm một số bệnh nhiễm trùng khác như:
Giang mai
Giang mai do xoắn khuẩn Treponema gây ra, là căn bệnh lây truyền qua đường tình dục cực kỳ nguy hiểm. Nếu mắc bệnh giang mai, người bệnh sẽ xuất hiện tổn thương ở da và niêm mạc lúc ban đầu, sau đó có thể lan ra các cơ quan như tổ chức dưới da, hệ thần kinh, hệ tim mạch và xương. Coxsackievirus Coxsackievirus thuộc loại virus RNA. Virus này có thể truyền qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi và tạo ra dị tật bẩm sinh. Trong tình huống mẹ bị nhiễm virus này vào những tháng cuối thai kỳ, nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc trẻ sinh ra có thể tử vong do viêm màng não hoặc viêm cơ tim tăng lên. Viêm gan B Virus viêm gan B (HBV) gây ra bệnh viêm gan B, là một bệnh truyền nhiễm có thể lây từ mẹ sang con. Với trẻ sơ sinh nhiễm HBV cấp tính, bé có thể gặp phải nhiều triệu chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. HIV/AIDS Virus HIV, có cấu trúc RNA, gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS), làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ hội, thậm chí dẫn đến tử vong. HIV có thể lây từ mẹ sang con, gây sinh non, trẻ nhẹ cân, và nguy cơ tử vong cao trong 5 năm đầu đời do nhiễm khuẩn… Varicella zoster virus Varicella zoster virus là nguyên nhân gây bệnh thủy đậu. Mặc dù bệnh thường lành tính nhưng trong vài trường hợp có thể dẫn đến viêm màng não, viêm não, nhiễm khuẩn huyết và nguy hiểm nhất là tử vong. Bệnh thủy đậu ở thai phụ nguyên phát có ảnh hưởng đến thai nhi tùy thuộc vào giai đoạn mang thai. Trẻ nhỏ dễ mắc bệnh thủy đậu nếu mẹ nhiễm bệnh trong thời gian 5 ngày trước và 2 ngày sau sinh, tỷ lệ tử vong của trẻ trong trường hợp này có thể từ 25 – 30%. Bệnh nhiễm trùng liên quan đến Torch gây ra không ít ảnh hưởng đến thai kỳ và em bé khi ra đời. Vậy có những biện pháp nào để phòng ngừa những căn bệnh này? Nhiều bệnh nhiễm trùng liên quan đến Torch thường không có biểu hiện cụ thể và dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng của bệnh cảm cúm phát ban thông thường. Do đó, chuyên gia thường khuyến cáo rằng mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm Torch và tiêm các loại vaccine cần thiết đúng theo thời điểm mang thai sau khi đã dùng vaccine theo chỉ dẫn từ bác sĩ. Xét nghiệm Torch chủ yếu được thực hiện thông qua kỹ thuật miễn dịch hóa phát quang. Sau khi hoàn tất, các kỹ thuật viên sẽ phân tích và cung cấp các chỉ số liên quan đến bệnh. Dựa vào việc phát hiện kháng thể đặc hiệu trong huyết thanh, kết quả từ xét nghiệm Torch giúp xác định tình trạng miễn dịch của thai phụ và xác định liệu nhiễm trùng Torch là trước đây hay mới xuất hiện trong quá trình thai kỳ. Vậy thời điểm thực hiện xét nghiệm Torch thường là khi nào? Các xét nghiệm Torch thường được khuyến nghị trong 3 tháng đầu thai kỳ cho những phụ nữ mang thai, còn với những ai dự định mang thai nên thực hiện xét nghiệm này sớm hơn. Mẹ bầu cần lưu ý duy trì một lối sống lành mạnh ngoài việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm Torch. Các yếu tố quan trọng bao gồm giữ tinh thần thoải mái và ổn định, thiết lập chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng và tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, yếu tố vệ sinh sạch sẽ cũng rất quan trọng, hãy nhớ rửa tay thường xuyên sau khi tiếp xúc bên ngoài… Trên đây là những thông tin cơ bản về chủ đề Torch là gì và các bệnh nhiễm trùng có liên quan đến Torch. Hy vọng rằng những chia sẻ này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn. Cảm ơn sự ủng hộ từ bạn đọc đối với kênh sức khỏe của Tin tức Sức khỏe.Các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm trùng liên quan đến Torch?
Thực hiện theo dõi sức khỏe thường xuyên
Thực hiện xét nghiệm Torch
Thực hiện lối sống lành mạnh